Waarom is er bijna geen haardhout meer te krijgen?

In het bos kunnen alleen nog maar bepaalde activiteiten doorgaan
Het hout van Staatsbosbeheer gaat naar het buitenland voor de industrie © Josien Feitsma / RTV Drenthe
De herfst komt er aan, buiten is het steeds guurder en kouder. En de energierekening loopt op. Voor veel mensen reden om de houtkachel, de haard of de hottub toch maar eens af te stoffen en op te stoken.
Wie geen voorraad haardhout heeft, loopt hierbij tegen een probleem aan: haardhout kopen is vrijwel onmogelijk geworden. Kwalitatief goed gedroogd eikenhout bijvoorbeeld is via de reguliere kanalen niet meer te krijgen. Sterker nog, er is bij een aantal houthandelaren zelfs een wachtlijst.

Vraag en aanbod

"Het is flink druk, maar daarnaast is het aanbod ook gewoon slecht", vertelt Niek Hofman van Haardhout Hofman. "Wij halen al ons hout in Nederland, maar dat moeten we uit het zuiden van het land halen. En daar zijn ook handelaren die hout willen. En dan lopen wij ertegenaan dat we hogere transportkosten hebben vanwege de hoge dieselprijs. Daardoor kunnen we minder bieden op het hout dan de handelaren die die transportkosten niet hebben, en vissen we achter het net."
Bovendien is de vraag enorm toegenomen, laat Hofman weten. "Mensen gaan nu voor een houtkachel omdat ze de prijs van gas niet meer kunnen opbrengen. Maar ja, het hout dat we nu kunnen leveren is nog niet gedroogd, dus dat is deze winter eigenlijk niet te branden. Wat we nu hebben liggen is niet zo veel meer, dat is wat we van de zomer hebben besteld. In ieder geval al geen eikenhout meer."

Nederlandse bossen voor de industrie

Dat Hofman het hout uit het zuiden van het land moet halen, komt door de koerswijziging van Staatsbosbeheer. "Daarvoor konden we ons hout van Staatsbosbeheer kopen, die heel wat bossen in beheer heeft hier in de regio." Staatsbosbeheer is sinds 2019 gestopt met de verkoop van haardhout aan particulieren, en in 2020 besloten ze ook te stoppen met de verkoop van haardhout aan bedrijven en handelaren. "De reden hiervoor is het negatieve effect van houtstook op het milieu. Door hout te verbranden komt direct de opgeslagen CO2 vrij. We willen het hout zo lang mogelijk in de kringloop houden", schrijft Staatsbosbeheer op de website.
Het hout dat eerst werd verkocht als haardhout, gaat nu naar de vezelindustrie. Daar wordt er plaatmateriaal van gemaakt. De verwerking van het hout vindt plaats in het buitenland, omdat in Nederland die fabrieken niet aanwezig zijn. "Maar het hout dat wordt verwerkt, is wel bestemd voor de Nederlandse markt. Het hout wordt bijvoorbeeld verkocht in de bouwmarkt of gebruikt door bouwbedrijven", zo meldt Staatsbosbeheer.

Problemen door letterzetter

Ook Kenny Drenth, haardhoutverkoper in Zeijerveld, heeft helemaal geen hout meer. "In ieder geval tot aan januari zijn wij helemaal leeg", meldt Drenth. Hij laat het hout voornamelijk uit Duitsland komen, en ook daar is het aanbod tanende. "Dat komt vooral door problemen met de letterzetter. Zowel het hout van naaldbomen als van loofbomen heeft daarmee te kampen, waardoor er veel minder aanbod is. En de vraag is nu groter. Ik denk dat we de afgelopen twee jaar veel van de grote voorraad in Duitsland hebben opgekocht, en dat die nu ook zowat leeg is."
Het hout is dus grotendeels op, maar de vraag blijft stijgen. De mensen die nu in allerijl een oplossing zoeken voor hun energierekening zullen dan ook op zoek gaan naar alternatieven, denkt Drenth.

Alternatieven?

Hoe kom je aan hout voor je kachel, als het niet meer bij de houthandelaar te krijgen is? Ook Staatsbosbeheer verkoopt geen stookhout meer aan particulieren. Zelf een boom uit het bos zagen mag niet. Ook afgewaaide bomen en takken verzamelen is niet toegestaan en wordt gezien als stroperij. Op stropen staat een gevangenisstraf van maximaal vier jaar, of een geldboete van maximaal 22.500 euro.
Zelf je hout uit het bos halen is dus onverstandig, ook omdat je dan geen gedroogd hout hebt, en als je het direct wil opstoken dan brandt het voor geen meter. Bovendien is stoken met 'nat hout' vervuilend.
Je zou nog oud hout kunnen gaan opstoken. Denk hierbij aan schuttingdelen of oude speeltoestellen. Maar ook hier geldt: let op, want er mogen geen verf of lijmresten aan zitten. Dit is niet alleen slecht voor het milieu, maar het gaat ook stinken, het is slecht voor je eigen gezondheid en slecht voor je schoorsteen. De kans op schoorsteenbrand wordt aanzienlijk groter als je vervuild hout stookt.
Wat zijn dan wel goede alternatieven? Wat vaak nog wel te krijgen is, tegen een prijs, zijn houtbriketten. Deze balkjes van samengeperste houtvezels branden lang door, waardoor ze een hoog rendement opleveren. Ook zou je bruinkool kunnen overwegen. Dit wordt afgegraven in Duitsland en net als de houtbriketten branden ze lange tijd door. Je moet misschien wel even aan de typische geur wennen.

Zoek het uit!

Heb jij ook een vraag? Stuur die dan in naar Zoek het uit!

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.