Het 'geheugen van Nederland' zit nu in Emmen

Witte vloeren, witte muren en witte plafonds. Je zou kunnen denken dat je beland bent in een horrorfilm, maar het zijn toch echt de gangen van het Nationaal Archief in Emmen.
Vanaf vandaag is het open. Ted Steemers van het archief geeft een rondleiding. Er zijn zeven enorme ruimtes, met daarin ontelbaar veel stellingen: negentig kilometer aan papieren archief kan hier worden opgeslagen.

Wat is het Nationaal Archief?

"Het Nationaal Archief is het geheugen van Nederland", zegt Steemers. "We bewaren hier de archieven van de centrale overheid. Het oudste stuk is zo'n duizend jaar oud, het nieuwste stuk komt uit 2014."

Waarom Emmen?

Het Nationaal Archief zat tot vandaag alleen in Den Haag. Maar die locatie zit bijna vol. Daarom moest gekeken worden naar uitbreiding. Die werd gevonden in Emmen.
"Naar verwachting komt er nog zo'n 250 kilometer aan archiefmateriaal van de overheid", vertelt Steemers. "De overheid bouwt geen nieuwe panden meer. Dit gebouw in Emmen, waar vroeger de Topografische Dienst zat, bleek als enige beschikbaar en ook geschikt."

Waarom niet digitaal?

Steemers legt uit dat de overheid in eerste instantie wel wilde digitaliseren. "Dan slaan we dat op en dan kan het papier weg." Maar er werd eerst onderzoek gedaan, met als conclusie: "Het digitaliseren en het daarna opslaan van zo'n enorme hoeveelheid aan bestanden -dat zijn geen simpele Word-documentjes- is veel duurder dan een gebouw. Dat kost miljoenen."

Selectie

Wat er allemaal precies naar Emmen toe gaat komen aan archiefmateriaal, is nog niet bekend. Daarvoor moet de komende tijd nog een selectie worden gemaakt. "Wat we nu al wel hebben is het archief van de Algemene Rekenkamer van het College, uit de periode 1813-1932."
In Emmen komen archiefstukken te liggen die maar weinig worden opgevraagd. "Archieven met weinig tot geen raadpleging. Hiervan werd in Den Haag gezegd: hier komt niemand voor. Maar de eerste aanvraag is er al. Het is afhankelijk van trends en gebeurtenissen, of een archief ineens in de belangstelling staat", stelt Ted Steemers.

Ontzuringsinstallatie

Stellingen vol met archief dus, straks in Emmen. Maar dat is lang niet alles. Zo staat er ook een speciale ontzuringsinstallatie, waar er op de hele wereld maar tien van zijn. Procesoperator Frans Rodewijk legt uit. "Dit systeem tast geen inkt aan. Met magnesium neutraliseert het papier, waardoor het langer meegaat."
In Emmen wordt het zogenoemde CABR-archief de komende jaren ontzuurd, met documenten over mensen die 'fout' zijn geweest in de Tweede Wereldoorlog. "Over honderd jaar is het wel afgelopen met dit papier, dan kun je er niks meer mee. Vandaar dat het wel ontzuurd moet worden, zodat het twee- tot driehonderd jaar langer meegaat."
Naar verwachting gaat het ontzuren van dit oorlogsarchief (3,6 kilometer) zo'n zes jaar duren.

Rondleidingen

Morgen (vrijdag) tussen 11.00 en 16.00 uur zijn er rondleidingen bij de nieuwe locatie van het Nationaal Archief aan het Bendienplein in Emmen.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.