Iraanse vrouwen in Drenthe steunen demonstranten: 'Mijn hart brak'

Mahsa Amini
Een poster met de beeltenis van Mahsa Amini © EPA / Clemens Bilan
De dood van de Iraanse Mahsa Amini op 16 september zorgt ook in Drenthe voor hevige emoties. De vrouw werd eerder deze maand aangehouden omdat ze haar hoofddoek niet goed zou hebben gedragen en overleed daarna in hechtenis. Iraanse vrouwen in onze provincie kijken met pijn in het hart naar de ontwikkelingen in hun moederland.
Zahra Ghalamzanashraf woont in het AZC in Emmen. De Iraanse zucht als ze wordt gevraagd of ze de beelden van de protesten in Iran heeft gezien. "Toen ik de video's zag van jonge mensen die de straat opgingen en gedood werden door de overheid, brak mijn hart."
In Iran is het verplicht voor vrouwen om een hoofddoek (hijab) te dragen. Dat is een van de redenen waarom mensen de straten opgaan om te protesteren. "De vrouwen willen niet dat het verplicht is", vertelt Ghalamzanashraf. "We zijn allemaal mensen, er is geen verschil tussen mannen en vrouwen. We willen kunnen kiezen hoe we leven."
Toch is het belangrijk om het protest niet te reduceren tot alleen weerstand tegen de verplichte hijab, legt Donya Ahmadi uit, professor Internationale Betrekking van de Rijksuniversiteit Groningen. "Dat is slechts het topje van de ijsberg. We hebben nog nooit zo'n wijdverspreide, collectieve actie van ontsluiering gezien. En die sluier symboliseert alles waar de islamitische republiek van Iran altijd al voor heeft gestaan."

Vonk

De dood van de 22-jarige Amini was als het ware de vonk die deze protesten liet ontvlammen, duidt Ahmadi. "Naar men zegt werd ze in elkaar geslagen door de zedenpolitie. Ik zeg 'naar men zegt' omdat de overheid dat uiteraard sterk aan het ontkennen is, maar er is nu bewijs naar buiten gekomen dat ze al gewond was aan haar hoofd voordat ze in de auto werd gezet."
Waar het begon met verontwaardiging om de dood van een jonge vrouw, roepen de protesterende Iraniërs inmiddels om een einde aan het regime. "Collectief zijn we tot de conclusie gekomen dat we dit regime niet langer willen," zegt Ahmadi. "Het heeft te veel mensen vermoord, te veel verschrikkelijke misdaden begaan. Dus we willen het niet meer."

Samen sterk

Ghalamzanashraf ziet een lichtpuntje: "Mensen van over de hele wereld steunen dit protest. Vrouwen en mannen knippen hun haar af voor Mahsa en andere vrouwen in Iran. Dit raakt me echt, dat mensen van over de hele wereld de vrouwen van Iran steunen."
Zoals eerder gezegd geniet het protest ook binnen Iran veel steun. "We zien ook een hoop steun van mannen", zegt Ahmadi. "Mannen die ons voorheen zouden hebben gezegd: doe je hoofddoek niet af, dat is een provocatie. Nu zien we deze mannen naast ons staan, dat geeft hoop."

Fundament van vertrouwen

De overheid van Iran heeft de belofte gemaakt om de dood van Amini te onderzoeken. Amhadi heeft weinig vertrouwen dat de waarheid daardoor boven tafel komt. "Het is belachelijk", vindt ze. "De overheid heeft honderden mensen vermoord sinds de dood van Mahsa in een poging te bewijzen dat ze haar niet vermoord hebben."
"Dus heeft de islamitische republiek van Iran een geschiedenis dat het fundament van vertrouwen legt? Natuurlijk niet. Natuurlijk gaan ze proberen met hun eigen waarheid te komen, maar zal dat iets betekenen? Het fundament van vertrouwen bestaat niet meer."
Iraanse vrouwen in Drenthe over de protesten in hun moederland (artikel gaat verder na de video):
Impact protesten op Iraanse vrouwen in Drenthe
De situatie in Iran is des te spannender voor Ghalamzanashraf omdat ze geen idee heeft hoe het met haar familie en vrienden gaat. "Ik kan nu geen contact met ze leggen omdat de internetverbinding verbroken is. Wanneer we de straten opgaan, wordt het internet platgelegd", legt Ahmadi uit. "Onze verbinding met de rest van de wereld wordt platgelegd."

Scheiding van religie en politiek

Volgens Ahmadi heeft iedereen in Iran wel op de een of andere manier met geweld te maken gehad. Daarom is de uiting van frustratie richting het regime nu ook zo wijdverspreid en collectief denkt ze, "We willen dat het regime veranderingen ondergaat. We willen een scheiding van religie en de politiek. Maar bovenal willen we fundamentele mensenrechten. We willen waardigheid."
Ook Ghalamzanashraf spreekt haar wensen voor de toekomst uit: "Ik hoop dat ooit alle vrouwen in Iran kunnen dansen, vrij zijn, en dat niemand wordt vermoord vanwege een hoofddoek."

'Steun vluchtelingen'

"Mensen vragen vaak: wat kunnen we hier doen?", aldus Ahmadi. Volgens haar is het beste wat hier gedaan kan worden het steunen van vluchtelingen die naar Nederland komen. Als voorbeeld noemt ze de situatie in Ter Apel. "Mensen wachten op straat in de kou, mensen worden teruggestuurd, in feite naar hun dood, of nog erger, naar een marteling."
"Uiteraard zijn we blij dat we steun krijgen, maar wat doen we hier, thuis?" vraagt ze zich af. "Niet alleen voor Iraanse vrouwen, maar voor alle vrouwen die hier naartoe vluchten, weg van geweld, die vechten voor hun leven. Dat blijft toch de vraag voor mij als we het hebben over steun."

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.