Mag je zomaar alles en iedereen filmen?

beveiligingscamera - stock
Hoe zit dat met beveiligingscamera's? © RTV Drenthe
Overal waar je kijkt in het straatbeeld zie je ze tegenwoordig. En ze zien jou! Zit je haar wel goed? Let op, want je kunt tegenwoordig op veel plaatsen gefilmd worden. Beveiligingscamera's, overvliegende en filmende drones, videodeurbellen, en zelfs in het bos komen steeds meer wildcamera's te hangen. Om over al die mobieltjes nog maar te zwijgen.
Maar mag dat eigenlijk wel zomaar? Zijn er regels voor wat en wie je wel of niet mag filmen, en wat je met het videomateriaal mag doen? Zoek het uit! probeert de regels uit te pluizen.

Mag je zomaar overal camera's ophangen?

Of je ergens een camera mag ophangen, dat hangt van een aantal dingen af. De Rijksoverheid heeft hiervoor een aantal regels opgesteld. Het maakt verschil of een gemeente de camera's wil ophangen, bijvoorbeeld om toezicht te houden bij uitgaanslocaties, of dat je dat zelf thuis wil doen.
De gemeente mag gebruikmaken van cameratoezicht op openbare plaatsen om de openbare orde te handhaven. Maar dat mag alleen als er aan voorwaarden wordt voldaan. Deze voorwaarden komen voort uit de privacywetgeving, de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).
De overheid mag alleen gebruik maken van cameratoezicht voor:
  • de handhaving van de openbare orde;
  • de verkeersveiligheid;
  • de opsporing van criminaliteit.
Gemeenten zetten bijvoorbeeld cameratoezicht in om criminaliteit in het centrum te verminderen. Zoals hardnekkige overlast door hangjongeren, drugsdealers, straatrovers en zakkenrollers.

Cameratoezicht op de werkvloer of in winkels

Ook in winkels zijn regelmatig beveiligingscamera's te vinden. Maar ook de winkelier mag niet zomaar iedereen filmen. Cameratoezicht op de werkvloer of in winkels mag alleen als dat echt nodig is. Bijvoorbeeld voor bescherming tegen diefstal of beschadiging. Dat kunnen camera's bij de ingang, bij de schappen of bij de kassa zijn, of in het magazijn.
De winkeleigenaar of de werkgever moet duidelijk aangeven dat er een videocamera hangt. Als niet duidelijk is dat er cameratoezicht is, dan is hij in overtreding.
Als er veel wordt gestolen mag iemand wel gebruikmaken van cameratoezicht dat niet is gemeld. Dit mag alleen als het niet op een andere manier lukt om diefstal te voorkomen. Stiekem je werknemer filmen om te kijken of hij of zij een graai uit de kassa doet mag dus alleen onder bepaalde strenge voorwaarden.

En mag mijn videodeurbel wel dan?

Je mag camera's ophangen om je eigen woning te beveiligen en je eigendommen te beschermen, zo schrijft de Rijksoverheid. En een videodeurbel mag ook. Een woningbouwcorporatie mag ook gebruik maken van cameratoezicht om een woning of een flat te beveiligen. Maar de corporatie moet dat dan wel met een bord of sticker kenbaar maken.
Cameratoezicht moet stoppen bij de voordeur en de ramen. Op de straat mag geen camera gericht staan. Dit is om de privacy van voorbijgangers te beschermen. De belangrijkste regel is dat je camera alleen je eigen bezittingen mag filmen, zo schrijft de autoriteit persoonsgegevens op hun website. Je mag dus niet het huis of de tuin van je buren filmen. Ook mag je in principe niet de openbare weg filmen, zoals de stoep of parkeerplaatsen.
Soms kan het echt niet anders dan dat je een stukje van de openbare weg filmt. Bijvoorbeeld omdat je voordeur direct grenst aan de openbare weg, dan is het lastig om met je deurbel dat niet in beeld te brengen. In dat geval moet je ervoor zorgen dat je de privacy van voorbijgangers zo min mogelijk schendt.

Wat zijn de regels voor het filmen met een drone?

Met een drone kun je mooie luchtfoto's en -video's maken. De kleine vliegende toestellen die zijn uitgerust met een camera leveren bijzondere plaatjes op en kunnen bovendien erg handig zijn als je iets wil filmen waar je normaal niet zomaar bij kan. Maar mag je zomaar alles en iedereen filmen of fotograferen met een drone?
Ja, dat mag. Althans, dat zegt de politie. Er is er geen luchtfotovergunning nodig om met een drone foto's en video's vanuit de lucht te maken. Je mag alleen geen foto's maken van militaire objecten of aangewezen gebouwen.
Ook heb je met de privacywetgeving te maken. Je mag alleen filmen en fotograferen waar je normaal ook mag komen en waar je met een normale camera mag fotograferen. Dus niet in tuinen of op afgesloten terreinen. Daarvoor moet je altijd toestemming hebben van de eigenaar, aldus de politie op hun website.
Wat ook belangrijk is om te weten is dat je niet zomaar overal mag vliegen. Er zijn gecontroleerde luchtruimen waar het verboden is om met je drone te vliegen, bijvoorbeeld in de buurt van vliegveld Groningen Airport Eelde. Ook heb je in sommige gevallen een ontheffing nodig om met je drone te mogen vliegen. Als je wil weten of je ergens mag vliegen met je drone dan vind je hier de meest actuele regels.

Hoe zit het met wildcamera's?

Denk je alle camera's te kunnen ontvluchten door een lekker lange wandeling te maken door het bos of over de hei, dan kom je bedrogen uit. Wildcamera's worden steeds vaker ingezet om de wildstand te monitoren. Bijvoorbeeld als het gaat om de wolf in Drenthe. De provincie wil weten waar de wolf loopt, hoeveel het er zijn, en of ze in Drenthe blijven of er enkel doorheen trekken. Met de inzet van wildcamera's hopen ze dit te monitoren.
Er zijn natuurliefhebbers die zelf graag een wildcamera zouden willen ophangen. Op je eigen terrein is dit geen probleem, mits je je houdt aan de eerder genoemde privacyregels. Wil je een camera ophangen in het bos van bijvoorbeeld Staatsbosbeheer? Dit mag niet zomaar.
Voor het plaatsen van een wildcamera is toestemming van de terreineigenaar nodig. Een boswachter geeft die toestemming niet zo snel, omdat een wildcamera vaak ver buiten de paden opgesteld wordt en je in de meeste gebieden niet buiten de paden mag. Daarnaast is het vanuit privacywetgeving niet toegestaan dat er beeld van mensen wordt opgenomen. Dieren filmen mag dan weer wel, die kunnen geen beroep doen op de privacywetgeving.

Filmen met je mobieltje

En dan tot slot en niet te vergeten, want dit komt waarschijnlijk het meeste voor: Mag je zomaar alles en iedereen filmen met je mobieltje?
In het algemeen geldt dat filmen en fotograferen op de openbare weg en in de openbare ruimte mag, omdat dat valt onder de zogeheten 'vrijheid van informatiegaring'. Dit geldt alleen voor een camera die je zelf vasthoudt, bijvoorbeeld in een mobieltje of een fototoestel of een videocamera. Want als je een camera vast ophangt, moet je immers mensen waarschuwen dat ze gefilmd worden.
Dat je op straat en in de openbare ruimte alles en iedereen mag filmen, betekent niet dat je ook alles met die beelden mag doen. Er is namelijk het portretrecht, wat inhoudt dat een foto of film van een bepaald persoon niet zomaar mag worden gepubliceerd, bijvoorbeeld op het internet, als de betreffende persoon een redelijk belang tegen publicatie heeft. Wanneer iets als een redelijk belang wordt gezien, daarover zijn nogal wat juridische discussies gaande. Dit zal dan ook per geval bekeken moeten worden.

Zoek het uit!

Heb jij ook een vraag? Stuur deze dan in naar Zoek het uit!

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.