Hoge energiekosten, minder bezoekers: 'Musea kunnen dat nooit trekken'

Drents Museum
Bezoekers kijken naar schilderijen in het Drents Museum © Franke Jong
Door de fors oplopende energieprijzen is de nood hoog in de Drentse museumwereld. Vooral kleinere musea hebben moeite om het hoofd boven water te houden. Er wordt volop nagedacht over compensatie, maar het eventuele beschikbare geld laat nog een tijd op zich wachten.
Voor verschillende sectoren zijn er maatregelen genomen om de hoge energieprijzen enigszins te compenseren, maar de Nederlandse musea wachten nog op extra subsidie. "Het is tik op tik. We waren al wat bezorgd over sommige kleinere musea. Of ze het wel gingen redden in coronatijd", zegt Jan Seton, voorzitter van het Platform Drentse Musea, in het Radio Drenthe-programma Cassata. "Dat hebben ze met veel moeite en hard werken voor elkaar gekregen en dan slaat de energiecrisis toe. Ik kan me voorstellen dat er musea zijn die niet nog zo'n klap aankunnen."

'Heel veel moeite'

Het Platform Drentse Musea geeft 54 Drentse musea advies en ondersteuning. "Je ziet de zorgen overal. We hebben natuurlijk veel contact met onze leden en doen mee aan een landelijk onderzoek om in kaart te brengen hoe hoog de nood is", vertelt Seton, vooral bekend als burgemeester van de gemeente Borger-Odoorn. "En je ziet dat dus vooral de kleinere musea heel veel moeite gaan krijgen - of nu al hebben - met het betalen van de sterk stijgende energiekosten. Een voorbeeld is het Cuby Museum dat tijdelijk dicht gaat."
"Vergeet niet dat veel musea in coronatijd al dicht zijn geweest of veel minder bezoekers hebben gekregen. Vanuit één museum hoorden we dat ze vroeger 20 procent aan energiekosten hadden. Als ze flink wat bezoekers hadden, waren ze net in balans. Maar ja, die kosten gaan de laatste tijd enorm omhoog en het bezoekersaantal is nog niet op peil", verzucht Seton. "Dan snap je dat die musea dat nooit kunnen trekken."
Jan Seton over de problemen bij kleinere Drentse musea (artikel gaat verder onder de video):
Jan Seton over de problemen bij kleinere Drentse musea
De problemen zijn niet voor alle Drentse musea even nijpend. "Sommige musea hebben een energiecontract dat nog even doorloopt, dus dan ben je niet gelijk aan de beurt. Dat is bijvoorbeeld het geval bij het Hunebedcentrum. Maar ergens komt de klap", vreest Seton. "Al hoop je natuurlijk dat de energieprijzen tegen die tijd weer gedaald zullen zijn. Maar we houden er ook rekening mee dat dat niet zo is. En dan moeten we ervoor zorgen dat niet alle musea tijdelijk of zelfs helemaal dichtgaan."

Kachel lager, collectie weg

De kachel een stuk lager zetten is voor musea geen optie, legt Seton uit: "Als je een kwetsbare collectie hebt, bijvoorbeeld met papier, dan kan je niet te laag gaan zitten, want dan is je collectie weg. In de meeste musea moet het 18 tot 21 graden zijn. Dat ga je niet redden zonder kachel." Om toch te besparen zijn verschillende musea bezig met verduurzaming, bijvoorbeeld door zonnepanelen en LED-verlichting te installeren. "Maar dat kost hartstikke veel geld. Dus er zal financieel wat moeten gebeuren en dan kijk je toch naar de gemeente en de provincie."
Seton heeft al een rondje gedaan bij zijn collega-burgemeesters. "Iedereen is ermee bezig, maar nog niet klaar. In Borger-Odoorn komen we deze maand met een besluit over hoe we het willen aanpakken. Het mooiste zou zijn om het gezamenlijk met de provincie te doen. De provincie heeft een heel duidelijke culturele agenda en daar spelen de musea - en ook de kleinere musea - een heel belangrijke rol in. Dan laat je het niet gebeuren dat die musea langzamerhand omvallen."
Jan Seton over eventuele compensaties voor Drentse musea (artikel gaat verder onder de video):
Jan Seton over eventuele compensaties voor Drentse musea
"Wat ik van de provincie hoor, is dat ze de mogelijkheden bekijken voor een subsidie of een tijdelijke overbrugging", aldus Seton. Ook gedeputeerde Nelleke Vedelaar, met cultuur in haar portefeuille, staat volgens hem positief tegenover financiële steun. "We bellen en appen en ik ga binnenkort bij haar langs. Wat ik aan haar merk, is dat ze veel gevoel heeft bij de nood van de musea. Ik weet dat ze er heel hard mee bezig is."

Niet wachten op Den Haag

Robbert Dijkgraaf, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, heeft laten weten dat er per 1 december meer duidelijkheid komt over een compensatieregeling voor culturele instellingen. Daar wil Seton niet op wachten. "Dat moeten we niet willen als overheden in Drenthe. Ik denk dat we sneller aan de bak moeten om te voorkomen dat musea gaan omvallen. Dat we alvast voorsorteren op wat er eventueel uit Den Haag gaat komen."

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.