Waarom de kerk van Zweeloo niet middenin het dorp staat
27 november 2019, 11:45 • 3 minuten leestijd
In veel Drentse dorpen staat de kerk in het midden. De dorpen groeien als het ware om de kerk heen. In Zweeloo is dat niet het geval; het kerkje staat aan de rand van het dorp. Waarom is dat eigenlijk?
Deze vraag kwam binnen bij de redactie van
. Harry Mulder uit Nieuw-Amsterdam heeft veertig jaar geleden geholpen met de restauratie van de kerk. “Eke keer als ik door Zweeloo rijd, vraag ik het me weer af: waarom staat die kerk toch zo raar aan de rand?”
Lees meer: Zoek het uit! - Waarom zitten er gaten in de kerk van Zweeloo?
Voor het antwoord gaan we naar Jan Reinders. De man die al zijn hele leven, 82 jaar lang, in de kerk komt en er nauw bij betrokken is. Reinders is inmiddels al veertig jaar koster bij de kerk in Zweeloo en zat ook daarvoor al in de kerkenraad. “Ik ben er nog net niet geboren. Wel gedoopt. Ik kom er echt al meer dan tachtig jaar”, vertelt de koster.
Zodoende weet hij ook precies hoe het komt dat in Zweeloo het dorp niet om de kerk heen gegroeid is. “Om dat te duiden zal ik eerst uitleggen waarom de kerk precies daar staat. Het huidige gebouw is halverwege de dertiende eeuw neergezet op de fundamenten van een houten kerkje uit de twaalfde eeuw. En ook die houten schuurkerk, zoals ze dat noemen, stond niet zonder reden op precies die plaats.”
Heilige offerplek
We gaan nog verder terug in de tijd, naar de periode waarin de hunebedden in Drenthe werden gebouwd door het trechterbekervolk. “In die tijd was precies deze locatie een heel belangrijk verzamelpunt voor de hunebedbouwers. Het was een offerplek, toen al een heilige plaats dus”, weet Reinders. Het bewijs hiervan is nog steeds te zien: “De offersteen die ze hiervoor gebruikten heeft nu een plekje voor de ingang van de kerk. Die kan iedereen gewoon komen bekijken.”
Dan weten we nog steeds niet waarom het dorp niet om de kerk heen is gegroeid, zoals op zoveel andere plaatsen het geval is. Reinders: “Als je bij de kerk staat en naar het oosten kijkt, is dat de richting van waar uit de hunebedbouwers naar de offerplek kwamen: Noord-Sleen, Schoonoord en Emmen. Waar ook hunebedden liggen. Dat uitzicht moest in de allervroegste tijd al vrij blijven van bebouwing. En dat is eigenlijk altijd zo gebleven, daarom is het dorp aan de westkant verder gegroeid.”
Koster gezocht
Een duidelijk antwoord dus. Zoals gezegd is Reinders al veertig jaar lang koster van de kerk. Vanwege zijn leeftijd begint het kosterschap voor hem wel op zijn eind te lopen: “Ik vind het nog steeds mooi om te doen, maar het wordt nu wel wat zwaar. Ik denk niet dat ik er nog jaren aan vast moet plakken.”
Daarom is de koster op zoek naar een opvolger. “Maar die is niet zo gemakkelijk te vinden. Wie wil dat nu nog doen tegenwoordig? Het kosterschap is een vrijwillige functie. En je moet ook doordeweeks beschikbaar zijn voor begrafenissen en dergelijke… Mocht er iemand zijn die dit mooi lijkt om te doen, dan mag die zich bij mij melden!”
Zoek het uit!
Wat heb jij je nou altijd al afgevraagd? Doe eens gek, stuur je vraag in! Wie weet gaan wij op zoek voor je naar het antwoord.
