Overlast asielzoekers Nieuw-Weerdinge loopt weer op: 'Genoeg is genoeg'

1 februari, 18:05 • 5 minuten leestijd

Het azc in Ter Apel © ANP / Venema Media

Sinds enkele weken loopt de overlast door asielzoekers in Nieuw-Weerdinge weer op. Eerder genomen maatregelen werken deels en het dorpsbestuur hamert op meer actie. "We zijn er wel klaar mee", aldus dorpsvoorzitter Wim Katoen.

Het dorp ervaart al enkele jaren problemen met een deel van de asielzoekers, dat zich tussen Emmen het het aanmeldcentrum in Ter Apel beweegt. Struinen in tuinen, inbraken, intimidatie en vernielingen maken deel uit van het lijstje met klachten.

De gemeente Emmen kondigde daarom in oktober een aantal acties aan om hier paal en perk aan te stellen. Naast meer controle en handhaving op de overlastgevers, zijn camera's in het dorp opgehangen. De gemeente schakelt daarnaast straatcoaches in die overlastgevers aanspreken in hun eigen taal.

Volgens Katoen helpen de maatregelen voor een deel. Aanvankelijk was het rustiger in het dorp, maar sinds enige tijd gaat het weer mis, aldus Katoen. "Als de straatcoaches hun ronden door het dorp maken, blijft het rustig. Maar de overlastgevers hebben nu door wanneer ze weg zijn en dan keert de ellende meteen terug."

Volgens hem gaat het vooral om mensen die vanuit het asielzoekerscentrum in Ter Apel het dorp opzoeken. "Ze spoken bij woningen rond, prutsen aan auto's of duiken op in een tuin of op oprit. We hebben talloze klachten ontvangen over diefstal. Het gedrag hangt de dorpsbewoners echt de keel uit", aldus Katoen. "Genoeg is genoeg, vindt iedereen. Deze raddraaiers moeten echt aangepakt worden."

Een eerste stap is dat de straatcoaches sinds kort op onregelmatige en niet meer op vaste tijden door het dorp gaan. Maar Katoen acht dat niet voldoende. Hij ziet graag kortere aanrijtijden van de politie in het geval van een melding. "Soms arriveert de politie pas als ze alweer vertrokken zijn." In bepaalde gevallen kan de politie noodzakelijkerwijs niet komen vanwege een zware calamiteit elders, zoals een verkeersongeluk.

Katoen vindt dan ook dat het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), dat over het azc in Ter Apel gaat, aan zet is. "Laat mensen in deze gevallen gewoon niet naar buiten gaan, zodat ze hier geen rotzooi kunnen trappen."

Volgens Katoen willen vele dorpelingen dan ook graag in gesprek met het COA om de problemen te bespreken. Vanuit de landelijke overheid moet er volgens hem eens gekeken worden naar detentiemogelijkheden,

Katoen heeft inmiddels ook contact gezocht met de gemeente over aanvullende maatregelen. Wat voorkomen moet worden is dat burgers voor eigen rechter gaan spelen. "Ik heb gehoord dat sommige bewoners de confrontatie hebben gezocht en iemand een pak op zijn donder hebben gegeven. Ik ben bang dat het weer gaat gebeuren. Het zit mensen hoog. Ze durven niet meer over straat of worden lastig gevallen. Op enig moment breekt er iets en dan gebeuren er dingen die je liever niet wilt."

Dorpsvoorzitter Wim Katoen © RTV Drenthe / Rien Kort

Sinds december doet een viertal straatcoaches van woensdag tot en met zondag een ronde door Nieuw-Weerdinge. Zij spreken mensen op straat aan als ze bijvoorbeeld lang bij een deur staan of samenklonteren op een bepaalde plek. "Dat is natuurlijk altijd verdacht. We spreken mensen aan in hun eigen taal en op directe wijze. We vallen gelijk met de deur in huis: we weten allebei dat je hier niets te zoeken hebt. Dus vervolg je weg of we maken er werk van."

Soms volgt dan bijvoorbeeld een melding bij het azc. "Je praat dan over dossieropbouw." Straatcoaches treden dus niet handhavend op.

Gemiddeld spreken straatcoach El Ghoul en zijn collega's vier keer per dag iemand aan. Tot enige tijd geleden ging het opmerkelijk genoeg vooral om meldingen van hangjeugd uit het dorp zelf, aldus de straatcoach. "Ze veroorzaken overlast bij het dorpshuis, maar we kregen ook meldingen van diefstal." Tot ongeveer twee weken geleden liep het aantal overlastmeldingen van asielzoekers ineens hard op.

"Er is onlangs een stroom veiligelanders binnengekomen bij het azc. Een aantal heb ik herkend in het dorp." Ook op social media gaan veel door dorpsbewoners gemaakte foto's rond van asielzoekers die door het dorp trekken. El Ghoul heeft degenen die hij heeft herkend aangesproken. "Ik kan niet met vingers gaan wijzen, dat is niet mijn taak. Maar ik wijs ze er wel op wat hun gedrag teweegbrengt in het dorp."

Bij El Ghoul kwam ook het geluid binnen dat dorpsbewoners in gesprek willen met het COA. Daar kan hij zelf niet veel in betekenen, geeft hij aan. Hoewel het volgens hem een prima idee zou zijn als het COA, al dan niet samen met de gemeente, het dorp bezoekt en het gesprek aangaat. "Een luisterend oor kan al zoveel verschil maken."

De gemeente Emmen laat weten contact te hebben met het dorpsbestuur en beide partijen elkaar goed op de hoogte houden. "We gaan de inzet van de straatcoaches aanpassen aan de periodes waarin de meeste incidenten zich voordoen", aldus een woordvoerder. "Zo hopen we de overlast die inwoners van Nieuw-Weerdinge ervaren te voorkomen." Of er wellicht meerdere maatregelen dan alleen deze worden genomen of overwogen, kan de woordvoerder niet aangeven.

'We zijn geen detentiecentrum'

Woordvoerder Jacqueline Engbers van het COA laat weten dat de overlastervaringen vreselijk vindt. "Dit zijn zaken die niet moeten gebeuren." De roep om een actievere rol van het COA begrijpt ze, maar het is wel de vraag hoe hier handen en voeten aan kunnen worden gegeven, vertelt ze. In de eerste plaats bestaat er rondom asielzoekers een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Emmen en Westerwolde, de politie, het Openbaar Ministerie en andere betrokken partijen. Het COA kan hierin niet alleen optreden en op eigen houtje afspraken maken met inwoners, vertelt Engbers.

In de tweede plaats is het COA niet verantwoordelijk voor wat mensen buiten de opvanglocatie doen. "Maar het is niet zo dat we niets doen. We spreken mensen aan op hun gedrag en geven voorlichting." Niet iedereen trekt zich daar altijd wat van aan, aldus Engbers. "We ervaren op onze locatie ook soortgelijke overlast van mensen die vervelende dingen doen. In dat opzicht zitten we in hetzelfde schuitje als de inwoners van Nieuw-Weerdinge."

Mensen vasthouden op het terrein van de opvanglocatie is in ieder geval geen optie. "We zijn geen detentiecentrum." Wel heeft Engbers op de telefoon en via de app contact gehad met enkele inwoners van Nieuw-Weerdinge, laat ze weten. "Ik heb ze toch weer verwezen naar de straatcoaches. Zij zijn de ogen en oren ter plekke en zijn aangesteld om de overlast te beteugelen." Engbers begrijpt desondanks dat er naar het COA gekeken wordt voor oplossingen. "We staan in ieder geval niet onwelwillend tegenover een gesprek."