330 miljoen voor Emmen en Groningen voor energietransitie en hervorming arbeidsmarkt

De opdracht samengevat in een zin: Als we straks geen fossiele brandstoffen meer gebruiken, hoe zorgen we er dan voor dat we nog wel een economie hebben? Volgens EU-commissaris Elisa Ferreira (Cohesie en Hervormingen) hebben regio's als Groningen, waar zwaar geleund wordt op fossiele energie, extra hulp nodig. Niet alleen voor de omschakeling naar groen, maar ook voor de omscholing van mensen.

"Meer dan de helft van het geld gaat naar het Noorden: 330 miljoen", zegt minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat over de EU-gelden. "De opdracht is hier enorm vanwege het stopzetten van de gaswinning. Denk aan omschakeling naar de productie van, maar ook het gebruik van groene waterstof. Daar zit de grootste klus en daar gaat het meeste geld inzitten."

Niet alleen de omschakeling van gas naar groene stroom of waterstof, ook de producten zullen schoner en duurzamer moeten. Dus zonder aardolie als grondstof. Adriaansens "Denk bijvoorbeeld aan de proef bij Avantium waar ze uit suikerbieten grondstof halen voor bio-plastic flessen." Flessen die vervolgens bij Cure/Cumapol in Emmen weer gerecycled kunnen worden en waar nu ook een proeffabriek staat om kunststofvezels uit kleding en tapijt te halen zodat ze hergebruikt kunnen worden.

Het gaat niet alleen om de ingewikkelde chemiebedrijven en energieslurpende industrieën. De omschakeling raakt ook de Drentse maakindustrie, veel aanwezig in Hoogeveen en Emmen. Overal zullen installaties en bedrijfsprocessen moeten worden omgebouwd.

Omdat bedrijfsprocessen en producten daarna ook zullen veranderen, gaan er ook miljoenen naar onderwijs en opleidingen. En niet alleen naar leerlingen en studenten, ook vooral naar het bijscholen, herscholen of omscholen van mensen die nu aan het werk zijn.

Denk aan de monteur van de cv-ketel die straks waterstofketels moet bouwen of installeren. Denk aan automonteurs die straks niet meer een auto met benzinemotor moeten repareren, maar een met een brandstofcel in een waterstofmotor.

"De gevolgen van de transitie zijn enorm. Dat betekent: een leven lang leren", zegt staatssecretaris Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. "En als je 'fossiele' baan van nu, straks niet meer bestaat moeten we ervoor zorgen dat je iets anders kunt gaan doen, misschien wel in die nieuwe energiewinning of energievoorziening. We moeten iedereen mee krijgen. Want als er grote groepen mensen niet mee kunnen of willen komen, valt de samenleving uit elkaar."

Gedeputeerde Henk Brink doet een oproep aan ondernemend Drenthe: "Het JTF-fonds biedt mooie kansen voor bedrijven en kennisinstellingen in gemeente Emmen én overig Drenthe. Dus, heb je een goed initiatief dat ons in Drenthe helpt om van fossiele grond- en brandstoffen af te komen? En dat de nieuwe circulaire economie op gang helpt en houdt? Ga er dan mee aan de slag."

De eerste subsidieregeling is de investerings- en opleidingsregeling, gericht op de proces- en maakindustrie. Industriële ondernemingen in Noord-Nederland die met hun projecten de regio Groningen en Emmen versterken, kunnen een aanvraag indienen.

De tweede subsidieregeling is voor ondernemingen van zzp tot groot bedrijf, kennisinstellingen en samenwerkingsverbanden. Die moeten slimme, innovatieve ideeën en oplossingen voor de omschakeling naar een groene, fossiel-vrije economie bedenken. Deze regeling is specifiek voor innovatie en onderzoek in samenwerkingsprojecten.

Van de 330 miljoen gaat ongeveer 80 procent naar de provincie Groningen en 20 procent naar de regio Emmen. Omgerekend zal zo'n 66 miljoen in Emmen en omstreken gebruikt kunnen worden.

De EU stelt tot en met 2027 geld beschikbaar aan zes Nederlandse regio's die extra uitdagingen hebben om de economie te verduurzamen en de arbeidsmarkt te versterken. Zo kunnen ze bijdragen aan de Europese ambitie om klimaatneutraal in 2050 te zijn. Behalve de regio's Groningen-Emmen krijgen ook IJmond, Groot-Rijnmond, het westen van Noord-Brabant, Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Limburg deze extra ondersteuning vanuit Europa.