Merken we in Drenthe ook steeds meer van ratten?

De bruine rat (rattus norvegicus) (Rechten: Saxifraga - Peter Meininger)
De bruine rat (rattus norvegicus)
De afgelopen vijf jaar is het aantal meldingen van ratten toegenomen. Althans, die indruk krijgt ruim 40% van de 190 Nederlandse gemeenten die reageerden op een onderzoek naar de omvang van het rattenprobleem in Nederland van de NOS. Merken we in Drenthe ook steeds meer dat er ratten rondlopen?

'Zeker weten'

Op de vraag of hij de laatste jaren in zijn werk meer ratten signaleert, antwoordt Hans Hoekstra van Hoekstra Ongediertebestrijding "zeker weten". Hoekstra heeft wel een idee over hoe dat komt: "Tegenwoordig liggen supermarkten en andere winkels vol vogelvoer. Mensen voeren de vogels het hele jaar door en dat vogelvoer trekt ratten en ook muizen aan." Met name de laatste vijf à zes jaar komt hij dit tegen in zijn werk. "Ik zie ook steeds meer dat de ratten bij mensen in huis zitten, bijvoorbeeld door een kapotte riolering", vertelt Hoekstra.

Wintermaanden

Met name in de wintermaanden worden er volgens Hoekstra meer ratten door mensen gesignaleerd: "In de winter is al het voedsel in de natuur, zoals maïs en graan van het land, op. Dan trekken de ratten meer naar de bebouwing, want daar is nog voedsel te vinden. Als ze dan bijvoorbeeld in de spouwmuur gaan zitten, bestaat er een kans dat ze daar blijven."
Hoekstra werkt in heel Noord-Nederland en heeft daar tot nu toe alleen de bruine rat gezien. "Gelukkig", want "zwarte ratten zijn nog slimmer en eten geen gif", vertelt Hoekstra. "Je zou ze alleen met klemmen kunnen vangen, heb ik gehoord. Ik hoop dat de zwarte rat ver weg blijft".

Zorg voor de gemeente?

Bastiaan Meerburg, directeur van het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD) stelt in een artikel van NOS op 3 dat de overheid de rattenoverlast niet in de hand heeft. Hiervoor noemt hij als reden dat de overheid de verantwoordelijkheid bij gemeenten legt, maar vervolgens niet controleert of die gemeenten doen wat ze beloven.
Een rondgang langs de websites van de twaalf Drentse gemeenten leert dat bij de meeste gemeenten wordt gewezen op het doen van een melding voor overlast in de openbare ruimte. Hierbij staan 'ongediertebestrijding' en 'ratten' niet altijd expliciet genoemd. De gemeenten Coevorden, Meppel en Noordenveld geven wél expliciet aan iets te kunnen betekenen in de bestrijding van ratten. De gemeente Midden-Drenthe verwijst in het geval van overlast door muskusratten naar de Provincie, de gemeente Westerveld geeft alleen advies en de gemeente Tynaarlo geeft expliciet aan niks te kunnen betekenen in de bestrijding van ratten.
Hoekstra vertelt dat gemeenten eigenlijk een zorgplicht hebben voor de gezondheid, maar niet altijd iets aan het probleem doen. Mogelijk is dat vanwege de kosten. "Dat snap ik wel, maar voor particulieren is de gemeente toch het eerste aanspreekpunt", aldus Hoekstra.

Ziekte van Weil

Hoekstra hoort in zijn branche dat de ziekte van Weil, een ziekte die wordt verspreid via rattenurine, steeds meer voorkomt. Arts infectieziektebestrijding Ivar van Dijk van GGD Drenthe ziet dit in ieder geval niet terug in onze provincie: "De afgelopen jaren hebben we geen stijgende lijn waargenomen. Per jaar zijn er één of twee gevallen bij ons bekend. Die worden over het algemeen veroorzaakt door contact met oppervlaktewater. Soms komt het voor bij mensen die op vakantie zijn geweest."
Directeur Meerburg van het KAD wijst op een rapport van het Rijksinstituut voor Gezondheid en Milieu (RIVM) dat gisteren verscheen. In dat rapport wordt de staat van zoönosen, infectieziekten die van dieren naar mensen kunnen worden overgedragen, in 2018, besproken. Hierin staat dat de ziekte van Weil een ernstige vorm is van leptospirose. Van die leptospirose werden in 2018 in totaal 48 gevallen gemeld. Van die gevallen waren er 20 in Nederland opgelopen en 28 gevallen in het buitenland. Volgens het rapport is dit aantal lager dan in 2016 en 2017, maar nog steeds hoger dan vóór 2014: het jaar waarin relatief veel gevallen bekend waren.
Meerburg zegt over het rapport: "Opvallend is dat er in Nederland in 2018 drie patiënten met leptospirose overleden zijn. In de periode van 2014-2017 was dat maximaal één per jaar. De cijfers zijn echter te gering om er iets over te kunnen zeggen."
Wel zegt Meerburg dat het aantal besmettingen waarschijnlijk hoger ligt dan in het rapport wordt genoemd, omdat de eerste ziekteverschijnselen bij besmetting op die van griep lijken. Hierdoor is misschien niet altijd bekend dat het om leptospirose gaat.

Lees ook:

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.