Kritische Drentse blikken op betrekken inwoners bij mijnbouw: 'Eerst zien, dan geloven'

Beide bestuurders zeggen scherp in de gaten te willen houden of er echt geluisterd zal worden naar omwonenden. "Het moet nog blijken dat het geen lege huls is", zegt burgemeester Jager erover.

Inwoners van de gebieden waar in Drenthe gas, olie of zout gewonnen wordt, klagen geregeld over een gebrek aan luisterend vermogen van mijnbouwbedrijven. Bestuurders trekken daarnaast geregeld aan de bel over het ontbreken van een fatsoenlijke schaderegeling voor Drenten die in een gebied wonen waar grondstoffen worden gewonnen.

Gedeputeerde Stelpstra is positief over de insteek van het kabinet om mijnbouwbedrijven op te leggen beter te luisteren naar omwonenden. Maar wat hem betreft gaat het kabinet nog een stapje verder. "Ik zou willen pleiten voor het wettelijk regelen van het verdelen van de lasten en lusten van mijnbouw. Nu moet je nog steeds onderhandelen en dat zorgt vaak een hoop frustratie."

Hij zit wel iets in een wettelijk gebiedsfonds waarin mijnbouwbedrijven en de Rijksoverheid een vast percentage van de winst van gas- of zoutwinning storten. Dat geld zou dan moeten worden kunnen besteed door de provincie of de gemeente waarin de mijnbouw plaatsvindt, ten behoeve van het gebied.

Burgemeester Jager, in zijn gemeente wint mijnbouwbedrijf Vermilion aardgas, hoopt vooral dat de uitspraken van staatssecretaris Hans Vijlbrief van Mijnbouw ervoor gaan zorgen dat de omgeving echt invloed heeft op mijnbouwactiviteiten. "Als men rekening gaat houden met de wensen en zorgen van omwonenden, dan is dat al winst."

Belangrijk vindt de burgemeester het dat er een goede schaderegeling komt, zodat inwoners van gebieden waar mijnbouw plaatsvindt daar geen schade van ondervinden. "De omgekeerde bewijslast zoals die in Groningen geregeld is, zou in Drenthe ook moeten gelden. Of stort een vast bedrag in een pot waaruit eventuele schade betaalt kan worden. Dat zou een hoop onrust wegnemen", houdt Jager de mijnbouwbedrijven voor.

"Eerst zien, dan geloven", vindt Karel Jasperse van actiegroep GasDrOvF. De stichting strijdt al jaren tegen de gaswinning in delen van Drenthe, Overijssel en Friesland en ziet het liefst dat de winning helemaal stopt. "We worden er nu al wat bij betrokken, maar wat men ermee doet is wel heel karig. Vermilion doet wel kleine dingen, maar dat zijn echt spiegeltjes en kraaltjes."

Over een betere schadevergoeding voor het gebied zit Jasperse op de wip. "Je hoeft mensen niet te compenseren als je ervoor zorgt dat dat er geen gas wordt gewonnen in gebieden waar schade kan ontstaan. Maar doe je dat toch, dan moet je zorgen voor een goede schadeafhandeling. Ook voor de periode nadat het bedrijf klaar is met winnen."

Stoppen met gaswinning is voor GasDrOvF eigenlijk de enige echte oplossing, maar dat lijkt nog ver weg. Het kabinet kondigde aan dat er geen nieuwe gasvelden meer mogen worden gezocht op land, maar dat de focus zal verschuiven naar de Noordzee.

Wat Jasperse betreft is de uitspraak van het kabinet dat er geen gas meer mag worden gezocht op land een wassen neus. Voor nog niet ontgonnen maar wel ontdekte velden, kunnen bedrijven ook in de toekomst nog gewoon een winningsvergunning krijgen.

"Ik ben pas positiever als er harde afspraken komen over boren onder natuurgebieden en bewoond gebied. Dat is belangrijker dan meeprofiteren van het gas."