Drenten massaal naar Philips, weg uit de armoede van het veen

Philips kon de grote Drentse gezinnen goed gebruiken. In de Drentse venen was nauwelijks werk en in Eindhoven waren niet voldoende werkkrachten. Voor deze nieuwe werknemers liet Philips huizen bouwen in wat het Drentse dorp is gaan heten. In 1965 bezoekt de RONO, de voorloper van onder meer Radio Drenthe, deze 'landverhuizers'. Radiomaker van toen, Hitjo D. Schuth ging met hen in gesprek.

Schuth sprak onder anderen met mevrouw Veldman, de oudste dochter van een gezin van tien kinderen, dat in 1925 vanuit Nieuw-Weerdinge de sprong naar Noord-Brabant waagde. "Vader had een advertentie gezien en had zijn gezin ingeschreven". Maar eerst moesten de Drenten worden 'geïnspecteerd'.

We horen mevrouw Veldman, voor de RONO-microfoon in 1965: "Wij met de hele zwik naar Hotel Grimme. Het was een strenge keuring door dokter Anrooy, één van de oudste Philips-artsen. Je moest goed gezond zijn, en niet met de politie in aanraking zijn geweest, anders wou Philips je niet; rommel konden ze niet gebruiken. We werden allemaal goedgekeurd. En we kregen bericht. Toen moesten we vertrekken. Ik diende toentertijd in Almelo, mijn mevrouw wou me houden. Maar mijn vader zei: 'Nee, Philips moet minstens twee wichter en twee jongens', dus ik moest mee. Ik vond het verschrikkelijk, ik had nog nooit een fabriek gezien, van buiten of van binnen."

Mevrouw Veldman vervolgt: "Er was nog een gezin, die waren met z'n twaalven. Philips had een wagon voor ons gehuurd, zaten we met z'n 24-en in. We vertrokken om een uur of half acht vanuit Emmen. Ik was 17, de oudste van de hele troep. Mijn moeder was zo zenuwachtig en nerveus, die lag de hele dag in de trein met Hoffmann-druppels en eau de cologne. Ik zat met mijn zusje van negen maanden oud op de arm. 's Middags om een uur of half vier kwamen we in Eindhoven aan. De een met een kussensloop met goed op de rug, de ander met een handtas. We waren net landverhuizers. We gingen naar het Drentse dorp, dat noemden ze zo omdat er Drentse mensen, en ook wel Groningers, kwamen te wonen. De huizen waren zo nieuw, de kalk en het cement lagen er nog op de vloer. De meubels stonden nog op de trein, in een grote vrachtauto kwam de hele boedel mee. Er was één dag om het huis in te richten en dat was genoeg. Zoveel stond er in dat Drentse hoessie niet."

De hele RONO-reportage uit 1965 hoor je zondagmiddag 5 februari tussen 12.00 en 14.00 in het Radio Drenthe-programma Drenthe Toen. Daarna via Uitzending Gemist of de podcast hieronder.