Grootste deel A37 zonneroute komt 'onzichtbaar' in het landschap

Rijkswaterstaat wil langs de hele A37 zonnepanelen. De afgelopen tijd is nagedacht hoe dit er uit moet gaan zien. Daarvoor zijn kwaliteitseisen opgesteld. Daar is ook de input van 350 omwonenden langs de 42 kilometer lange snelweg in meegenomen.
Het grootste gedeelte van de zonnepanelen moeten langs delen in het open landschap komen. Maar wel 'onzichtbaar.' Want daar ging het grootste deel van de inbreng van omwonenden over.
Projectleider Okke van Brandwijk van Rijkswaterstaat: "We gaan de zonnepanelen aan beide kanten van de weg en in de middenberm zo laag plaatsen dat ze onder het hoogste punt van de vangrail blijven. Aan de zijkanten van de weg kun je met kleine walletjes met bijvoorbeeld lage begroeiing ze uit het zicht houden." De bedoeling is dat je de horizon en het open landschap blijft zien. De panelen gaan ook van kleur verschillen, zodat ze bij het landschap passen waar ze in liggen.

Zonnewanden, ook tegen het geluid?

Langs Hoogeveen en misschien ook bij Parc Sandur in Emmen komen zonnewanden. Omwonenden willen ze graag, want ze hopen er op dat ze geluidswerend zullen zijn. Van Brandwijk: "Het is nu de taak voor inwoners van Hoogeveen-Zuid en Parc Sandur om bij hun gemeentebesturen voor elkaar te krijgen dat die zonnewanden er mogen komen en dat ze hoog genoeg mogen worden." In Heerenveen komt een proef met een zonnewand. Hoewel die puur alleen voor zonne-energie bedoeld is, wijzen de eerste tests uit dat de wand mogelijk ook geluidswerend is. "De verdere onderzoeken nemen we mee bij het maken van de zonnewanden langs de A37."
Zo kan een zonnewand bij Hoogeveen of Parc Sandur in Emmen er uit gaan zien (Rechten: Studio Marco Vermeulen/RTV Drenthe)
Zo kan een zonnewand bij Hoogeveen of Parc Sandur in Emmen er uit gaan zien
Hoewel er langs de A50 bij Uden een zonnewand staat die ook echt is ingericht als geluidsscherm wil Van Brandwijk het niet op die manier aanvliegen. Omwonenden hebben daar wel om gevraagd, maar volgens de projectleider gaan er dan hele andere regels gelden. Om ingewikkelde procedures en wellicht ook precedentwerking te voorkomen word nu gehoopt dat de bijvangst van zonnewanden ook geluidsreductie zal zijn.

Knooppunten

Op knooppunten, op- en afritten en verzorgingsplaatsen komen allemaal verschillende constructies. Het grootst zullen de zonnetuinen in knooppunt Holsloot worden. Logisch, want dit is het grootste knooppunt met de meeste ruimte. Voor de onderdoorgang bij Erica zijn schuine vlakken bedacht. Daarvoor moeten de betonnen wanden van de verdiepte wegligging worden gesloopt en er schuine taluds komen. Daar kun je dan niet alleen meer zonnepanelen op kwijt, het kan ook een manier zijn om de grote betonbak bij de Ericasestaat beter in te passen in het landschap, zo denkt Rijkswaterstaat.
Als je de betonbak van de onderdoorgang van de Ericase straat afbreekt kun je schuine hellingen met zonnepanelen maken (Rechten: Studio Marco Vermeulen/RTV Drenthe)
Als je de betonbak van de onderdoorgang van de Ericase straat afbreekt kun je schuine hellingen met zonnepanelen maken

Proef!

Om uit te zoeken hoe de verschillende soorten opstellingen van zonnepanelen er uit komen te zien in het landschap, komen er dit jaar drie proefopstellingen. Een zonnewand, waarschijnlijk bij Hoogeveen. In de middenberm, waarschijnlijk ergens in het brede deel tussen Hoogeveen-Oost en Holsloot. En natuurlijk op het klaverblad Holsloot vanwege de ruimte. "Dat hoeven dan niet meteen echte zonnepanelen te zijn," zegt projectleider Van Brandwijk. "Het mogen bij wijze van spreken kartonnen borden zijn."

Probleem: Stroomnet zit nog steeds vol

In Zuidoost-Drenthe kunnen er momenteel geen (grote) opwekkers van duurzame energie meer bij op het stroomnetwerk. Netbeheerders Tennet en Enexis werken aan uitbreiding, maar dat gaat nog jaren duren. Daarmee heeft de A37 zonneroute mogelijk een groot probleem, want de totale energie-opwekking kan wel eens zo veel zijn om een stad als Assen draaiende te houden.
Van Brandwijk heeft een escape in gedachten. "De NAM wil op het terrein van de voormalige Gas Zuiverings Installatie in Emmen een waterstoffabriek bouwen. Om waterstof te maken heb je veel stroom nodig. We hebben de stoute schoenen aangetrokken om te kijken of we beide projecten aan elkaar kunnen koppelen." Ondertussen voeren regionale overheden de druk op Den Haag en de netbedrijven op, om sneller de capaciteit te vergroten.

Meedoen?

Rijkswaterstaat wil dat er door omwonenden geparticipeerd kan worden. Dat is ook de opdracht van de regering. Dat kan via omwonenden-regelingen, gebiedsfondsen, aandelen of obligaties. Mede-eigenaarschap moet ook kunnen of bijvoorbeeld via het systeem van de postcoderoos. Het initiatief Klavertje 4 van de dorpen rondom klaverblad Holsloot geldt volgens Van Brandwijk niet als participatie. De initiatiefnemers willen de enige eigenaar en exploitant van het knooppunt worden, "dat kan wel maar dan moeten ze mee gaan bieden als we het gaan aanbesteden. Maar dan zit je aan de andere kant van de tafel." Klavertje 4 heeft een poging gedaan bij de overheid om het Klaverblad als los project binnen de A37 zonneroute aan te wijzen, maar dat is niet gelukt.
In het knooppunt Holsloot is ruimte voor zonneakkers (Rechten: Studio Marco Vermeulen/RTV Drenthe)
In het knooppunt Holsloot is ruimte voor zonneakkers
De gemeenten moeten inwoners gaan helpen met het zoeken naar de juiste participatievorm. Veel is nieuw op dit gebied en moet nog worden uitgevonden. Emmen lijkt het verst te zijn in het helpen van inwoners die mee willen doen aan de winning van duurzame energie.
Okke van Brandwijk schat in dat er nog minimaal anderhalf jaar nodig is om de plannen voor de zonneroute verder af te maken. Of de daadwerkelijke aanleg er komt, hangt volgens hem af van veel dingen die onderling weer verband houden: de landschappelijke inpassing, kan het aan de kwaliteitseisen voldoen, de business-case en de aansluitmogelijkheden op het stroomnet.
Zien hoe het er mogelijk uit kan gaan zien? Bekijk hieronder de eerdere reportage over de A37 zonneroute.
Tv-reportage door Serge Vinkenvleugel

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.