Koninklijke koets in Leek: 'Historisch waardevol'

De koets is deze zomer te zien in het Nationaal Rijtuigenmuseum in Leek (Rechten:Aaldert Oosterhuis/RTV Drenthe)
De koets is deze zomer te zien in het Nationaal Rijtuigenmuseum in Leek (Rechten:Aaldert Oosterhuis/RTV Drenthe)
Het Nationaal Rijtuigmuseum in Leek heeft deze zomer een koninklijke koets in bruikleen: de ‘Gala Coupé’ van koning Willem II.
Wat is bijzonder aan de koets? Museumdirecteur Geert Pruiksma noemt de historische en documentaire waarde van het voertuig. "Dat je weet wie er wanneer in gereden heeft, is bijzonder. Dat hij helemaal intact is, misschien is hij wel overgeschilderd, maar alle belangrijke onderdelen zijn nog origineel."
Hij noemt als voorbeeld de deurklinken van de koets. "Ze zitten aan de buitenkant en niet aan de binnenkant, want de koning of koningin hoefden natuurlijk niet zelf de deur niet open te doen."
"De oudste vermelding is uit de erfstukken van koning Willem II", vertelt Pruiksma als hij de oorsprong van de koets beschrijft. "Hij heeft hem nagelaten aan zijn vrouw Anna Paulowna. Dus hij is van rond 1840."
De tekst gaat door onder de foto.

Officiële gelegenheden

Van de opa van koningin Wilhelmina, die de koets bijna twee eeuwen geleden heeft laten bouwen, tot aan de huidige koning: het rijtuig bleef in koninklijke handen. De Oranjes hebben ook toestemming moeten geven voordat het museum de koets mocht lenen. Maar dat betekent niet dat je het rijtuig alleen in musea kunt bewonderen.
"Ze halen er ook weleens gasten mee op", zegt Pruiksma. "Dus je ziet hem in Den Haag af en toe op straat rijden. En je kunt aan de hoeveelheid paarden ervoor zien of er een ‘zwaargewicht’ in zit. Dus hoe belangrijker de persoon, hoe meer paarden voor de koets."
De tekst gaat door onder de foto.
"Maar je kunt dat ook aan de kleding van de koetslakeien zien", gaat Pruiksma verder. "Als er bijvoorbeeld een lid van de koninklijke familie in zit, of een directe vertegenwoordiger zoals de kamerheer, dan heeft de koetsier een pruik op met daarop een ‘driekantige steek’ (een hoed, red.)."
Naast de koets is de kleding van de lakeien tentoongesteld.

Prinsjesdag

De koets staat bijna de hele zomer in het Nationaal Rijtuigmuseum, maar op Prinsjesdag moet die weer terug. Misschien spot je hem dan op televisie, voorgetrokken door vier, zes of acht paarden.

Lees meer: Rijtuigmuseum Leek krijgt koningskoets van Willem II

De koets was vanmiddag te zien en te horen bij Op Tjak. Kijk hieronder de reportage terug.
Op Tjak: Koets te leen van Willem-Alexander

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.