Emmen neemt afscheid van Lukkien: 'Alles draait om voetbal, maar er moet ook een portie humor bij zitten'

Zonder ervaring als hoofdtrainer besloot FC Emmen op14 maart 2016 om Lukkien aan te stellen. De op dat moment 44-jarige Winschoter volgde Gert Heerkes op, die in 2016 het seizoen afmaakte als interim, nadat Marcel Keizer halverwege de overstap maakte naar Cambuur Leeuwarden.

Lukkien was tot dat moment acht jaar assistent bij BV Veendam geweest, de ploeg waar hij ook drie jaar heeft gevoetbald, en vijf jaar bij FC Groningen, waar hij na dit seizoen terugkeert. Jan Korte kent Lukkien al vanaf zijn zestiende, toen hij in de A-selectie van BV Veendam zat. "Toen ik later trainer werd bij Appingedam heb ik Dick gevraagd om speler en hoofd jeugdopleiding te worden. Na vijf jaar werd ik trainer van Veendam en nam ik Dick mee als assistent", vertelt de huidige scout van FC Emmen.

Korte had al snel door dat Lukkien geknipt was als trainer. "Hij analyseert uitstekend, is nuchter en gelooft in zijn eigen speelwijze." Nadat het slechter ging met Veendam, adviseerde Korte dat Lukkien naar FC Groningen moest gaan.

Bij Veendam kwam assistent-trainer Lukkien ook spelers tegen die hij later bij Emmen zou trainen, zoals Anco Jansen. "Op een gegeven moment, toen Dick trainer was van de beloften, werd mij gevraagd om een wedstrijd mee te doen", blikt de aanvaller terug. "Daar zat ik niet zo op te wachten, maar Lukkien kon het wel enorm waarderen dat ik met frisse tegenzin mee deed."

Van 2010 tot en met 2016 was Lukkien werkzaam bij de Groningers. Emmen had in een eerder stadium al eens aan Lukkien getrokken, maar hij hoopte in eerste instantie bij FC Groningen de kans te krijgen om als hoofdtrainer aan de slag te gaan. Toen deze kans niet kwam en FC Emmen-voorzitter Ronald Lubbers nogmaals polste, besloot Lukkien nu wel om de kans met beide handen te grijpen. "Ik zei tegen Ronald, je maakt een uitstekende keuze", vertelt Korte.

Bij zijn presentatie als Emmen-trainer vertelde Lukkien dat hij het tijd vond voor een nieuwe uitdaging. "Het begon al een aantal jaren te jeuken, ik dacht het is goed om gewoon een keer op eigen benen te staan." En tussen neus en lippen door vertelde hij voor de camera van RTV Drenthe dat promotie al in zijn achterhoofd sluimerde. "Als we nog extra kwaliteit binnen kunnen halen, dan kunnen we misschien nog wel omhoog kijken."

Na zijn eerste week bij FC Emmen voelde Lukkien al dat zijn nieuwe rol goed bij hem paste. "Ik wil niet meer terug, het is prachtig", zei hij lachend.

In het seizoen 2014/2015 was trainer Joop Gall met FC Emmen al eens dichtbij promotie, maar Roda JC was in de finale van de play-offs te sterk. Ook voor Lukkien was promotie in zijn eerste jaar niet haalbaar. "In het tweede jaar had hij een betere selectie", vertelt Niels Dijkhuizen, FC Emmen-watcher bij RTV Drenthe.

Lukkien haalde samen met Emmen-voorzitter Ronald Lubbers in 2017/2018 spelers als Jeroen Veldmate, Anco Jansen, Glenn Bijl, Keziah Veendorp en Michael Chacon naar De Oude Meerdijk. Hiermee werd een selectie klaargestoomd die een gooi kon doen naar de eerste promotie in de historie van de club.

Veendorp kent Lukkien uit de jeugd van FC Groningen. "Hij wilde zich persoonlijk over mij ontfermen, ik was toen een groot talent in de jeugdopleiding." Op het moment dat Veendorp vertrok bij Groningen kreeg hij een appje van zijn voormalige trainer. "Hij appte mij, 'kom lekker hier ballen. Als je laat zien wat je kan, krijg je een contract', en dat is gelukt."

Ook Anco Jansen werd in 2017 persoonlijk door Lukkien benaderd om de overstap te maken. "Op een gegeven moment zette ik op social media een foto van mijn vakantie. Dick nam contact met mij op en vroeg 'Weet je al waar je gaat voetballen?'." Daarmee is het balletje gaan rollen en werd Jansen vastgelegd door Emmen.

Lukkien had nog wel wat tijd nodig om een winnende formatie van zijn nieuwe selectie te maken. Na zes gelijke spelen en een nederlaag werd pas de zevende wedstrijd gewonnen. FC Emmen haakte vervolgens aan bij de subtop van de Eerste Divisie, maar een kampioenschap en directe promotie leek al snel niet meer haalbaar.

Het vizier ging in Emmen daarom op de nacompetitie en Lukkien had hier dus al een belangrijke troef voor in huis gehaald. "Lukkien zorgde er voor dat Anco Jansen van Turkije naar Emmen kwam. Toen zei Lukkien al: 'Anco gaat ons naar de Eredivisie schieten", zegt Dijkhuizen.

Jansen had niet zoveel vertrouwen in de promotie als de trainer zelf. "Als je mij van tevoren had gezegd dat we zouden promoveren, dan had ik de kans vrij klein geacht."

Door een zevende plek op de ranglijst stroomde Emmen in de halve finales in. Over twee wedstrijden waren de Drenten te sterk voor NEC, al was dit kantje boord. Thuis werd overtuigend met 4-0 gewonnen, maar in de returnwedstrijd in Nijmegen werd het razendsnel 2-0 voor de thuisclub. Alexander Bannink scoorde vervolgens de belangrijke 2-1, maar nog voor rust werd het 3-1 en 4-1. In de tweede helft hield de ploeg van Lukkien stand en was de finale van de play-offs (tegen Sparta) een feit.

Op de Oude Meerdijk werd het 0-0, dus viel de beslissing op Het Kasteel in Rotterdam. Sparta kwam nog op een 1-0 voorsprong na een half uur, maar voor rust maakte Michael Chacón de gelijkmaker. En dat Lukkien een man van zijn woord is, bleek uit de tweede helft van de wedstrijd. Anco Jansen maakte de 1-2 en schoot FC Emmen daarmee naar de eredivisie. Alexander Bannink maakte het feest compleet (1-3) waardoor de club voor het eerst promotie afdwong naar de eredivisie.

In de week na de promotie vertrok Lukkien met zijn trainersstaf naar Mallorca om te genieten van zijn prestaties. Maar de stemming sloeg al snel om toen hij tijdens deze vakantie hoorde dat zijn vader onverwachts was overleden, een paar dagen na de promotie.

Zijn vader, Dick Lukkien senior, was onlosmakelijk verbonden met BV Veendam. In maart 2018 reikte hij de Bronzen Stier uit aan zijn zoon, de prijs voor beste trainer in de derde periode. Hij vertelde toen aan zijn zoon: "Ik ben gewoon trots op jou. En als jij zo doorgaat, dan beleeft Emmen nog veel moois." Hier bleek niks aan gelogen te zijn.

Voor het eerst in de historie stond er een team uit Drenthe in de eredivisie, een unieke prestatie. En het avontuur kon niet beter beginnen dan de uitoverwinning bij ADO Den Haag in de eerste wedstrijd (doelpunten van Bijl en Jansen). "Met name de thuiswedstrijden waren heel goed", weet Niels Dijkhuizen zich nog te herinneren. In de eerste seizoenshelft werden knappe overwinningen geboekt op onder andere FC Utrecht en bij FC Groningen (door twee goals van Niklas Pedersen in de absolute slotfase), waardoor Emmen als 13e de winterstop inging.

"Drenthe werd trots op FC Emmen. Lukkien houdt altijd vast aan zijn patronen en het voetbal zag er goed uit voor een debuutjaar", aldus Dijkhuizen. Door een goede eindfase van de competitie eindigde Lukkien met zijn ploeg uiteindelijk op de veertiende plaats.

Als er een rode draad te zien is in de reacties over Lukkien, dan is het zijn standvastigheid. Anco Jansen zag Lukkien bijvoorbeeld niet veranderen na de promotie naar de eredivisie. "Hij is altijd een standvastig persoon geweest en gelooft altijd in wat hij doet."

Ook Jan Korte bevestigt dit. "Dick had altijd een duidelijk doel in zijn carrière, en dat was hoofdtrainer worden. Hij heeft altijd geloof in zijn eigen plan."

Dijkhuizen herinnert zich nog een moment van de uitwedstrijd bij Ajax. "De ploeg werd eerst als een lachertje gezien. Toen de bus arriveerde in Amsterdam, schoot een cameraman beelden van de binnenkant van de bus, waar alvast een kratje bier klaarstond voor de terugreis." Het team werd hierdoor weggezet als campingelftal.

Maar, ook typisch voor Lukkien, hij beet van zich af en kwam op voor zijn spelers. "Dit gelul is onzin. Ik laat onze ploeg niet wegzetten als een campingelftal", zei de coach in een persconferentie.

In het seizoen 2019/2020, dat na 26 speelrondes werd onderbroken door de coronapandemie, eindigde Emmen op een knappe twaalfde plaats. En met name de serie thuiswedstrijden was indrukwekkend dat seizoen. De ploeg bleef ongeslagen in de laatste tien thuiswedstrijden. Op een gelijkspel tegen Feyenoord en PSV na, werd de rest gewonnen.

"De ploeg had in dat seizoen iets onverslaanbaars over zich", zegt Dijkhuizen. "Verdediger Glenn Bijl zou destijds tegen Lukkien hebben gezegd 'Trainer, we winnen zelfs van Ajax op deze manier'."

Na het seizoen werd Lukkien benaderd door FC Twente om in Enschede de klus als hoofdtrainer aan te gaan. Maar Lukkien had net bijgetekend bij FC Emmen en bleef dit contract trouw. Ron Jans, assistent-trainer bij Emmen in 2001/2002, trok uiteindelijk naar Twente.

Het ene unicum is het andere niet. In het derde seizoen na de promotie werd Lukkien ook de eerste trainer in de historie van de club die degradeerde. En dat kwam bij de Winschoter ook hard aan. "Je houdt er een waardeloos gevoel aan over."

In de play-offs van 2021 kwam Emmen NAC Breda tegen, uitgerekend de club waar Anco Jansen heen was gegaan. Hij nam een penalty in de beslissende strafschoppenreeks, waarna Emmen na drie jaar eredivisie degradeerde. "Het is spijtig dat je je oude club ziet degraderen, maar als je voor een nieuwe club gaat spelen, dan doe je daar alles voor."

FC Emmen en Lukkien startten het seizoen 2021/2022 met maar een doel: terugkeren naar de eredivisie. Het seizoen begon dramatisch voor Emmen, met vier punten uit vijf wedstrijden stond de ploeg op de een na laatste plek. De 7-1 thuiszege op MVV, met een hattrick van Rui Mendes, leek een kantelpunt te worden.

Keziah Veendorp herinnert zich dat zijn band met Lukkien hechter werd tijdens dit seizoen. "Veel dragende spelers gingen weg en hij wist dat ik aanvoelde wat er in het veld moest gebeuren." Als een van de dragende spelers zag hij zijn ploeg steeds beter voetballen.

Het team ging als derde de winterstop in en vanaf speelronde 30 nam het de koppositie in en gaf deze niet meer uit handen. Emmen eindigde acht punten voor de nummer twee, veroverde twee periodetitels en hield zeventien keer de nul; een uitermate succesvol seizoen voor Lukkien.

Voor het eerst werd FC Emmen kampioen van de Eerste Divisie en Lukkien nestelde zich nog steviger in de clubgeschiedenis. Hij werd zelfs verkozen tot beste trainer van de Keuken Kampioen Divisie in dat seizoen. "Een geweldig seizoen. Club en spelers hebben zich geweldig op de kaart gezet."

Niet alleen critici zijn lovend over Lukkien, ook zijn spelers werken graag met hem samen. "Dick staat binnen de spelersgroep bekend om zijn uitspraken. Hij vindt zijn eigen uitspraken ook echt geweldig", vertelt Keziah Veendorp. Als iemand die sinds 2017 bij de selectie zit, kan hij de anekdotes van Lukkien inmiddels bijna dromen.

"Zo zegt hij altijd 'als je dat nog een keer doet, haal ik mijn geweer op en schiet ik een rubberen kogel in je nek.'" Dat soort uitspraken zijn volgens Veendorp tekenend voor Lukkien. "Alles draait om voetbal, maar er moet ook een portie humor bij zitten."

Nu staat er nog één grote opgave voor Lukkien bij FC Emmen op het programma, de 2-0 achterstand tegen Almere City goedmaken op De Oude Meerdijk. Maar wat het resultaat ook wordt: supporters, spelers en de stad Emmen weten dat ze afscheid gaan nemen van een clubicoon.