Zoek het uit! - Waarom worden inwoners van Annen 'Anner Oelen' genoemd?

De mensen uit Annen noem je Anner Oelen, maar waarom? (Rechten: RTV Drenthe)
De mensen uit Annen noem je Anner Oelen, maar waarom? (Rechten: RTV Drenthe)
'Bij ons in Annen noemen ze zich Anner Oelen, maar in Gieten Gieter Heren en mensen uit Eext noemt men Eexter Ossen. Waar komt dit vandaan?' Deze vraag stelde Ronald Alting uit Annen aan Zoek het uit!
Drenthe kent veel verschillende bijnamen voor inwoners van Drentse dorpen. Sommige daarvan zijn schimpnamen met een negatieve betekenis, zoals 'platneuzen' voor inwoners van Diever. Mensen uit die plaats zouden zo nieuwsgierig zijn dat ze met hun neus tegen het raam staan om naar binnen te gluren.

Trotse Anner Oelen

Of 'Anner Oelen' ook een schimpnaam is, is nog maar de vraag. In het Woordenboek van de Drentse Dialecten van Dr. G.H. Kocks staan meerdere vertalingen van oel: uil, vlinder, mop, mislukking of dom persoon. Ook staat er een uitdrukking in, die vroeger in Eext werd gebruikt: "Aj eein in Annen hellig hebben wilt, moej mor rooupen van Anner oel."
Dit klinkt niet heel positief. Toch schamen de Anner Oelen zich niet voor hun bijnaam. Integendeel zelfs. Inwoners zijn trots een Anner Oel te zijn. Zij vinden dat oel staat voor uil. Tijdens de jaarlijkse Sport- en Spelweek wordt het dorp versierd met uilen en op de groen-gele dorpsvlag prijkt een statige zwart-witte uil.

'Beroemde en wijze mannen'

Uilen worden sinds jaar en dag gezien als symbool van wijsheid. Was er dan misschien een wijs persoon in de geschiedenis van Annen waar de dorpsbewoners hun bijnaam aan danken? Hier deed Marianne Mulders-Zonneveld van Annen Toen, de historische vereniging van Annen, al eerder onderzoek naar.
Zij vond in de eerste Drentse Volksalmanak van 1837 de volgende passage over een familie uit Annen: "Het geslacht Alting heeft vele beroemde en wijze mannen voortgebracht." Waaronder de hagepreker Menso Alting, met de bijnaam 'de kerkhervormer van Drenthe'.
Er zijn echter verder niet veel aanwijzingen die erop wijzen dat de naam Anner Oelen hier vandaan komt.

De zoektocht gaat verder

Naast de verklaring van Anner Oelen als wijze uilen, is er nog een heel andere verklaring mogelijk.
Het woord oele zou kunnen komen van het oude Germaanse woord ûle. Volgens Mulders-Zonneveld verwijst ûle naar een bepaald type moerasgebied. Ook in het Woordenboek van de Drentse dialecten staat dat in Oost-Drenthe met oele veengebieden werd bedoeld.

Geen uil maar moeras

En laat Annen nou heel toevallig naast een moerasgebied liggen, genaamd het Annermoeras. Kan het zo zijn dat de Anner Oelen hun naam danken aan dit stuk grond?
"Dit lijkt mij een veel logischere verklaring, omdat uilen normaliter niet veel voorkomen in moerassen", zegt Mulders-Zonneveld. "Wij danken onze bijnaam hoogstwaarschijnlijk dus aan ons Annermoeras."

Gieter Heren

De mannelijke inwoners van Gieten worden ook wel Gieter Heren genoemd. "Dit gebeurde vooral vroeger", zegt Klamer Bos, van Historische Vereniging Gieten. "Nu hoor je het niet veel meer."
In Gieten woonden in de zeventiende eeuw rond de Brink de 'heren' van het dorp. Hiermee werden bijvoorbeeld de schulte, de dominee, de dokter en de advocaat bedoeld. Bos: "Rond die tijd zal de benaming Gieter Heren zijn ontstaan."
Waar je de bijnaam tegenwoordig nog wel hoort, is als benaming voor een biertje. De plaatselijke slijterij verkoopt een tripel met op het etiket "Gieter Heer".

Eexter Ossen

Over waarom inwoners van Eext in de volksmond Eexter Ossen worden genoemd is heel weinig bekend. Volgens Gerrie Bruining van Dorpsmuseum de Kluis in Eext, zou het kunnen komen doordat er vroeger in Eext een levendige handel in ossen was.
"De ossen uit Eext zouden de beste ossen uit de hele omgeving zijn", zegt Bruining. Het verhaal gaat dat de traditionele ossenmarkt in Groningen zelfs pas begon, als de ossen uit Eext aanwezig waren.

Zoek het uit!

Heb jij ook een vraag? Stuur hem in, en wij gaan op zoek naar het antwoord.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.