Hoogeveen had te weinig aannemers voor ijsbaan om eisen te stellen

Hoe kan het dat het college van burgemeester en wethouders van Hoogeveen zich zo heeft verkeken op de kosten van een kunstijsbaan met een zwembad? Twintig miljoen euro meer dan de 32 miljoen euro die de gemeente er voor over had. Het college heeft nu in een rapport verantwoording afgelegd over hoe het zo fout kon gaan. En voor de raad is dat document niet voor de geschiedschrijving, maar om te kijken of die fouten gevolgen moeten hebben.

Eén aannemer was er die tot een bod kwam op de bouw. Twee anderen haakten af. Een veeg teken was dat begin dit jaar al. Wie die aannemers zijn valt onder de geheimhoudingsregels bij aanbestedingen. In hun onderzoek concluderen B&W dat het aantal aanmeldingen eind vorig jaar zo laag was dat er geen sprake meer was van een voorselectie en de aannemer geen ervaring meer hoefde te hebben met de bouw van een ijsbaan. Toch concludeerde B&W dat de aannemers competent genoeg waren en dat de inschrijving door kon gaan.

In maart van dit jaar wist B&W dat de berekeningen die ze met adviseurs van Antea-group had gemaakt op een voorlopig ontwerp niet klopten. 6,9 miljoen euro duurder zou het worden berekende Kalkulatie Buro Sneek (KBS). Het college besloot tot kostenbesparingen te komen vooral op het zwembad-ontwerp en op recreatieve voorzieningen als een glijbaan. Maar ook daarna bleek dat de bouw en de aanleg van installaties 2,5 miljoen euro duurder zou gaan worden. B&W hoopten dat dat verschil door een scherpe inschrijving kon worden goedgemaakt.

In mei startte het overleg met de aannemers. Het beschikbare budget van 31,8 miljoen euro was richtinggevend en niet een absoluut maximum, om aannemers niet af te schrikken. Daar kwamen geen vragen over, stelt het college in zijn verslag. Wel werd er onderhandeld over de eisen aan het ontwerp. En die eisen werden naar beneden bijgesteld.

Maar begin juli haakten twee van de drie aannemers voor de bouw af. De manier van aanbesteding paste hen niet in de huidige marktomstandigheden en er was bij een aannemer ook een noodzakelijke onderaannemer betrokken die afhaakte.

Op 22 juli moet de ambtelijke projectgroep zijn geschrokken bij een presentatie van de bouwaannemer en de aannemer voor de aanleg van de installaties. In de verantwoording schrijft het college dat de projectgroep geen enkel 'signaal' had gekregen dat de bouwaannemer met een grote overschrijding van de kosten zou komen. En toch gebeurde dat. Twee dagen later werd bekend dat het om precies te zijn 19,6 miljoen euro extra ging. Wethouder Slomp deelde de informatie een dag later met wethouder Vos, die op zijn beurt burgemeester Loohuis informeerde.

Aannemers stellen nu dat de sterk gestegen prijzen van materialen en werk oorzaak waren van de hogere kostenberekening. Ook zouden publicaties over de vermeende budgetten daarin een rol spelen.

Het college stelt dat vooraf diverse partijen de zelf geraamde kosten van een kunstijsbaan hadden nagerekend. Toen het zwembadontwerp erbij kwam eind 2017 werden die kosten geactualiseerd naar de toen geldende landelijk gehanteerde bouwprijzen. 31,8 miljoen werd het uitgangspunt.

Antea-group en KBS denken dat de prijsstelling van de aannemers zeer hoog is, dat alle risico's zijn afgedekt, maar ook dat sommige posten dubbel geteld lijken te zijn. Bovendien zouden er veel meer arbeidsuren gerekend zijn. Ook zou er teveel bouwmateriaal berekend zijn en te hoge bouwplaatskosten worden meegeteld door de aannemer. Al met al zou hierdoor 6 miljoen van de 20 miljoen euro hogere kosten verklaard worden.

De aannemers zien de aanbestedingswijze wel als juist, blijkt uit een vandaag gehouden evaluatiegesprek. Het beëindigen van de procedure vinden ze een gemiste kans. Maar ze zeggen nooit uit te kunnen komen binnen het door de gemeente gestelde budget van 31,8 miljoen.

Burgemeester en wethouders concluderen dat niet hun raming van de kosten fout is geweest. Ze concluderen ook niet dat de aannemers veel te hoog hebben ingeschreven. Het was de markt die onvoorspelbaar is op dit moment. In juni mislukte volgens het college daardoor ook de aanbesteding van een kunstijsbaan in Leiden. Geen enkele aannemer had zich daarvoor gemeld. Hun orderportefeuilles zitten vol. Werk zat.

Het gaat niet door dat heeft het college van B&W ook wel in de gaten. Maar de raad moet dat volgende week beslissen. Een zure appel om door te bijten. Het mislukte ijsbaan-zwembadproject heeft de gemeente de aankoop van beauty center De Terp en het tennis- en evenementencomplex MAXX gekost. Strategische aankopen noemt het college dat. Bij elkaar anderhalf miljoen euro. En aan voorbereidingskosten voor het hele project moet de gemeente rekenen op nog eens 1,1 miljoen euro.