'Zwieren, zwaaien en rondjes draaien' staat morgen officieel op de erfgoedlijst

Vanmiddag start de kermis op De Brink in Roden langzaam op. De oliebollen gaan in de frituur, de zweefmolen draait rond en de bezoekers struinen over het terrein. Waar het voor de bezoekers gewoon een gezellig feestweekend is, zit er voor de exploitanten een extra feestelijk tintje aan. Al zal de kermisklant daar niet zoveel van merken.

"Als het op een andere dag was geweest wel, maar morgen is het de Rodermarktparade en is het hier hartstikke druk", legt kermisexploitant Chris Spelbrink uit. "Maar op een later moment vragen we er echt wel aandacht voor hoor."

Spelbrink staat met zijn oliebollenkraam aan het begin van de kermis. Hij komt uit een echte kermisfamilie. Zo heeft hij de oliebollenkraam overgenomen van zijn ouders en bestiert zijn zoon het funhouse. Dat is een huis met bewegende onderdelen waar je doorheen moet lopen.

De familie Spelbrink en de 900 andere kermisexploitanten uit Nederland hebben jarenlang gestreden voor een plek op de lijst met immaterieel cultureel erfgoed. Ze zijn blij dat het eindelijk gelukt is. "Het is heel belangrijk voor ons bestaan", legt Spelbrink uit. "Het moet ons houden op de plaats waar het nu ook is."

"Onze plek in Roden is het klassieke voorbeeld van hoe het hoort. Tussen de kerk en de cafés in. Maar steeds vaker merken we dat gemeenten ons naar de rand van het dorp willen verplaatsen of naar een evenementterrein. Ver weg van het feestgedruis. Met de erfgoedlijst in de hand kunnen we de gemeente er op wijzen dat we juist midden in het dorp horen."

Op de korte termijn profiteert de kermis niet van het bijschrijven op de erfgoedlijst. Maar het stelt wel de toekomst veilig, zo zeggen de exploitanten. "Die lijst gaat ons een stukje geschiedenis meegeven. Bij veel gemeenten is er wat onwetendheid hoe belangrijk de kermis voor de samenleving is. Maar in coronatijd waren wij een van de eerste openbare evenementen die weer mochten doorgaan. Toen hebben we wel laten zien hoe belangrijk we zijn voor de samenleving", aldus Spelbrink.

Net als zo'n beetje de rest van Nederland heeft ook de kermis het zwaar. En dan is plaatsing op de lijst van het immaterieel cultureel erfgoed een mooi steuntje in de rug. "Dat denk ik wel, het is een steunpilaar. Wij zitten ook met stijgende energiekosten, met verplaatsing en het 'milieu-verhaal'. Daar hebben we met elkaar mee te maken."

Maar dat is een zorg voor later, eerst zwieren, zwaaien en rondjes draaien in Roden.