Zo vergaat het onze oude statige gemeentehuizen: het raadhuis van Nijeveen

Kinderdagverblijf in Nijeveen
Kinderdagverblijf in Nijeveen © Google Streetview
Het is 25 jaar geleden dat Drenthe gemeentelijk opnieuw is ingedeeld. Sinds 1 januari 1998 telt onze provincie twaalf gemeenten, daarvoor waren dat er 34. Nieuwe gemeentehuizen verrezen, oude gemeentehuizen sloten de deuren voorgoed. Veel van die voormalige 'regel- en ontmoetingsplekken' staan nog fier overeind.
Bij de rubriek Zoek Het Uit! van RTV Drenthe kwam de vraag binnen wat er toch is gebeurd met de oude gemeentehuizen die nu alweer ruim 25 jaar een heel ander leven leiden. De redactieleden zijn gelijk de zoektocht naar de sleutels begonnen. Deze zomerweken daarom in deze rubriek aandacht voor voormalige raadhuizen in onze provincie.

Kleinste gemeente

Na heel wat statige panden te hebben gehad, de een nog mooier dan de ander, kijken we nu niet naar wat een mooi pand is, maar kijken we naar de grootte van de gemeente. Want Drenthe had vroeger drie keer zoveel gemeenten en de kleinste plaatsen waren al een gemeente op zichzelf.
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) woonden er in de gemeente Nijeveen bij het herindelen 3109 mensen, op Zweeloo na de kleinste gemeente destijds. Het was onze meest westelijke gemeente en is jarenlang de kleinste gemeente van Drenthe geweest.
Nu blijkt Nijeveen ook wel degelijk een statig pand te hebben gehad als gemeentehuis. Sterker nog, de gemeente Nijeveen heeft verschillende gemeentehuizen gehad. De meeste mensen zullen zich het gemeentehuis aan de Dorpsstraat nog wel kunnen herinneren. Op nummer 41 staat inderdaad een statig pand, waar de gemeente in zat, maar nu is het een kinderdagverblijf.
Het meest recente gemeentehuis, vlak na de oplevering
Het meest recente gemeentehuis, vlak na de oplevering © Drents Archief
Waar de burgemeester vroeger stempels zette onder gemeentelijke besluiten, zetten de kinderen van Nijeveen nu stempels, in opdracht van de begeleider van de kinderopvang.

Kruidenierswinkel

Laten we bij het begin beginnen. Nijeveen ontstaat in 1477, wanneer het zich afscheidt van Havelte. De eerste burgemeester, Gerrit Vos, komt er in 1811. Vanaf dat moment is Nijeveen echt een gemeente.
Tot 1869 huist de gemeente aan de Molenweg (toen nog Molensteeg geheten). In het pand dat later gebruikt zou worden als het winkeltje van de familie Oort. Inmiddels is het pand gesloopt. De gemeente verhuisde in 1869 naar de Dorpsstraat 41.
De kruidenierswinkel van Tieme Oort met op de achtergrond de molen
De kruidenierswinkel van Tieme Oort met op de achtergrond de molen © Drents Archief
Van 1967 tot 1998 diende het pand zoals het er nu uitziet als gemeentehuis. Wat stond er dan in de bijna honderd jaar, voor het pand wat er nu staat? Een misschien nog wel statiger pand dan het huidige oude gemeentehuis.
Het gemeentehuis dat in 1869 in gebruik werd genomen bestond uit twee delen. Een deel met een trapgevel, waaronder het woord gemeentehuis stond. Dat was dan ook het gemeentehuis. Daar tegenaan stond een pand van drie verdiepingen, met een klok aan de buitenkant. Dat was het huis van de burgemeester.
Op het gemeentehuisgedeelte hing een plakkaat met daarop de namen van de actieve gemeenteraadsleden.
Het pand wat bijna 100 jaar diende als gemeentehuis en burgemeesterswoning
Het pand wat bijna 100 jaar diende als gemeentehuis en burgemeesterswoning © Drents Archief
Het tweedelige pand is in 1967 gesloopt waarna er een waar herenhuis neergezet is, wat volledig diende als gemeentehuis. Dat is het herenhuis dat nu gebruikt wordt als kinderopvang. Ook is er jarenlang een gedeelte gebruikt door een notaris.
De burgemeester verhuisde naar de overkant van de straat, waar een nieuwe burgemeesterswoning kwam. Burgemeester Dirk Haitsma was de burgemeester die er zelf voor zorgde dat er een nieuw gemeentehuis kwam en hij was dan ook de eerste burgemeester die zijn intrek nam in de nieuwe burgemeesterswoning. Die woning is nu in particulier bezit.

Gemeente Meppel

Tegenwoordig moeten inwoners van Nijeveen hun gemeentelijke afspraken afhandelen in het gemeentehuis van Meppel. Het stadhuis is inmiddels twintig jaar oud. Volgens de gemeente Meppel is dat gebouw ook toe aan een opknapbeurt.
Stadhuis Meppel
Het stadhuis van Meppel © RTV Drenthe / Kim Stellingwerf

Zoek Het Uit

Woon jij in een oud gemeentehuis of wil je meer weten van dat beeldbepalende pand in jouw dorp?
Stuur dan gerust een e-mail naar zoekhetuit@rtvdrenthe.nl of vul het formulier hieronder in.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of video via WhatsApp of mail naar redactie@rtvdrenthe.nl