Filmmaker Isabel (21) legt het turbulente leven van Oekraïense vluchtelingen in Drenthe vast

De 21-jarige Koens liep een maand mee met haar Oekraïense leeftijdsgenoten en verzamelde zo uniek beeldmateriaal. In de documentaire Volja, het Oekraïense woord voor vrijheid, geef ze een inkijkje in het huidige leven van Yana (18), Julia (21) en Sasha (23). Yana zit bij een gastgezin in Coevorden, Julia verblijft bij een opvanglocatie in Gees en Sasha in Sleen.

De keuze voor jonge vluchtelingen was een bewuste, vertelt Koens. "Ik ben zelf ook nog jong en ben veel bezig met keuzes die invloed hebben op mijn toekomst", verklaart de studente journalistiek. "Hoe zit dat dan als je gevlucht bent? Waar kies je voor en waar let je op? Ik ben daar erg benieuwd naar."

Nog altijd kan zij moeilijk bevatten wat nu in Oekraïne gaande is. Mede daarom koos ze ervoor om vluchtelingen op te zoeken en er een documentaire over te maken. "Ik vind de oorlog intrigerend, en dat dit in de huidige tijd nog kan gebeuren. Ik was heel erg bezig met de vraag wat ik in zo'n situatie zou doen. Oorlog is niet iets wat ik ken. Voor mij telt 5 mei, de bevrijdingsdag."

Koens zag hoe het fundament onder het leven van de vluchtelingen door de oorlog werd weggeslagen. In de film laat de Drentse zien hoe zij proberen er weer bovenop te komen. Ook de vraag of zij ooit nog naar huis kunnen, is iedere dag relevant.

De documentairemaakster kwam met de Oekraïners in contact omdat ze wist dat in Sleen, waar haar ouders nog steeds wonen, in de kerk vluchtelingen worden opgevangen. "De kerk stuurde me door naar de gemeente, en zij bracht me in contact locatiemanagers die nauw in contact staan met de vluchtelingen. Zo is het balletje gaan rollen."

In Volja komen ook familieleden van Sasha aan het woord, net als de gastmoeder van Yana. Voor de praktische kant van het verhaal wordt Frank de Jonge geïnterviewd. Hij is directeur-generaal van het directoraat Oekraïne van het Ministerie van Justitie en Veiligheid en vertelt welke rechten Oekraïners hebben in Nederland.

Gedurende de opnames met de Oekraïners ontdekte ze veel overeenkomsten met Drenten. "Ze zijn net als wij nuchter en realistisch. Yana wilde op een dag haar moeder bellen, maar die nam niet meteen op. Ze vertelde me toen dat ze er altijd rekening mee houdt dat ze dood is. Heel direct. Ze zei meteen waar het op stond."

Koens trok daarnaast een belangrijke les uit de tijd met haar leeftijdsgenoten. "Het is belangrijk dat je beseft, in vergelijking met de vluchtelingen, wat je zelf hebt. Het betekent niet dat zij zielig zijn, maar het is wel iets om bij stil te staan."

De documentaire Volja wordt zaterdag om 17.30 uur uitgezonden op TV Drenthe en daarna elk uur herhaald.