VVD: Hebben we in Drenthe onterecht Natura 2000-gebieden?
12 november 2019, 14:25 • 4 minuten leestijd
De VVD in Provinciale Staten wil weten of er in Drenthe onterecht gebieden zijn aangewezen als Natura 2000-gebied. Of dat in die gebieden planten of dieren beschermd worden die niet of nauwelijks voorkomen.
Als dat zo is en deze onterecht aangewezen gebieden belemmeren de landbouw in het stikstofdossier, moet het etiket Natura 2000 er af. Dat vindt VVD-Statenlid Johan Moes. Hij heeft vragen aan Gedeputeerde Staten gesteld.
Volgens de VVD concludeert natuurrechtspecialist Nico Gerrits dat de rijksoverheid en natuurbeheerders samen meer gebieden aangewezen hebben tot Natura 2000-gebied dan nodig was volgens de Europese Unie. Ook zijn er gebieden onterecht aangewezen als Natura 2000-gebied, omdat ze te weinig natuurwaarde hebben of bepaalde planten en dieren die er beschermd moeten worden nauwelijks of helemaal niet aanwezig zijn.
De bron van het stikstofprobleem
Volgens Gerrits is de basis voor de huidige stikstofproblematiek ontstaan toen ambtenaren van het ministerie van LNV de richtlijnen vanuit Brussel gingen omzetten naar Nederlandse wetgeving. Gerrits scheef er een persoonlijke brief over aan minister Carola Schouten.
Een stuk uit de brief aan minister Schouten: Nadat in 2004 de Europese Commissie de aanmelding van toekomstige Natura 2000-gebieden had geaccepteerd als voldoende, naar aard (van de habitat typen en soorten) en omvang (oppervlakte van het totaal aan habitat typen), verschenen kort daarna documenten met de Nederlandse instandhoudingsdoelstellingen. Niet alleen was daarin het aantal te beschermen habitats en soorten flink uitgebreid (6), ook was veelvuldig sprake van uitbreiding van oppervlak van habitat typen en ontwikkeling van habitat typen en van habitats (leefgebieden) van soorten, die zelfs niet in de gebieden voorkwamen. Dat waren geen eisen vanuit Brussel of doelstellingen, die uit de richtlijn verplichtingen volgden. Het waren wensen van Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer, die reeds bestonden voordat gebieden in Brussel werden aangemeld.
Norgerholt onterecht Natura 2000?
In het boeren-vakblad Stal en Akker noemt Gerrits als voorbeeld het Norgerholt. Dat is als Natura 2000-gebied aangewezen gebaseerd op eiken-beukenbossen met hulst dat daar niet eens voorkomt. Gerrits vindt dit soort praktijken 'een vorm van fraude'. De Drenste VVD-fractie wil nu van GS weten of het Norgerholt inderdaad onterecht is aangewezen en of er nog meer gebieden in Drenthe zijn waar dit het geval is.
RTV Drenthe's ROEG! nam in 2015 een kijkje in het Norgerholt, bekijk hier de aflevering. Op de beelden zijn overigens wel duidelijk de hulstbomen te zien. Volgens Ruud Kreetz van Natuurmonumenten slaat Gerrits de plank in ieder geval in Norgerholt geval helemaal mis. De gebied staat juist bekend om de uniekheid van z’n beuken-eikenbossen met hulst, en de bijbehorende planten en dieren.
Nico Gerrits vervolgt: "Een tweede manier was om in gebieden habitattypen met een goede natuurkwaliteit niet te selecteren en in gebieden met een slechtere natuurkwaliteit wel. Hieruit kun je opmaken dat het ministerie een veel grotere ambitie had dan waar ze toe verplicht was vanuit de Europese richtlijnen." Ook hier wil de Drentse VVD-fractie het fijne van weten van GS.
Tenslotte zijn volgens de natuurrechtspecialist aanmeldingen van gebieden in 2004 niet op of onvoldoende wetenschappelijke basis gedaan. Dat wordt een hele klus om dat in Brussel uit te leggen en ongedaan te maken, maar de Drentse VVD voelt er wel voor om dit pad te bewandelen.
Extra ambities natuurbeheerders
Naast het verminderen van het aantal Natura 2000-gebieden ziet Gerrits volgens Stal en Akker een veel kansrijker traject waarvoor niet eens in Brussel aangeklopt hoeft te worden. Een van de grootste problemen rondom de instandhoudingsdoelstellingen voor al die Natura 2000-gebieden zijn de ambities die er na de aanwijzing aan zijn toegevoegd. Volgens Gerrits gaat het om ambities van de terreinbeherende organisaties.
"Brussel heeft nooit gevraagd om dat hoge ambitieniveau, maar dankzij de ambtenaren op het ministerie is dat nu wel een van de grootste problemen." Aangezien we in Drenthe nogal wat grote terreinbeheerders zoals Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten hebben wil VVD-Statenlid Johan Moes van GS ook weten of er in Drenthe extra ambities en doelstellingen door de terreinbeheerders zijn toegevoegd aan onze natuurgebieden. Ook wil de VVD weten welke stukken Natura 2000 wel en niet gevoelig zijn voor stikstofdepositie.
CDA in Overijssel heeft ook Statenvragen gesteld over de bevindingen van Gerrits. Nico Gerrits adviseerde boeren hoe om te gaan met Natura 2000 en was adviseur van de Woudreus die tegen bomenkap in het Drents-Friese Wold is.
Meer over de stikstofcrisis in ons dossier.
