Drenthe Toen-podcast: seks en geschiedenis met schrijver Gerard Stout

Het is een kleine tour de force. Klein, omdat de publicatie zelf dik 50 pagina's telt, bijlages nagelaten. Groot omdat de schrijver uit Peize zich waagde aan het laatste hoofdstuk van het als meesterwerk beschouwde Ulysses, van de Ierse schrijver James Joyce: 'Episode 18. Nedersakische pastiche naar Ulysses van James Joyce'.

Eigenlijk is het dus één lange zin die pagina's lang voortduurt, door Stout herschreven én op z'n Drents: "Ik vond het een prachtige zin, en wat me opviel is dat het vergelijkbaar is met erotiek, waarover ik in 1992 geschreven heb. Dat was een soort estafette-seks tussen Drentse schrijvers. Daar is toen heel veel 'rebullie' van gekomen. Dat nummer is nog naar Joegoslavië gestuurd naar de Nederlandse soldaten, door Relus ter Beek, in plaats van de Playboy." ('Op zien Drents, plat zunder lakens. Erotische vertellings' in het Drents literair tijdschrift Roet, 1992, ST)

"Molly Bloom schrijft in haar verhaal, als ze een man op straat ziet lopen: 'Daar wil ik wel mee naar bed. Dat lijkt me eentje die groot geschapen is. Al die seksuele details komen elke keer weer terug. Ze zegt ook dingen als: 'Ach, overspel, wat stelt dat nou eigenlijk voor? Als onze lieve Heer geen mannen en vrouwen gemaakt had om met elkaar in bed te kruipen, waarom zou je het dan niet doen? Hij heeft ons toch zo gemaakt, daar is dat toch voor?' Toen ben ik begonnen met een pastiche, een vrije bewerking van dat hoofdstuk en ik laat het beginnen bij Bieze in Borger. Later gaat het naar Noordenveld en Assen komt er ook in voor."

"Ik vertel haar verhaal. Alle erotische stukken die erin staan, komen uit Ulysses van James Joyce en het is eigenlijk veel geiler als wat ik destijds in 1992 geschreven heb. Ondertussen neem ik alle Drentse schrijvers bij de bok. Molly Bloom zit in Bieze in Borger en er komt een dichter bij haar in bed, die allerlei handelingen verricht, zal ik nu niet vertellen; kun je beter lezen. Dus de hele Drentse cultuur en geschiedenis behandel ik eigenlijk in één zin achter elkaar door. Veel blotigheid maar ook allerlei woke-achtige dingen heb ik erin gezet. Het is wel lastig om in dat boekje wat terug te vinden, want alles loopt achter elkaar door."

De Drentse geschiedenis en het Drents erfgoed is volop vertegenwoordigd in Episode 18 van Stout. Zo komt ook Titia Brongersma voorbij: "Titia Brongersma leefde dik 300 jaar geleden en ze is eigenlijk de eerste grafschendster in de geschiedenis van Drenthe. Ze kwam uit Groningen, ging naar Borger, nam een schop mee en ging bij het hunebed opgravingen doen. Ze vond er overal scherven van potten en botten en die stuurde ze naar een hoogleraar in Leiden. Die man die werd helemaal verliefd op haar. Hij schreef haar gedichten, een beetje in lijn met Ulysses, van 'wat heb je mooie borsten en wat zou ik graag aan jouw flamoes komen'. Stout vertelt het op zijn gebruikelijke glunderende wijze.

"Brongersma verdient een grote plek in de Drentse cultuur omdat ze de eerste was die opgravingen deed bij een hunebed. Tegenwoordig is dat verboden. Het was ook een hele mooie meid. Harm Boom, een van de podagristen, heeft zelfs een hele novelle over haar geschreven. Over haar liefdesgeschiedenis met die hoogleraar. Dat hoort eigenlijk gewoon in de canon van Drenthe."

In Drenthe Toen kondigt Stout en passant ook zijn afscheid als uitgever aan: "Ik heb ongeveer 25 jaar boeken uitgegeven in de Uitgeverij Ter Verpoozing. Door fysieke beperkingen ben ik niet meer in staat te schrijven. Met de pen en op de computer wordt het steeds ingewikkelder, en uitgeven is vooral met teksten bezig zijn." Betekent dit dat het boek dat we zojuist bespraken het laatste is? "Nee, met mijn eigen werk kan ik rustig drie maanden over een boek doen, of een half jaar. Maar als iemand wat wil, je mag gerust langs komen voor een kop koffie, maar ik ga geen boeken meer uitgeven."

Het hele gesprek met Gerard Stout is te horen op Radio Drenthe in Drenthe Toen, zondag 6 november tussen 12.00 en 14.00 uur, in de podcast en via Uitzending Gemist. Het boek mogen we verloten. Meedoen? Mail naar drenthetoen@rtvdrenthe.nl.