Eiwitfabriek in Emmen gaat draaien op veldbonen, 'liefst zo groen mogelijk'

Voordat de fabriek gebouwd kan worden gaat er een traject van testen en goedkeuren aan vooraf, voordat het eiwit gebruikt kan worden in de voedselindustrie. De provincie Drenthe steunt dat met een subsidie van 150.000 euro.

Er is een groeiende vraag naar gezonde, eiwitrijke voeding. Bert Knol van Magnificent Proteins: "De fabriek in Emmen wordt de eerste in ons land waar plantaardig eiwit wordt gewonnen uit veldbonen, zonder gebruik te maken van chemische zuren." Voor gedeputeerde Henk Brink is het weer een stap in het vergroenen van de chemische industrie in Emmen.

De medefinanciering van de provincie wordt gebruikt om een vernieuwend eiwit-extractieproces op te zetten en het totale productieproces op grote schaal te testen. "We weten hoe het werkt, het is nu een kwestie van testen en bewijzen en kijken hoeveel eiwit we op deze manier uit veldbonen kunnen halen." De nieuwe manier van eiwitwinnen moet ook met zo min mogelijk water gaan gebeuren.

Volgens de gedeputeerden Henk Brink en Henk Jumelet is de veldboon niet alleen een prima eiwitleverancier, maar is de plant ook goed voor biodiversiteit en de bodem. Brink: "Je hebt minder meststoffen nodig, veldbonen nemen stikstof op en het is een goede bodemverbeteraar." Dat komt volgens Knol omdat de plant meer stikstof opneemt dan het zelf nodig heeft en ook stikstof aan de bodem afgeeft waardoor de bodem bemest wordt. "Zelfs de volgende teelt van een ander gewas een jaar later heeft daar nog profijt van." Er is dus minder mest nodig.

Omdat het een gewas is met bloemen is het ook weer goed voor insecten en akkervogels. De veldbonenteelt is wel gevoelig voor ziekten en schimmels, vooral aan het einde van de teelt, er zijn dus wel bestrijdingsmiddelen nodig. Knol: "We werken met zaadleveranciers aan nieuwe soorten die minder gevoelig zijn voor ziekten. Uiteindelijk is volledig biologische teelt zonder gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen het doel. Het kan. Vijftien procent van alle veldbonen in ons land word al biologisch geteeld."

Jumelet: "De 40.000 ton veldbonen die de fabriek jaarlijks nodig heeft moeten geteeld worden door lokale boeren. En er zijn ook al regionale afnemers van het eiwit in beeld." Dat lokaal moeten we volgens Knol wel heel ruim zien: dat worden boeren uit het hele noorden en de polders. "Om 40.000 ton veldbonen te kunnen verbouwen is 7000 hectare aan akkers nodig. En je kunt maar één keer in de vijf a zes jaar veldbonen op je akker zetten dus we hebben honderden boeren nodig."

In de toekomstige fabriek wordt niet alleen eiwit gewonnen, maar van de bijproducten wordt onder andere bio-ethanol geproduceerd. Een deel hiervan wordt gebruikt voor de energievoorziening van de fabriek om zonder fossiele energie te kunnen produceren. "Maar je zou er ook stro uit kunnen halen voor stallen", oppert Brink.

Als de fabriek er komt is het de eerste Nederlandse eiwitfabriek die op deze manier werkt. De bouw op het GETEC-terrein moet in 2024 beginnen en de fabriek moet in de loop van 2025 gaan produceren. Volgens Knol gaat het om een investering van tientallen miljoenen euro's. Dat geld moet deels uit de markt komen, deels van de Noordelijke Ontwikkelings Maatschappij (NOM) en deels van de Rabobank.