Aardappelboeren moeten oogsten voor 1 oktober: 'Maar de natuur kan je niet plannen'

Laten boeren de aardappelen langer in de grond dan mogen ze het jaar erna minder stikstof gebruiken, besloot minister Piet Adema van Landbouw onlangs. Boeren hoopten dat hun aardappelen op een lijst zou komen te staan met wintergewassen.

Daarop staan planten die bijvoorbeeld na 1 november worden geoogst of planten die evenveel of meer stikstof opvangen dan het geval zou zijn met een ingezaaid vanggewas, zoals de zetmeelaardappel. Die plant mag een boer ook na 1 oktober in de grond houden. Boeren met consumptieaardappelen moeten wel voor 1 oktober oogsten.

Boeren voorspellen daarbij echter de nodige problemen. De telers wijzen erop dat de aardappel aan het einde van de zomer nog niet volgroeid is, zeker omdat het zaaien dit seizoen later is begonnen vanwege het koudere voorjaar. Keuzes in de landbouw maak je op basis van hetgeen in de natuur gebeurt, niet omdat de kalender je daartoe dwingt, vinden boeren.

Aardappelboer Henk Bosma uit Zuidvelde heeft dan ook weinig begrip voor de nieuwe regels. "Bij een oogst voor 1 oktober moet je begin september beginnen met het vernietigen van loof, dat proces neemt een aantal weken in beslag", zegt hij.

"De aardappel zit dan nog volop in de groei en het loof wil in dat geval slecht dood. Dat betekent dat je minstens twee keer zoveel bestrijdingsmiddelen nodig hebt." Daar komt bij, zegt Bosma, dat een pieper in groei in de laatste maanden de nodige stikstof opvangt.

De overheid kreeg, nadat het vorig jaar een zogeheten ontwerplijst met daarop de wintergewassen presenteerde, honderden reacties binnen van boeren die vergelijkbare zorgen deelden als die van Bosma. Bij het definitieve besluit werden de reacties beoordeeld en besproken met een groep experts. Dat leidde er echter niet toe dat consumptieaardappelen werden aangeduid als wintergewas.

Volgens het ministerie vindt de oogst grotendeels plaats in juli en augustus. Uiterlijk gebeurt dat in oktober. "Deze aardappelplanten worden voor de oogst doodgespoten waardoor er minder stikstof wordt opgenomen dan bij het langzaam afsterven van de plant zou gebeuren. Daarom is het inzaaien van een vanggewas nodig om de achtergebleven nutriënten op te nemen", schrijft het ministerie.

Bosma kan zich niet vinden in de uitleg van de overheid en is niet van plan zich te houden aan de datum van 1 oktober. De gevolgen neemt de teler voor lief. Hij verwacht dat ambtenaren vanzelf tot het inzicht komen dat de nieuwe regels niet gaan werken. "Seizoenen schuiven. Dus dan kan je de oogst niet vooraf plannen. Ik doe in ieder geval niets met deze regels. Wat de gevolgen zijn, zien we later wel weer. Een ambtenaar moet met een hele goede uitleg komen om dit te kunnen verklaren."