Kansen voor Groningen Airport Eelde: 'Maar niet als doucheputje van Schiphol'

Omdat er steeds minder lijnverbindingen en vakantiecharters via Eelde lopen, heeft de luchthaven minder inkomsten, terwijl de kosten gelijk blijven. Momenteel heeft Eelde een tekort van 1,4 miljoen euro en dat blijft nog wel een aantal jaren zo. De luchthaven moet meer inzetten op ander vliegverkeer dan lijnverbindingen en vakantiecharters. Dat stelde de kersverse interim-directeur Bart Schmeink gisteravond. Hij praatte verontruste Drentse en Groningse Statenleden en raadsleden bij over de problemen van de luchthaven.

Volgens Schmeink moet in de toekomst in ieder geval worden voorkomen dat betrokken partijen bepaalde lijnvluchten naar Eelde willen halen op basis van subsidies. "Als die subsidie stopt, of airliners het zelf moeilijk hebben, zijn ze weer weg", motiveerde hij.

Schmeink sprak tevens de hoop uit dat er in ons land gebruikgemaakt gaat worden van één luchthavensysteem in de Luchtvaartnota van het kabinet. "Schiphol is vol, mag ze nog groeien? En hoe gaat het verder met Lelystad? Schiphol heeft vijf banen; alle luchthavens samen hebben er tien", memoreerde hij.

De kersverse directeur gelooft in een herverdeling waarbij GAE vluchten op kan vangen. "Maar omdat het kabinet wacht met het luchtvaartbesluit, staat alles stil en wacht iedereen op elkaar. Als er duidelijkheid komt, weten we ook welke koers we met GAE kunnen varen."

Een van de vraagstukken die de revue passeerde was of Eelde een alternatief kan zijn, wanneer grote airliners vanwege drukte niet op Schiphol kunnen vliegen. "Als Schiphol te vol en dus te duur wordt voor airliners misschien wel", reageerde Schmeink.

"En GAE is de enige luchthaven die nog capaciteit over heeft, ook qua stikstof. Maar we moeten ervoor waken dat we niet het doucheputje van Schiphol en Lelystad worden. We willen niet alleen maar prijsvechters. Dan liever inzetten op vakantiecharters met een heel goede bezettingsgraad."

Dat de markt verandert, erkent Schmeink eveneens. "Je ziet het met de faillissementen van Thomas Cook en Neckermann: de reisorganisaties worden steeds groter. Dat geldt ook voor de airliners. De kleine, regionale verdwijnen en de grote jongens blijven over. De vijver waarin wij vissen wordt kleiner en de vissen worden groter. Dat maakt het steeds lastiger", legt hij uit.

Wat Schmeink betreft wordt er in de toekomst niet alleen maar op lijnvluchten of vakantiecharters ingezet, maar meer op de lesvluchten van de KLM Luchtvaartschool en Martinair. Ook de verduurzaming van de luchtvaart, zoals elektrisch vliegen, drones en glijvluchten, waarbij minder brandstof verbruikt wordt, staat met stip bovenaan het prioriteitenlijstje.

Sommige partijen in de Provinciale Staten zien wel heil in die duurzaamheid. Zoals GroenLinks en D66. Laatstgenoemde partij worstelt zoals altijd met het geld dat naar de luchthaven vloeit, maar toch wil D66 investeren als GAE werk maakt van verduurzaming en elektrisch vliegen. "We steken geen geld meer in het hiernaartoe halen van lijnvluchten en charters", laat fractievoorzitter Anry Kleine Deters weten. GroenLinks zit ook op de verduurzamingskoers, maar wil niet voor de muziek uitlopen.

GroenLinks zit sinds de verkiezingen in het college van GS en dan blijken oude standpunten tegen de instandhouding van Groningen Airport Eelde toch ineens heel anders te liggen, liet Statenlid Ewoud Bos weten.

PvdA-fractievoorzitter Hendrikus Loof vroeg aan Schmeink en RvC-voorzitter Leendert Klaassen het onmogelijke: "Hoe gaan we met een gerust hart naar huis, wetende dat we over twee maanden goede plannen hebben?" Als het om investeringen in de Drentse luchthaven gaat, is de PvdA vooralsnog terughoudend.

Schmeink wil dat het in stand houden van de infrastructuur losgekoppeld wordt van de exploitatie van de luchthaven. "Een treinstation of busbaan wordt ook uit publieke middelen gefinancierd, omdat we het belangrijk vinden dat die voorziening er is. Dat zou ook voor een luchthaven moeten gelden", meent hij. "Dan is het mogelijk ook een kleine plus te draaien in de exploitatie in plaats van verlies."

VVD-Statenlid Jan Smits ziet daar wel wat in: "Wij zien GAE eigenlijk ook als een ov-voorziening. Maar je moet geen ingewikkelde of geknutselde constructies op gaan tuigen." Smits wil GAE blijven steunen, ook als het om nieuwe investeringen gaat.

Gedeputeerde Cees Bijl van Verkeer en Vervoer wil niet vooruitlopen op de toekomstplannen van de luchthaven. Van de 10 miljoen euro in het routefonds om nieuwe airliners aan te trekken, is al 7,4 miljoen uitgegeven. Van de 46 miljoen euro die de gezamenlijke aandeelhouders in Groningen Airport Eelde investeren is al tussen de 14 en 15 miljoen uitgegeven. De 1,4 miljoen in de min op de begroting van de luchthaven zal de komende jaren nog wel hetzelfde blijven, zo is de vrees.

Schmeink besluit: "Je moet GAE niet sluiten. Hier zitten veel bedrijven en is werkgelegenheid. Als de luchthaven eenmaal weg is, krijg je 'm nooit weer terug." Schmeink krijgt twee maanden de tijd om met plannen en alternatieven te komen. Daarin zit ook de opties sluiten. Daar zal hij zelf niet voor zijn, en de vraag is ook maar welke politieke partij van enige omvang achter sluiting zal staan.

GAE RvC-voorzitter Leendert Klaasen zinspeelt wel duidelijk op een andere beheersconstructie voor de luchthaven. Nu zijn de provincies Drenthe, Groningen en de gemeenten Assen, Groningen en Tynaarlo aandeelhouder. Het is volgens Klaassen maar de vraag of die constructie nog van deze tijd is. Bovendien willen Groningen en Assen wel van hun aandelen af. Maar wie wie wil die nu hebben als de luchthaven verlies draait.

Je zou kunnen denken dat GAE lid kan worden van de Schipholgroep. Daar zijn volgens Klaassen serieuze gesprekken over met Schiphol president-directeur Dick Benschop. Maar die wil niet verder gaan dan de uitspraak dat Eelde niet dicht moet. Er in investeren is nu niet aan de orde. Schiphol stak ook geld in de ombouw van Lelystad en wil eerst afwachten op welke manier daar straks wel of niet gevlogen mag worden.