Ontdekkingsreis in theatershow over Molukse geschiedenis nadert knallend einde

De vrijwilligers zijn alweer druk bezig met de voorbereidingen. De naaimachine in de kostuumcentrale draait overuren om de outfits van de ruim honderd acteurs te maken. Sommigen dragen meerdere outfits en alles moet passen. Daarnaast worden in Friesland straks de barakken van Woonoord Schattenberg op ware grootte nagebouwd. In het voorjaar moet alles af zijn en er valt nog veel werk te verzetten.

"We hebben een uitgebreide studie gedaan naar alle barakken die er gestaan hebben", vertelt artistiek leider Kees Botman die de decors bouwt. "Je moet eigenlijk zoveel mogelijk barakken weer terug gaan bouwen om de verhalen die spelen goed te kunnen uitbeelden."

Het decor zal niet op het voormalig kampterrein komen te liggen, maar wordt nagebouwd in een weiland tegenover de plek.

Het laatste deel van het drieluik vertelt de 'East Side Story' over álle woonoorden en Molukse wijken in Nederland. Het volgt de bewoners vanaf het moment in Woonoord Schattenberg tot en met de verhuizing naar de woonwijken. Een tijdreis: "Het gaat over integratie, hoe de wijken zijn ontstaan, maar ook over het nu", vertelt regisseur en producent Pieter Stellingwerf.

Aanvankelijk zou de voorstelling toewerken naar een groot hoogtepunt bij Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Maar dat plan is over de kop gegaan. Zo kreeg de organisatie last van de stikstofregels en van de radiostiltezone van ASTRON.

De voorstelling is daarom opgeknipt in drie delen: een kleiner onderdeel bij het Herinneringscentrum, een Molukse maaltijd bij het festivalterrein De Vogelpoel in Laaghalen en een laatste theaterdeel midden in de Molukse wijk in Bovensmilde. Met gidsen worden de bezoekers naar alle locatietheaters gebracht.

Het was nog maar de vraag of de voorstelling wel door kon gaan. Nadat het plan twee keer moest wijken vanwege corona en een keer vanwege de te korte voorbereidingstijd werden ook de kosten van de productie steeds hoger door de inflatie en alle eerder genoemde eisen. "Er moest een stikstofrapportage komen en de uitstoot moest nul zijn, de bussen moesten op biodiesel gaan rijden en berekend worden hoeveel verkeersbewegingen er zijn", legt Stellingwerf uit. "Plus inflatie: alles is duurder, dus er moest ook wel geld bij gezocht worden."

Menig bezoeker zal het dan wel gaan opvallen: het kaartje voor ADAK 3 kost meer dan de eerdere edities. Stellingwerf: "We proberen de prijs wel laag te houden. Als je met de bus gaat ben je van half zes tot elf onder de pannen en zitten vervoer, eten en de twee voorstellingen erbij in. Dan betaal je 47 euro. Ja, het is veel geld, maar je krijgt een beleving die je niet wil missen."

De vrijwilligers hebben er in elk geval alweer schik in. In de kledingcentrale staat de tafel vol met lekkernijen waaronder de bekende spekkoek. Waar sarongs in de mooiste kleuren en stoffen worden genaaid, worden ondertussen herinneringen opgehaald.

Vrijwilliger Wanja Ligthart haalt een leren stof, die bedoeld is voor een van de tassen voor de gidsen, onder de machine door. "Hollands Hoop was mijn eerste ervaring", vertelt ze. "Dat was ook een hele grote productie. Ik heb altijd in de zorg gewerkt en wilde graag iets praktisch doen. Ik vind het leuk om in de wereld die mij onbekend is, iets te doen."

Dat is voor de acteurs niet anders. Bas Keizer en Chaya Pattiapon vervullen twee belangrijke rollen. Pattiapon is zelf half Indisch en half Moluks. "Ik ben zelf maar weinig met de verhalen opgegroeid. Het is voor mij een ontdekkingsreis: waar kom ik eigenlijk vandaan? Vorig jaar nog ontdekte ik dat mijn opa een winkeltje heeft gehad in Schattenberg."

De tweestrijd met rivaliserende groepen waar haar personage in terechtkomt komt dicht bij het verhaal van haar eigen moeder. "De Nederlandse status was vroeger belangrijk. Maar mijn moeder kwam vroeger met een Molukker thuis. Dat zie je ook in deze 'East side story' terug: de verboden liefde."