Hoe oud is de grenspaal bij De Punt en waarom staat die daar?
19 april, 14:30 • 4 minuten leestijd
In De Punt, daar waar de Rijksweg overgaat in de Groningerweg - bij de brug, staat iets unieks. Een betonnen grenspaal. Op zich is deze paal niet zo bijzonder, maar het is de enige betonnen grenspaal die nog op de grens tussen Groningen en Drenthe staat.
Hoe oud is die grenspaal en waarom staat hij daar nog? En klopt het dat die paal eigenlijk verkeerd om in de grond staat? Vragen die Karel Essink van historische vereniging Ol Eel (oud-Eelde, red.) stelde aan de Zoek Het Uit!-redactie van RTV Drenthe.
De historische vereniging wil de grenspaal in ere herstellen en repareren. Voordat de vereniging begint aan het herstel willen ze alles over de paal weten. "We weten al wel wat, maar nog niet hoe oud die is. Dat kunnen we nergens vinden", zegt Essink. "Dus vroegen we Zoek Het Uit! om hulp."
Hulp van de grenspalenexpert
Nu weet de Zoek Het Uit!-redactie niet alles, maar wel proberen we de juiste mensen te vinden die er iets vanaf weten.
"Er staan veel grenspalen in Drenthe, langs de grens met Duitsland, de grens met Friesland en ook wel met Overijssel, maar dit is de enige betonnen paal langs de grens met Groningen, en ook alleen met Groningen. Op het drie-provinciënpunt staat nog wel eentje met Friesland en Groningen", zegt Herman Posthumus. Hij heeft onderzoek gedaan naar de grenspalen in Drenthe en schreef er het boek Op zoek naar Grenspalen over, kortom een grenspalenexpert.
Volgens Posthumus is de grenspaal bij De Punt nog de enige, omdat men dacht dat de Semslinie - de rechte lijn die de scheiding tussen Groningen en Drenthe aangeeft - wel als voldoende onderscheidend werd aangemerkt. "Vroeger stonden er wel houten grenspalen, maar die zijn in de tijd verdwenen", weet Posthumus. Op de provinciegrens met Overijssel stond ook bij Meppel een vergelijkbare betonnen paal.
Tijdje geen grenspaal
Om erachter te komen waarom de paal bij De Punt daar staat moeten we volgens Posthumus terug naar 1872. "Toen verordonneerde de rijksregering dat er op elke plek waar een rijksweg de provinciegrens overging er een grenspaal moest staan." Omdat de Rijksweg daar de Drentsche Aa over gaat moest er dus bij De Punt een paal komen.
Uiteindelijk is die paal in 1874 daar op zijn plek gezet. "Tot 2011 heeft die paal er onbelemmerd gestaan, totdat er een aannemer kwam die riolering moest aanleggen en de grenspaal blijkbaar in de weg stond. De paal is toen verdwenen." Daarvoor was de paal al wel weggezakt in de grond.
Dat er geen grenspaal meer stond was een doorn in het oog van Posthumus en dus heeft De Punt ook niet lang zonder grenspaal gezeten. "De aannemer die hem weghaalde heeft op mijn aandringen hem ook weer teruggeplaatst."
Wat de aannemer niet doorhad toen hij hem weer op zijn plek zette is dat hij 180 graden gedraaid is. "Het is bij een grenspaal zo dat iedere helft zijn eigen inscriptie heeft. Drenthe moet staan aan de Drentse kant en Groningen aan de Groningse kant", weet Posthumus. "Dat heeft de aannemer niet geweten." Bij een grenspaal is het het tegenovergesteld als bij een verkeersbord.
Beeldbank Groningen heeft nog een foto uit de tijd dat de paal goed in de grond zat. Die foto is hier te vinden.
Bijna 150 jaar
Posthumus is sowieso niet zo tevreden. "De paal is vreselijk beschadigd. Als het aan mij zou liggen dan moet hij goed staan."
Daar komt de historische vereniging weer om de hoek kijken. "Wij willen hem repareren en weer goed zetten, maar daarvoor willen we wel alles van de paal weten", aldus Essink van Ol Eel.
De geschiedenis van de grenspaal bij De Punt is nu bekend en volgend jaar bestaat de paal 150 jaar. Wordt dat gevierd met een nieuwe laklaag en het symbolisch rechtzetten van de paal?
Zoek Het Uit!
Verbaas je je ook over iets in Drenthe? Of snap je van iets niet hoe het zit in onze provincie? Schroom dan niet en stuur een bericht naar zoekhetuit@rtvdrenthe.nl of vul onderstaand formulier in:
