Wind lijkt uit de zeilen bij ontwikkeling Emmer windparken

Windmolenpark Duitsland - 5
De ontwikkeling van een windpark bij Barger-Compascuum lijkt tot stilstand te zijn gekomen © RTV Drenthe / Kim Stellingwerf
Het lijkt er op dat de ontwikkeling van het beoogde windpark bij Barger-Compascuum tot stilstand is gekomen. Volgens ontwikkelaar Pure Energie vallen er momenteel geen concrete ontwikkelingen te melden. Hetzelfde gaat op voor het beoogde park bij Westenesch en Diphoorn.
Bij beide parken blijft de maximale tiphoogte van 149 meter voor de turbines te laag voor een goede business case. Bij de Zwartenbergerweg speelt bovendien een oud grensverdrag tussen Nederland en Duitsland de bouw van een park parten. Een onderzoek naar een grensoverschrijdend project, biedt volgens Pure Energie vooralsnog weinig soelaas.
De windstructuurvisie werd in 2016 afgetikt door de gemeente Emmen. Locaties aan de Pottendijk bij Emmer-Compascuum (veertien molens), de Zwartenbergerweg bij Barger-Compascuum (zeven molens) en bij de N34 ter hoogte van Westenesch en Diphoorn (vijf molens) werden aangewezen als windparklocaties.
Van de drie is enkel die aan de Pottendijk inmiddels aangelegd. Dit energiepark, dat naast windmolens ook uit een zonneakker bestaat, gaat komend voorjaar in bedrijf. Op de andere twee locaties is nog nagenoeg niets te zien.

Verdrag van Meppen

In het geval van de locatie aan de Zwartenbergerweg, op een steenworp afstand van de Duitse grens, speelt het uit 1824 stammende Verdrag van Meppen de ontwikkeling parten. Volgens deze afspraak tussen Nederland en het toenmalige koninkrijk Hannover is er geen bebouwing toegestaan in een straal van 374 meter vanaf de grens. Precies in het beoogde gebied voor de geplande turbines.
Pure Energie bedacht in 2019 een alternatief: de molens verder van de grens te plaatsen. De turbines zouden dan dichter op omliggende woningen komen te staan. Door deze een bijzondere status te geven, zou daar een mouw aan te passen zijn geweest. Het plan werd echter getorpedeerd door de Raad van State.
De enige optie die overbleef om ontheffing te krijgen, was een grensoverschrijdend initiatief: dus één plan aan beide zijden van de grens. Maar in dat geval moeten de provincie Drenthe en Landkreis Emsland het eens worden.

Weinig handvatten

Volgens omgevingsmanager Matthijs Oppenhuizen van Pure Energie is dat onderzoek inmiddels zo goed als afgerond. "Maar de uitkomsten bieden weinig handvatten hoe we invulling moeten geven aan een grensoverschrijdende samenwerking. Bovendien hebben we ook een initiatiefnemer aan Duitse zijde nodig." Bij het Duitse Fehndorf, ter hoogte van Barger-Compascuum staan overigens wel turbines. "Maar die staan buiten de zone van het verdrag."
Volgens Oppenhuizen zijn er verder wel contacten gelegd met mogelijke partners aan Duitse zijde, maar er is weinig concreet. "Het is lastig om dit te realiseren. We kunnen niet aangeven of en wanneer hierin ontwikkelingen te verwachten zijn."

Op zijn gat?

Ligt het windinitiatief bij Barger-Compascuum dan helemaal op zijn gat? Zo sterk wil Oppenhuizen het niet uitdrukken. "Het is niet zo dat we niets meer doen. We blijven zoeken naar mogelijkheden." Maar concrete alternatieven zijn er volgens hem vooralsnog niet.
Het Verdrag van Meppen blijft ondertussen een moeilijke horde. Onmogelijk is het niet, aldus Oppenhuizen. "De zone die onder het verdrag valt loopt van Groningen tot Twente. Daar zijn ook mogelijkheden. Bij onder meer Coevorden staan er molens binnen de grenzen van het gebied dat onder het verdrag valt."

80 tot 100 meter

Een ander punt blijft de maximaal toegestane tiphoogte van 149 meter. Pure Energie heeft al eerder aangegeven dat er ongeveer 80 tot 100 meter meer bij moet. Anders kan de exploitatie van het windpark niet uit.
Afwijken mag, mits daar draagvlak is bij omwonenden. Bij Barger-Compascuum hebben sommige inwoners al laten weten geen bezwaar te hebben tegen grotere molens, aangezien er ook al omvangrijke exemplaren aan de andere kant van de grens komen te staan. Het uitzicht is in dat geval toch al aangetast, was het argument. Grotere molens zorgen in dat geval ook voor meer geld in een omgevingsfonds.
Die maximale hoogte speelt Pure Energie ook parten bij het geplande park langs de N34. Vijf jaar geleden strandden de gesprekken met omwonenden over hogere molens. Sindsdien zijn de gesprekken gestopt en gebeurt er weinig meer. Zolang de gemeente vasthoudt aan de gestelde hoogte, ga je niet snel bouwkranen zien op deze plek, zegt Oppenhuizen.

Geen ruimte meer

Drie jaar geleden kwam daar nog eens het nieuws bovenop dat het stroomnet geen ruimte meer heeft voor nieuwe aansluitingen voor wind- en zonparken. Eerst moeten er nieuwe trafostations worden gebouwd. Een klus die nog jaren gaat duren. Oppenhuizen: "Voor ons is dat nooit een showstopper geweest. Bovendien komt de aansluiting op het net pas veel later in dit proces er aan te pas."
Maar dat het allemaal bij elkaar zo lang duurt: daar wordt Pure Energie 'ook niet gelukkig van.' "Maar het hoort voor nu bij deze tak van sport. Dus daar stellen we ons op in."

SEREH

De gemeente Emmen laat weten dat het onderzoek naar een grensoverschrijdend energiesysteem (het zogenoemde SEREH-project) tussen de gemeente Emmen en Duitsland in de afrondende fase zit. "Dan kunnen we hopelijk ook aangeven wat dit betekent voor het Verdrag van Meppen en windpark Zwartenbergerweg", reageert een woordvoerder.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.