Is de bestrijding van de eikenprocessierups schadelijk voor andere vlinders?

Trienke uit Bovensmilde stuurde deze vraag in naar Zoek het uit!. Eerder werd al bekend dat een aantal gemeenten flink over het budget heen gaat met het bestrijden van de eikenprocessierups. Voor aankomend seizoen gaan veel gemeenten binnenkort vergaderen over het plan van aanpak.

In gemeente De Wolden wordt komende donderdag gesproken over hoe de overlast van de eikenprocessierups binnen de perken gehouden kan worden. In het voorstel dat op tafel ligt wordt gesproken over de huidige manier van bestrijden, namelijk het wegzuigen van de nesten, maar ook over preventieve maatregelen. Ook de eerder genoemde aaltjes-aanpak wordt genoemd, net als de 'natuurlijke aanpak': het ophangen van nestkastjes en het zaaien van bloemen en kruiden.

Ook wordt in De Wolden overwogen om te 'beheersen met een bacterie-preparaat', wat mooie woorden zijn voor het spuiten van gif. Joop Verburg, vlinderkenner van de Natuurvereniging Zuidwolde, vindt daar wel wat van: "Het spuiten met Xentari ligt ook als voorstel op tafel, ja. Ik vind dat we dit absoluut niet moeten doen. Gif werkt a-selectief, het dood niet alleen de eikenprocessierups, maar ook andere rupsen en insecten."

Wat ons meteen terugbrengt op de oorspronkelijke vraag: Is de bestrijding van de eikenprocessierups schadelijk voor andere rupsen en vlinders? Verburg: "Als je preventief bestrijdt door nestkastjes op te hangen, dan is dat geen enkel probleem. Dan laat je het over aan de natuur. Die koolmeesjes gaan niet op zoek naar moeilijk te bereiken, eenzame en zeldzame rupsen, als ze ook een lekker hapje vinden met duizenden tegelijk in een wollig eikenprocessienestje." Ook het zaaien van bloemen en kruiden om bijvoorbeeld sluipwespen te lokken, levert geen gevaar op: "Die bloemen, daar zijn vlinders juist dol op. En het is ook goed voor de bijenstand, als er meer wilde bloemen zijn."

Een ander verhaal is het dus als er gespoten wordt met Xentari, een bacteriepreparaat dat -volgens de fabrikant- alleen rupsen dood, en andere insecten met rust laat. Vorig jaar al sprak de Vlinderstichting tegen RTV Oost haar afkeer uit over het gebruik van dit middel: "alsof je met een kanon op een mug schiet". Verburg beaamt dit: "Als je weet dat dat middel aangebracht moet worden door mensen met een beschermend pak aan, dan weet je toch al dat dat nooit goed kan zijn voor onze natuur!"

Overigens vindt Joop Verburg het helemaal niet zo nodig dat de gemeente zich zo inspant om iets tegen de eikenprocessierups te doen. "Waar hebben we het over, het is maar een beetje jeuk. De gemeente gaat toch ook niet voor alle mensen met hooikoorts pollen afvangen? Of alle teken bestrijden om te voorkomen dat mensen nog de ziekte van Lyme krijgen? Waarom moet dat dan wel gebeuren met de eikenprocessierups?"

Volgens Verburg is het een hype geworden: "Het is onze eigen schuld dat het aantal eikenprocessierupsen stijgt. Er is een tekort aan natuurlijke vijanden, door de klimaatverandering. En dat hebben we zelf veroorzaakt."

De toename van het aantal rupsen over de afgelopen tientallen jaren komt overigens niet alleen door het warmer wordende weer, maar vooral doordat er de afgelopen dertig jaar massaal eiken zijn aangeplant. Veelal in strakke lanen, met keurig gemaaide bermen. Aantrekkelijk voor de eikenprocessierups, maar een hel voor sluipwespen. En ook koolmeesjes zien liever een wat meer begroeide omgeving.

Op deze manier zijn de natuurlijke vijanden in de loop van de jaren steeds minder aanwezig, en kon de eikenprocessierups ongestoord zijn buikje volvreten. De paar warme zomers en zachte winters die we hebben gehad hebben er wel aan bijgedragen dat de rupsen eerder uit hun eitjes komen, en de overlast dus langer duurt.

"Mensen die last hebben van de rups? Die moeten maar gewoon lange mouwen en een lange broek dragen, dan valt het allemaal wel mee", aldus de voorzitter van Natuurvereniging Zuidwolde.

Heb jij ook iets in het nieuws gezien waarbij je denkt 'Hey, hoe zit dat nou?'? Stuur je vraag dan in naar Zoek het uit!, wij gaan graag voor je op zoek naar het antwoord!