'Als je een zondag autovrij wil maken, moet je inspelen op de sympathie'

De autoloze zondag in 1973 (Rechten: ANP)
De autoloze zondag in 1973 (Rechten: ANP)
Het is één van de ideeën van het kabinet om de stikstofproblemen tegen te gaan: de maandelijkse autoloze zondag. Maar is het wel te realiseren?
Uit onze stelling van afgelopen dinsdag over de autoloze zondag komt naar voren dat niet alle RTV Drenthe-websitebezoekers het zien zitten dat er elke maand een autoloze zondag moet komen. Bijna 60 procent van de stemmers op de stelling zijn tegen de terugkeer van de autoloze zondag.
Verkeerspsycholoog Cees Wildervanck vindt het belangrijk dat wanneer je een autoloze zondag in wil voeren, je ervoor moet zorgen dat er zoveel mogelijk mensen voorstander zijn, voordat je het gaat verplichten.

Sympathie

"De laatste jaren hebben sommige gemeenten al wel autoloze zondagen gehad. Maar dat was anders. Dit plan voor een autoloze zondag is iets dat ze landelijk in willen voeren en dan weet ik niet of verplichten vanwege de stikstofmaatregelen wel handig is. Als je nu al roept dat je van 130 kilometer per uur op de snelweg naar 100 kilometer per uur moet, dan is de wereld te klein."
Volgens Wildervanck moet er worden ingezet op de sympathie van mensen. "Veel mensen vinden het leuk dat de kinderen weer op straat kunnen spelen." Mensen die geen alternatief hebben en wel met de auto moeten rijden voor hun werk kunnen een ontheffing ontvangen.

Ontheffingen

Maar Wildervanck ziet er niets in om veel ontheffingen te geven tijdens autoloze zondagen. "Dan krijg je weer teveel auto's op de weg en kunnen de kinderen niet meer spelen. Dan is de sympathie ervan af."
Hoe er moet worden gecontroleerd of auto's wel of niet mogen rijden weet Wildervanck ook niet. "Ik heb de autoloze zondag van 1974 meegemaakt en toen werd er al veel gecontroleerd, maar dat was wel een andere tijd."

'Vieze woorden'

Maar hoe mensen werkelijk gaan reageren op een autoloze zondag weet Wildervanck ook niet. "Maandelijks invoeren is veel te snel, zo krijg je niemand mee. Probeer gewoon eens om het eenmalig landelijk in te voeren. Dan kan je zien hoe de mensen reageren en of ze het een goed idee vinden."
"Mensen die tegen een autoloze zondag zijn hebben natuurlijk ook wel een punt dat ze er tegen zijn", merkt Wildervanck op, "maar je merkt wel dat die groep mensen heel fanatiek is en gebruiken daarvoor 'vieze woorden' onder berichten die her en der gepubliceerd worden over dit onderwerp."

Circulaire Zondag

Uiteindelijk is Wildervanck wel een voorstander van verkeersmaatregelen om te voldoen aan de stikstofregels, maar hoe die oplossing eruit moet zien weet hij ook niet. In augustus 2018 schreef hij in opdracht van Rijkswaterstaat een rapport over de psychologische aspecten van een Circulaire Zondag.
Daarin kwam ook al de conclusie naar voren dat: 'als je wil dat de consumenten vanwege het milieu hun rijgedrag aanpassen, je vooral voorzichtig moet communiceren met de mensen'. Mensen vinden zelf vooral dat ze nooit té hard rijden en ook vinden ze dat ze vooral de vrijheid moeten hebben om te kunnen rijden.
En of je vindt dat er minder hard gereden moet worden of dat er af en toe een zondag autoloos moet zijn ligt volgens Wildervanck vooral aan hoe je tegen dingen aankijkt.
Volgens Wildervanck kan je standpunt ten opzichte van de auto veranderen naarmate de omstandigheden veranderen. Als bijvoorbeeld rekeningrijden wordt ingevoerd of je moet vanwege je werk verhuizen. Daarnaast speelt mee of je autorijden belangrijk vind of juist het milieu? Wat je vindt hoeft volgens Wildervanck niets te maken te hebben met of je daadwerkelijk autorijdt of niet.

De toekomst

Wildervanck is benieuwd naar wat er uiteindelijk besloten wordt omtrent de autoloze zondag of het eventueel verlagen van de maximale snelheid op snelwegen van 130 naar 100 kilometer per uur.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.