Overleeft de buxusmot wel als er geen buxus meer is?

Mevrouw Kamman overweegt nu haar eens zo mooie haag te verwijderen, maar helpt dat ook? "Sterft dit dier uit als er geen buxus meer is?" wil ze weten. Ze stuurde haar vraag naar Zoek Het Uit!

Na enig zoeken komen de redactieleden uit bij De Vlinderstichting voor meer informatie over dit dier. Met name de coördinator nachtvlinders, Rik Wever, weet veel over de buxusmot.

Wever weet in ieder geval dat we hier te maken hebben met een zogenoemde invasieve exoot. "Dat betekent dat hij hier van oorsprong niet voorkomt, hij is hier gekomen door menselijk handelen, via de export van planten", zegt Wever.

De buxusmot is afkomstig uit Azië, met name in China, Japan en Zuid-Korea laat de vlinder zich veel zien. Via de import van buxusstruiken naar Duitsland kwam de vlinder ook naar ons land. Volgens de Vlinderstichting werd de buxusmot voor het eerst in 2007 in ons land gesignaleerd, maar niet gelijk in Drenthe. Het diertje hield zich in beginsel op in het rivierengebied van Nederland. Dat staat onder meer te lezen op de site van de Vlinderstichting.

De hamvraag is natuurlijk of de rups van de buxusmot kan overleven op andere struiken. De Vlinderstichting schrijft op de site dat er aanwijzingen zijn dat de rups mogelijk het menu uitbreidt, maar vlinderexpert Rik Wever weet dat het diertje het toch echt vooral op de buxus heeft voorzien. "Wanneer de buxushaag verdwijnt, dan zal de vlinder mogelijk een andere struik proberen, maar daarop zal het diertje waarschijnlijk niet goed gedijen, de buxusmot moet het toch hebben van de buxushaag".

In 2018 deed studente Eline Arts bij De Vlinderstichting kweekproeven met de buxusmot. Zij plaatste rupsen en vlinders bij verschillende struiken en keek wat er gebeurde. Toen bleek dat dwergmispel, Japanse hulst en ook wilde liguster niet door de rupsen werden gegeten. Op de liguster werden wel eitjes gelegd, maar die kwamen niet uit.

Toch was er ook 'succes' te melden tijdens die proeven, want op de bodembedekker pachysandra en de struik Japanse kardinaalmuts werden ook eitjes gelegd en die kwamen wel uit. Toch is in de vrije natuur nog niet geconstateerd dat de vlinders op deze planten hun eitjes afzetten.

De bestrijding van de buxusmot is eigenlijk een onmogelijke opdracht, weet ook Rik Wever van De Vlinderstichting. "Je moet in ieder geval geen gif gebruiken", vertelt de deskundige. "Dan dood je ook andere insecten, zoals bijen en lieveheersbeestjes." Biologische middelen zijn volgens hem eveneens geen optie: "Daarbij sterven alle soorten rupsen, dus ook soorten die niet schadelijk zijn, het advies van De Vlinderstichting is: niet gebruiken".

Volgens Wever is eigenlijk maar één middel echt doeltreffend: de buxus vervangen door een struik die niet gevoelig is voor vraat. "Je kunt ook nog met de hand de rupsen en poppen uit de buxusstruik verwijderen om de schade te beperken, maar dat is wel veel werk", aldus Wever.

En dan bestaan er ook nog echte vallen om de buxusmot te vangen. Het gaat om zogeheten feromonenvallen die de mannetjes aantrekken. Die vliegen hierbij in de val en kunnen zich dan dus niet voortplanten.

De buxusmot heeft in het leefgebied waar hij oorspronkelijk vandaan komt meerdere vijanden, maar hier heeft het vlindertje die eigenlijk niet. Daardoor kan de mot zich bij ons zorgeloos voortplanten en breidt het aantal steeds verder uit. Maar daar komt volgens De Vlinderstichting verandering in. "We zien bijvoorbeeld dat koolmezen en kauwen de rupsen toch wel smakelijk blijken te vinden", vertelt Rik Wever van De Vlinderstichting tot besluit.

En zo zie je maar: het spreekwoord 'Wat een boer niet kent dat eet hij niet' geldt in het dierenrijk soms niet voor lang.

heb je nou ook vreemde zaken
of mot of rot in het fruit
probeer niet zelf de noot te kraken
vraag het Zoek Het Uit!

en dat kan hieronder

een e-mail naar zoekhetuit@rtvdrenthe.nl of vul het formulier in.