Geen oplossing in rechtbank over geld asielzoekersonderwijs Oranje

De rechter probeerde woensdagmiddag meermaals om de partijen met elkaar aan tafel te krijgen om te kijken of ze onderling tot een oplossing kunnen komen.

Want hoewel de zaak draait om geld, is volgens hem gebrek aan onderling vertrouwen een belangrijk onderdeel van het conflict dat al jaren voortsleept. Het zakelijke conflict maakte aan beide kanten emoties los.

Even terug in de tijd. In Oranje komt in 2014 een asielzoekerscentrum waar ook kinderen komen te wonen. De gemeente moet onderwijs aanbieden en vindt in Stichting Jade College een aanbieder voor dit soort onderwijs.

Omdat er nog geen geld is van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en het Rijk, komen Midden-Drenthe en Jade overeen dat de gemeente 1,7 miljoen voorfinanciert. Het onderwijs kan dan vast starten en het geld wordt later terugbetaald als andere geldstromen op gang komen.

Omdat er minder asielzoekers naar Oranje komen dan aanvankelijk gepland, sluit de school ook eerder dan gepland. In juli 2017 gaat Jade College failliet. De gemeente blijft beteuterd achter. De advocaat stelt dat de gemeente niet wist dat de financiële situatie zo slecht was.

In november 2017 komen de gemeente en de stichting tot een akkoord over terugbetaling van het voorgeschoten geld. Destijds nog zo'n negen ton. Maar in 2019 gaan ook andere Jade-onderdelen failliet, geld voor Midden-Drenthe is er niet.

Een groot deel van de gemeenteraad van Midden-Drenthe steunt eind van dat jaar een motie van treurnis tegen het college van burgemeester en wethouders vanwege de gang van zaken rond de financiering.

Midden-Drenthe wil het uitgeleende geld terug en stelt de directeur daarvoor persoonlijk aansprakelijk. Er is beslag gelegd op zijn woning en bankrekening. Volgens de gemeente heeft de man geld uit Stichting Jade College naar een andere tak van het Jade-concern geschoven (ruim 2 miljoen euro) en valt hem daarom persoonlijk aan te rekenen dat de gemeente het geld niet terugkreeg.

"Het had gebruikt moeten worden voor terugbetaling aan de gemeente", stelt de advocaat van Midden-Drenthe, die vindt dat het geld 'verkwanseld' is. "Waaraan het besteed is, is onduidelijk."

Volgens de Jade-bestuurder moet de gemeente bij het COA of het Rijk zijn voor de nog niet teruggekomen acht ton. Daarnaast stelt hij, was het een normale gang van zaken om geld van Jade College naar de moederstichting te boeken, omdat er op die rekening rente werd verkregen over het bedrag en op de andere rekening niet. Als er huur of salaris moest worden betaald in Oranje, werd geld teruggeboekt.

De rechter wil weten of dat is te achterhalen. Hij wil duidelijk hebben of al het geld dat Jade kreeg voor onderwijs in Oranje, ook daadwerkelijk voor onderwijs is gebruikt. Na het faillissement is de Jade-directeur door de curator ontslagen, hij kan dus niet bij de boekhouding. Er wordt een poging gedaan het alsnog te achterhalen.

Mogelijk neemt dat iets van het wantrouwen weg bij de gemeente, zo meende de rechter. Of wordt de pijn wat verlicht, omdat dan duidelijk is dat het geld dat weg is in ieder geval voor juiste doeleinden is gebruikt.

Het is een laatste poging om de partijen dichter bij elkaar te brengen. In de rechtbank in Assen lukte dat vandaag niet. De optie om te schikken werd door Midden-Drenthe van tafel geveegd, omdat het verschil tussen de partijen te groot is, stelt de advocaat.

De oud-directeur voelt zich onterecht als oplichter weggezet. "Het zaakje wordt mij in de schoenen geschoven."

Zijn advocaat noemt hem een 'bijna gebroken man'. Hij vindt dat de naam van zijn cliënt is bezoedeld en wil dat die gezuiverd wordt. Ook moet de beslaglegging ongedaan worden gemaakt, omdat de gemeente niet heeft bewezen dat de directeur het geld voor andere zaken dan onderwijs heeft gebruikt.

Ook Dennis Bouwman, sinds december 2016 wethouder, zit niet op zijn gemak in de zaal. Met de motie van treurnis ongetwijfeld in zijn achterhoofd zegt hij dat het 'al met al een emotioneel gebeuren is'.

"Het asielzoekerscentrum Oranje heeft enorme impact gehad en heeft dat tot op de dag van vandaag. Dat maakt dat het ook voor ons een emotionele ontwikkeling is", zegt hij terwijl de emotie op zijn stem slaat. "We zijn in goed vertrouwen, in het belang van kinderen, bezig geweest. We voelen dat het vertrouwen beschaamd is. Ondanks de emoties is het een zakelijke kwestie, een streep eronder is belangrijk."

Dat mag de rechtbank nu gaan doen. Komen de partijen er na het leveren van nieuwe informatie er onderling weer niet uit, doet de rechtbank over tien weken (als het meezit) uitspraak.