Westerveld in de ban van de wolf: 'Het vreet aan je'

Tientallen schapen staan in de wei, eigenaar Stefan Worst uit Doldersum is samen met zijn vader druk bezig om de lammeren te scheiden van hun moeders. Het weer is grauw en misschien wel symbolisch voor de periode die de schapenhouder heeft meegemaakt. Zijn vee is namelijk acht keer aangevallen door de wolf. Het aantal slachtoffers? 36 schapen in totaal.

Hij is het inmiddels gewend, geeft de schapenhouder aan terwijl hij naar een stuk gras wijst. "De laatste keer lagen ze verspreid over het land. Bebloede schapen, ingewanden eruit en veel gebroken poten. Als je dat ziet weet je inmiddels wel hoe laat het is, maar het blijft verschrikkelijk om te zien."

Een groeiend probleem noemt Worst de aanwezigheid van de wolf. Zijn grond ligt vlakbij het Drents-Friese Wold en hij vreest voor meer overlast. "Daar zijn welpjes en mochten die in het najaar gaan jagen dan is dat een groot probleem voor ons. Veel schapenboeren houden ermee op, maar wij gaan gewoon door. Stoppen vanwege de wolf doen we gewoon niet. Helaas worden de risico's daardoor wel groter."

De zorgen merkt de veehouder ook bij andere inwoners in de gemeente. Op sociale media ontstaan steeds meer discussies over het dier. Foto's van dode schapen komen voorbij met ernaast een bord 'Hoera de wolf is terug'. Dievenaar Ben van Velzen past er zijn dagelijkse wandelingen zelfs op aan. Waar hij geregeld grote rondjes door de natuur loopt met zijn hond Jochem, doet hij dat tegenwoordig niet meer.

"Allemaal vanwege de wolf", zegt hij. "De leukere gebieden waar je gaat wandelen met de hond en waar je mag komen, worden voor mij toch flink vervelend. Ik heb een grote hond, maar die trekt gewoon aan het kortste eind als die ruzie krijgt met een wolf. Dat risico wil ik niet lopen." Van stress wil Van Velzen nog niet spreken, maar toch is hij er onbewust vaak mee bezig. "Waar loop je wel en waar loop je niet? Het wordt er niet leuker van op deze manier."

En dat merkt dorpsgenoot Marjan Oosterveen ook. Tegenwoordig loopt ze elke dag een rondje langs haar hekken, om te zien of haar paarden veilig staan. "In de omgeving zijn veel aanvallen. Blijft het bij schapen of zijn straks ook andere dieren aan de beurt? Wij maken ons gewoon zorgen over onze paarden. Ik zou het verschrikkelijk vinden als daar iets mee gebeurt. Dat zou ik niet trekken."

Dat zorgt ervoor dat ze constant alert moet zijn en dat roept frustraties op. "Het vreet aan je en elke keer ben je er in je achterhoofd mee bezig dat het fout kan gaan. Laatst hoorde ik lawaai achter het huis. Je gaat dan toch voorzichtiger naar buiten. Wat als je een wolf tegenkomt, ik weet echt niet wat ik dan zou doen."

De vriendin van Worst heeft een kindercentrum. Daar gaan ze het liefste met de kinderen naar buiten. "Normaal gesproken duiken ze dan echt de natuur in", legt hij uit. "Dat doen ze nog steeds, maar ze blijven nu in de tuin. De wolf is al eens gezien op een pad achter de kinderopvang. Ze zijn erg voorzichtig."

Maar hoe reëel zijn de angsten van de inwoners eigenlijk? Volgens wolvenkenner Egbert Post is er geen reden tot paniek. "Aan een paard gaat de wolf zich niet wagen", zegt hij. "Dat is veel te link voor het dier. Het is namelijk een opportunist en denkt logisch. Een paard is groot en de wolf wil niet iets pakken waardoor hij zelf beschadigd raakt."

De situatie wordt lastiger als het gaat om een pony geeft hij toe. "Als die niet al te groot is en loopt in een onbegrensd weiland langs wolventerritorium. Ja, dan kan ik geen garantie geven dat dat het dier niet gegrepen wordt. Maar in de meeste gevallen gebeurt er echt niks."

Hetzelfde geldt voor mensen die de hond uitlaten. Volgens Post kan iedereen zijn favoriete stukjes blijven lopen. "Maar kom je in het bos of langs wolvengebied houdt de hond dan aan de lijn. Dan overkomt jou of de hond niks. Gaat de hond zelf rondlopen, dan kan hij natuurlijk in wolventerritorium terecht komen."

Volgens de kenner heeft de wolf ook angst voor mensen. "Ze zien jou eerder dan dat jij hen ziet. Daarom lopen ze vaak met een grote boog om je heen op zoek naar een rustige plek. Dat mensen zich zorgen maken begrijp ik, maar in veel gevallen is dat niet direct nodig. Van veel aanvallen moeten nog onderzocht worden of het daadwerkelijk ook de wolf is geweest. Het dier is er nu eenmaal. We moeten ermee leren omgaan."

Op het gemeentehuis in Diever horen ze de zorgen. Toch is het voor de gemeente ook een lastige situatie, want mogelijkheden om te handhaven zijn er niet. Dat kan alleen de provincie en gebeurt in uitzonderlijke gevallen. De wolf kent in Europa namelijk een beschermde status.

Wethouder Henk Doeven wil het daar niet bij laten en ziet kansen om toch te helpen. "Officieel mag een wolvenraster niet hoger zijn dan een meter, maar we gedogen dat ze hoger mogen zijn. Daarnaast kunnen we helpen met tenten, waar boeren de schapen in kunnen stallen 's nachts. In de toekomst kunnen we misschien nog wel meer betekenen."

Oosterveen denkt aan een andere oplossing. "Misschien moeten we de jagers toch hun gang laten gaan om achter wolven aan te gaan die bij landbouwdieren in de buurt komen." Worst hoopt vooral dat de aantallen van de wolf niet explosief gaan groeien. "Naar mijn idee komt de wolf steeds dichterbij de mens en het is wachten totdat het een keer fout gaat."

Op maandag 3 oktober staat er een bijeenkomst gepland in het gemeentehuis. De provincie komt de inwoners bijpraten over de wolf en alles wat daaromheen speelt. Dat gebeurt naar aanleiding van een brandbrief die de gemeente Westerveld stuurde naar de provincie.

Zowel Worst, Oosterveen en Van Velzen zijn aanwezig. De laatstgenoemde hoopt op een goed gesprek. "De gemeente heeft het voortouw genomen om een gesprek op de agenda te zetten en dat is een goede zaak. Ik hoop vooral dat wij als inwoners onze zorgen kunnen uitspreken. Maar of het iets gaat uitmaken, dat weet ik nog niet."

Doeven wil meer duidelijkheid over wat wel en niet kan. "Dus wat wij als gemeente kunnen doen en waar de provincie kan ingrijpen. Ik verwacht dat het een drukke avond wordt, met zowel voor- en tegenstanders. En daar hoop ik ook op. Dat is de enige manier om een goed gesprek te voeren."