Henri Dahlem slaapt in tent nabij kantoor jehova’s als protest tegen sociale uitsluiting
8 september 2022, 22:49 • 5 minuten leestijd
"Persoonlijk vind ik het wel een beetje eng, alleen slapen in een tentje in de buitenlucht. Maar het is voor een goede zaak." Henri Dahlem, voorzitter van de Stichting Against Shunning Watchtower, maakt zich op voor een ongebruikelijke overnachting. Deze zaterdag slaapt hij nabij de ingang van het Emmer hoofdkantoor van de Jehovah's Getuigen.
Volgens Dahlem is het een laatste handreiking om met de geloofsgemeenschap in gesprek te komen over de in zijn ogen onmenselijke sociale uitsluiting van ieder die de jehova's verlaat, vrijwillig of niet.
Een groep van dertig uitgetredenen liet eind vorig jaar van zich horen in de landelijke media. Ze hadden moeite met het 'intolerante' en discriminerende' uitsluitingsbeleid van de geloofsgemeenschap. Wie de organisatie verlaat of eruit wordt gezet, wordt uitgesloten. Jehova's mogen vervolgens geen contact meer hebben met deze 'kwaaddoeners'.
Zij lopen dan het gevaar ook uitgesloten te worden. "We noemen het shunning, want in het Nederlands bestaat er geen vergelijkbaar woord voor. Want je komt uit op negeren of vermijden, maar eigenlijk staat het gelijk aan een sociale doodverklaring." Vanwege deze handelswijze overwoog de groep gerechtelijke stappen.
Politie
De groep is inmiddels overgegaan in een stichting, die volgens Dahlem tegenwoordig honderd leden telt. De voorzitter laat weten in het afgelopen jaar meerdere malen geprobeerd te hebben met de jehova's in gesprek te komen. "We hebben tot drie keer toe een brief geschreven met het verzoek om om tafel te gaan. Eerst stuurden we een brief, maar daar werd niet op gereageerd."
Vervolgens besloot de stichting het Emmer hoofdkantoor van de Jehovah's Getuigen op te zoeken en de brief persoonlijk te overhandigen. Bij de laatste maal, op 27 augustus, kwam daar de politie bij kijken, vertelt Dahlem. "We liepen met tien mensen het terrein op. We stonden met de brief in de hand tegenover de organisatie, maar ze weigerden die aan te nemen. De politie werd gebeld en wij werden vervolgens van het terrein begeleid."
De tentactie is de laatste poging die de stichting onderneemt om tot een dialoog te komen. Een Amsterdams advocatenkantoor is inmiddels in de arm genomen om een juridische procedure voor te bereiden. Een petitie, met inmiddels meer dan duizend handtekeningen, gaat richting de Tweede Kamer met als inzet een onderzoek naar het handelen van de jehova's.
Er moet een streep door Het uitsluitbeleid, laat Dahlem weten. "Het moet er menselijker aan toe gaan." Wie de rug wordt toegekeerd, wacht een eenzaam lot. Leden van de jehova's mogen met uitgetredenen geen contact meer hebben.
Satan
Anders lopen zij zelf ook het risico er uit te worden gezet, legt Dahlem uit. "Een van onze leden heeft de banden inmiddels verbroken, maar zijn vrouw bleef er bij. Die beslissing dreef een wig in hun huwelijk, met een scheiding tot gevolg. Hij ziet zijn kinderen nooit meer. Hij ontving een brief van zijn dochter: papa, je bent de allerliefste. Maar je bent in de handen gevallen van Satan en ik mag niet meer met je praten."
Blijven aanbellen
Dahlem heeft als ex-jehova ook zelf het een en ander meegemaakt. Dahlem werd als kind uit huis geplaatst door de kinderbescherming. Zijn moeder was inmiddels in de sociale ban gedaan en mocht niet binnenkomen bij zijn nieuwe pleegouders. "Op de begrafenis van mijn oma, sprak niemand met me. Ik vroeg me bijna af of ik wel bij de juiste begrafenis was."
Daarom is het volgens Dahlem zaak dat aan deze praktijken een einde komt. Een doel waar hij zich volop voor inzet. "Ik ben zelf ook een Jehova's getuige geweest. Ik heb geleerd om vasthoudend te wezen, om te blijven aanbellen, als het ware. En dat blijf ik doen."
Demonstratie
De gemeente Emmen bevestigt dat er toestemming is gegeven voor de actie. "Wildkamperen is normaliter niet toegestaan", vertelt een woordvoerder. Maar omdat wij dit beschouwen als een vorm van demonstratie is er groen licht gegeven voor een plek."
In een schriftelijke reactie laat de woordvoerder van de Jehovah's Getuigen weten dat de geloofsgemeenschap het betreurt dat 'niet onderbouwde meningen van enkele ontevreden, voormalige Jehovagetuigen worden weergegeven alsof het vaststaande feiten zijn'.
Verder wordt een onderscheid gemaakt tussen wie ervoor kiest uit de organisatie te stappen ('hij/zij wordt niet uitgesloten') of wie voortdurend de Bijbelse normen overtreedt (in dat geval volgt dus wel uitsluiting.)
In de steek gelaten
Volgens de jehova's is het aan ieder lid om zelf naar geweten te bepalen of zij de omgang met een uitgeslotene willen beperken. "Maar we willen ook graag benadrukken dat uitgesloten personen gewoon onze religieuze bijeenkomsten bij kunnen wonen en ze geestelijke zorg kunnen ontvangen van de ouderlingen van de gemeente."
De persoon wordt niet in de steek gelaten of, zoals sommigen beweren, als een afvallige beschouwd, meldt de woordvoerder.
In hun reactie wordt niet direct ingegaan op vragen over de actie van Stichting Against Shunning Watchtower, het weigeren of niet beantwoorden van hun brieven en hun mogelijke gang naar de rechter.
Rechtszaak België: 'Uitsluiten mag'
In België diende vorig jaar ook een zaak omtrent het uitsluitingsbeleid. Een rechter onderkende de schadelijke gevolgen voor ex-leden en oordeelde dat het uitsluiten moest stoppen. Een hogere rechtbank, het Hof van Beroep in Gent, vernietigde de uitspraak deze zomer, omdat het vonnis haaks stond op de vrijheid van religie.
Ook het Emmer kantoor verwijst in hun reactie naar deze uitspraak middels een eerder gepubliceerd persbericht: "Het Hof van Beroep in Gent heeft de Jehova's Getuigen in België vrijgesproken van alle aanklachten betreffende de op de Bijbel gebaseerde praktijk van individuele Getuigen van Jehova om contact met voormalige gemeenteleden te beperken of te beëindigen. Het Hof heeft bevestigd dat deze religieuze praktijk rechtmatig is en niet aanzet tot discriminatie, segregatie, haat of geweld."
