Negentien partijen bij verkiezingen: zegen voor democratie of niet?

Volgens emeritus hoogleraar staatsrecht Hans Engels zitten er voor- en nadelen aan het grote aantal partijen dat meedoet. "Het hangt er vanaf hoe je er naar kijkt", zegt hij. "Je kunt het positief zien. Er valt meer te kiezen en het is makkelijker om een partij te kiezen waarbij je naar een deelbelang kunt kijken. En tegenwoordig zijn veel kiezers op zoek naar een nieuwe partij, omdat ze zich niet meer thuis voelen bij de klassieke partijen."

Aan de andere kant ziet Engels ook nadelen. "De kans is groot dat er veel partijen in de Staten gekozen worden. Dan loop je tegen het probleem aan dat het vormen van een coalitie lastiger wordt, omdat er geen partijen zijn die veel zetels hebben gehaald. Waarschijnlijk moet je daar meer partijen bij betrekken, krijg je meer gedeputeerden, mogelijk in deeltijd, en dan is het lastig om de eenheid van collegebeleid goed vorm te geven."

Ook acht Engels de kans op polarisatie groter. "Als je met moeite tot een politieke meerderheid van een of twee zetels kunt komen heb je het vier jaar moeilijk. En het is lastig om dan met goed beleid voor Drenthe te komen." Daar komt bij dat ook de politieke cultuur aan het veranderen is. "In de Tweede Kamer wordt meer op de man gespeeld en de kans is groot dat dat overslaat naar gemeenten en provincies. Dat heeft er mee te maken dat de nieuwe partijen een andere visie hebben over hoe democratie moet werken."

Bovendien zullen kleinere partijen met een of twee zetels zich willen profileren, stelt Engels. "Ze willen zichtbaar zijn en dat gaat vaak gepaard met veel lawaai en dat betekent dat de woordkeuze en omgangsvormen meer gaan lijken op hoe we dat in het café of op straat met elkaar doen."

Engels is bang dat de provincie moeilijker te besturen wordt. "Als je in een andere cultuur met andere omgangsvormen terecht komt, gaat dat leidend worden voor hoe je gaat besturen. En dat leidt af van de inhoud en de kern van wat er er de komende vier jaar in de provincie moet gebeuren. En dan hou je elkaar op een verkeerde manier bezig."