Markesteen teruggeplaatst op gemeentegrens Aa en Hunze en Tynaarlo

In de zestiende eeuw waren de heidevelden rondom de dorpen een gemeenschappelijk bezit, de zogenoemde marke. De begrenzing van een marke werd aangeven door een stelsel van markestenen. Ook op de grens van de boermarken Annen en Zuidlaren stond een markesteen.

De heidevelden werden door boeren uit de omliggende dorpen onderhouden en beheerd. Daarnaast waren ze voedingsbodem voor de schaapskuddes van de dorpen. Maar aan het eind van de zestiende eeuw is er jarenlang een begrazingsconflict over het gebruik en het eigendom van het veld rondom Noordloo, een kleine es ten noorden van Annen. De door Zuidlaren veronderstelde grens ging dwars door de akkers van Noordloo.

Pas in 1602 werd door het hoogste rechtscollege in Drenthe een einde gemaakt aan dit conflict. Op last van de Drost, tegenwoordig de commissaris van de Koning, werd in het heideveld een kuil gegraven waarin een grenssteen werd geplaatst, de markesteen. Voortaan mochten de Zuidlaarders alleen ten noorden van deze steen met hun kudde grazen.

Deze markegrens is in 1813 aangewezen als gemeentegrens tussen de voormalige gemeenten Anloo en Zuidlaren. Daarmee kwam er een eind aan de tijd dat de boermarken hun eigen zaakjes regelden. Tegenwoordig is het de grens tussen de gemeenten Aa en Hunze en Tynaarlo.

De markesteen is per toeval ontdekt, vertelt Albert Rademaker van de Historische Vereniging Annen. "In de jaren zestig van de vorige eeuw werd de grenssteen in de Drostenkuil door landbouwer Tammenga aangeploegd en uitgegraven. De steen stond daarna jarenlang bij de inrit van de familie Nijenhuis in Schuilingsoord. Daar werd hij in 1991 opgemerkt door een amateurarcheoloog uit de buurt."

Die archeoloog dacht dat het mogelijk een van de verdwenen dekstenen van het halve hunebed in Annen kon zijn. Dus werd de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed ingeschakeld. Uit onderzoek blijkt dat het eventueel die steen kan zijn. Het is niet uitgesloten dat voor de grenspaal van de Drostenkuil een deksteen van het hunebed is gebruikt.

Gert Dekker zit in de werkgroep van de markesteen. Hij vindt het belangrijk om stil te staan bij wat vroeger is gebeurd. "Het is belangrijk om soms de oude situatie in ere te herstellen. Zo ook bij de grenssteen. Als we zouden wachten op de volgende generatie, zou hij misschien wel weg zijn. Dat is zonde. Nu is het voor de opvolgers een kwestie van bijhouden en wordt de geschiedenis toch goed bewaard."

Het zit in de pijplijn om dit met meer grensstreken te gaan doen. "De boermarken zijn echt iets typisch Drents. We willen eerst richting de Hunze gaan kijken naar de grenzen en dan zien we wel weer verder. Zodat in de toekomst er ook wandelroutes langs de markestenen kunnen komen. Maar ik moet wel zeggen, dit staat echt nog in de kinderschoenen. Dus of het echt gaat gebeuren, dat is afwachten. Wij hopen er in ieder geval op."