Nieuw circuit, rennersstaking en zinderende race: de TT van 1955 was bijzonder

De winnaar van de TT van 1955, Geoff Duke, drie jaar eerder (Rechten: ANP Historisch Archief / Peter van Zoest)
De winnaar van de TT van 1955, Geoff Duke, drie jaar eerder (Rechten: ANP Historisch Archief / Peter van Zoest)
Het is januari 1955 als de gemeente Assen een voorstel doet voor een nieuw TT Circuit. Het stratencircuit, dat van Assen via Hooghalen, Laaghalen en Laaghalerveen weer naar Assen gaat, moet verdwijnen. Reden? Het zou te gevaarlijk zijn. Vooral in het buitenland gebeuren veel ongelukken tijdens races. De circuits worden strenger gecontroleerd.
Uit een controle blijkt namelijk dat het Drentse circuit niet gehandhaafd kan blijven, als het zuidelijk deel in Hooghalen niet wordt aangepast aan het noordelijk deel.
Het nieuwe circuit moet korter en minder snel. Het aantal kilometers wordt teruggebracht van zestien naar bijna acht. Slechts drie kilometer van het oorspronkelijk circuit blijven behouden, de andere vijf worden aangelegd. Onder meer de start- en finishplaats aan De Haar blijft op dezelfde plek. In de toenmalige gemeente Beilen zijn ze niet blij met de plannen in Assen. Sterker nog: ze wisten naar eigen zeggen niet eens dat Assen zulke TT-plannen had.
Tekst gaat verder onder de foto

Zo zag het nieuwe circuit er toen uit (afbeelding: de Volkskrant)

'Revolutionaire ommezwaai'

Assen pakt door. De gemeenteraad gaat akkoord, de provincie later ook. Het nieuwe, moderne circuit komt er. "Het is niet zonder spijt en een tikje weemoed dat het oude, vertrouwde circuit, dat bijna 25 jaar de glorie van de Nederlandse TT droeg, zonder meer terzijde geschoven is", zo schrijft de Volkskrant op 15 juli, een dag voor de race. "Er zullen trouwe motorpelgrims zijn, die verrast en ontzet zullen uitkijken naar al die vertrouwde bochten, namen en begrippen, die plotseling verdwenen zijn. Zij liggen ergens, doelloos en nutteloos, ver achter het nieuwe circuit. Maar ook zij die het afscheid van deze TT-folklore betreuren, zullen moeten erkennen dat de revolutionaire ommezwaai van Assen juist op tijd gekomen is."
Een maand eerder gebeurde namelijk een ramp in Le Mans. Een van de racewagens vloog door een botsing het publiek in. De coureur en 82 toeschouwers kwamen om het leven. De ramp roept vragen op over de veiligheid van circuits. Zijn sommige circuits niet te smal? En gaan de motoren niet veel te hard? Bij de nieuwe, moderne circuits draait voortaan het niet zozeer om de absolute topsnelheid van de machines, maar meer om de technische vaardigheden van de coureurs.

Staking

Een nieuw circuit brengt dus ook nieuwe spanning met zich mee. Dat blijkt op 16 juli 1955, wanneer de 25e TT wordt verreden. Toch heeft die spanning eerst vooral met randzaken te maken. De TT dreigt namelijk deels in het water te vallen. De coureurs in de 350cc-klasse zijn het niet eens met het totale startgeld van 75.000 gulden. Ze willen ieder 200 gulden meer. Een aantal 500cc-coureurs, onder wie de legendarische Geoff Duke, is solidair. Volgens het Nieuwsblad van het Noorden zetten zij daarmee het mes op de keel van de organisatoren.
Eigenlijk willen zij niet toegeven aan de 'onfatsoenlijke' eisen van de renners. "Maar toen viel hun blik op de overvolle tribunes en realiseerden zij zich dat de 100.000 toeschouwers van heinde en ver, tot zelfs van buiten de grenzen waren gekomen om de races te aanschouwen", aldus de krant. "Dit gevoel: het mes op de keel te hebben, de wetenschap ook, dat de toeschouwers onder geen beding mochten worden teleurgesteld, heeft hen er toe doen besluiten aan de onsportieve eisen tegemoet te komen." De organisatie trekt duizenden guldens extra uit om de renners tevreden te houden.
Tekst gaat verder onder de foto

De renners staakten met succes (afbeelding: Limburgsch Dagblad)

Een nieuw tijdperk

Ondanks dit incident, wordt de eerste race op het nieuwe circuit in Assen een groot succes. "De TT-race te Assen is een waar jubileumfestijn geweest. Men zal zich moeilijk mooiere races kunnen herinneren dan deze wedstrijddag op het nieuwe circuit", schrijft het Algemeen Handelsblad. "Verleden jaar maakte Duke op het oude circuit een recordronde van 169 kilometer. Dit jaar reed dezelfde Duke op dezelfde vier-cylinder Gilera de snelste ronde van de dag met 131 kilometer. Ook in alle andere klassen daalden de snelheden aanzienlijk, zonder dat de opwindende strijd er onder leed. Met dit nieuwe circuit is er voor de Nederlandse TT een nieuw tijdperk aangebroken."
Geoff Duke wint de koningsklasse en wordt daarmee wereldkampioen, dat is geen verrassing. Grote held van de race wordt Drikus Veer op z'n Gilera. "Hij werd tenslotte vierde, na een adembenemend gevecht tegen de sluwe, geroutineerde Italiaanse prof en ex-wereldkampioen Umberto Masetti", beschrijft De Volkskrant twee dagen na de race. Veer wordt de eerste Nederlander die punten pakt in de 500cc.
Tekst gaat verder onder de foto

De pers is lovend over Geoff Duke en Drikus Veer (afbeelding: Leeuwarder Courant)

De prijsuitreiking was minder spectaculair, ondanks 'pittig stukje muziek'

De prijsuitreiking in het Asser Concerthuis moet een mooie apotheose worden van het raceweekend. Maar dat valt tegen. "De prijsuitreiking (…) is niet bepaald indrukwekkend geweest. Wel zaten er nodige wereld- en Nederlandse kampioenen in de overvolle zaal en zorgde de dansband van leden van de JWF-kapel voor een pittig stukje muziek, maar door 'de staking' ontbrak er de stemming." In tegenstelling tot sommige 'bobo's' zal de stemming er bij de coureurs zeker in hebben gezeten. Die hebben toch mooi 200 gulden extra in hun zak mogen steken.
TTDrenthe.nl is dé website voor alles watmet TT in Assen te maken heeft. Op de website van
vind je historische verhalen, prachtige foto's en natuurlijk al het laatste nieuws.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.