Expositie en boek over NS in oorlogstijd

De NS voerde transporten uit voor de Duitse bezetter (Rechten: ANP / Koen Suyk)
De NS voerde transporten uit voor de Duitse bezetter (Rechten: ANP / Koen Suyk)
"De kinderen van Versteeg moeten allen onder de wol." Die codeboodschap via Radio Oranje was op 17 september 1944 voor de 30.000 medewerkers van de Nederlandse Spoorwegen het signaal om het werk neer te leggen. Die spoorwegstaking, die tot het eind van de Tweede Wereldoorlog zou duren, vormt het thema van een tentoonstelling die vanaf woensdag te zien is in het Spoorwegmuseum in Utrecht.
De spoorwegstaking was een afspraak van de NS en het verzet met de regering in ballingschap in Londen om de geallieerde invasie te ondersteunen, die op dezelfde dag begon. Maar de geallieerde operatie Market Garden leidde niet tot de verwachte bevrijding van heel Nederland.

Transporten naar Kamp Westerbork

De NS speelde een belangrijke rol in de Tweede Wereldoorlog. Zo voerde de NS transporten uit op bevel van de Duitse bezetters naar doorgangskamp Westerbork. De spoorwegen kregen daarvoor betaald. Vanuit Kamp Westerbork werden uiteindelijk vele Joden, Sinti en Roma naar de vernietigingskampen gestuurd. Recent heeft de NS besloten om slachtoffers van die transporten of hun nabestaanden een financiële vergoeding te geven.
De nieuwe vaste presentatie in het Spoorwegmuseum in Utrecht toont affiches, foto's, documenten en objecten over de NS in oorlogstijd. "Veel is verloren gegaan, omdat de Duitsers in 1945 het spoorwegcomplex in brand staken", zegt een woordvoerder van het Spoorwegmuseum. Een deel van de expositie bestaat uit persoonlijke eigendommen die bewaard zijn gebleven, zoals een doosje met glassplinters, verzameld na een treinbeschieting in 1944 bij Assen.

Boek

Bij de tentoonstelling verschijnt ook het boek Rijden voor vaderland en vrijheid, geschreven door Dirk Mulder, voormalig directeur van Herinneringscentrum Kamp Westerbork, David Barnouw, oud-medewerker van het NIOD en Guus Veenendaal, spoorweghistoricus. Vanaf woensdag is ook de website kinderenvanversteeg.nl in de lucht.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.