Hoe een klasgenoot van Anne Frank in Drenthe de oorlog overleefde

Sally Kimel zat samen met Anne Frank op de Joodse School in Amsterdam. Samen met 28 anderen zaten zij in klas 1L2. Slechts dertien van hen overleven de oorlog, waaronder Sally. Hij duikt onder in Drenthe, wordt aan het einde van de oorlog alsnog gepakt, maar overleeft ook kamp Westerbork.
Een tijd waren we veel samen, maar overigens bleef m'n liefde onbeantwoord.
Het Achterhuis. Dagboekbrieven 14 juni 1942 - 1 augustus 1944, 1947, p. 108.
Onderduikmuseum De Duikelaar in Nieuwlande vertelt het verhaal over Sally met foto's en panelen. Over hoe hij op zijn veertiende alleen van huis vertrekt zonder dat hij wist waar hij terecht zou komen. Hoe hij bij de zus van Johannes Post en daarna in Hollandscheveld bij de familie van Jan van der Helm terechtkomt. Een kleine donkere kamer laat zien hoe hij verborgen moest blijven voor Nazi's en jodenjagers.
Op 7 februari 1945 wordt zijn onderduikadres per toeval alsnog gevonden. Boer Jan van der Helm en Jozeph Reiner, een andere onderduiker, worden ter plekke neergeschoten, Sally en de overgebleven onderduikers worden naar Westerbork gebracht. Hij overleeft en na de oorlog emigreert Kimel naar Israël.

Onderduikersdorp Nieuwlande

Eén van Jan van der Helm's zoons is bij de opening van de expositie. Albert van der Helm is nog steeds onder de indruk van de moed en het geloof van zijn ouders. "Ik vraag me wel eens af: zou ik dat ook gekund hebben? Op een gegeven moment sta je voor een beslissing en dan is het net welke keuze je maakt. Want als het op het hart aankomt en je laat je gevoel spreken, dan zeg je: dat moet ik doen."
Nieuwlande staat bekend als onderduikersdorp. Het is één van de twee plaatsen in Europa die de Yad Vashem-medaille heeft ontvangen, een onderscheiding voor hen die tijdens de oorlog Joden hebben geholpen. "Het spreekt allemaal niet vanzelf", zegt Van der Helm daarover. "Ze zeggen wel eens, het was hier vergeven van de onderduikers, maar ook van de onderduikgevers. Wat die mensen allemaal geriskeerd hebben. Wat zij overhadden om de mensen uit de klauwen van een satan te redden, want zo was het eigenlijk."

Dagboek van Anne Frank

Op bladzijde 108 van het dagboek van Anne Frank lezen we over Sally Kimel. "Toen ik nog heel klein was, zelfs al op de Kleuterschool, was m'n sympathie gevallen op Sally Kimel. Hij had geen vader meer, die was geloof ik gescheiden en hij woonde met z'n moeder bij haar zuster. Een neefje van Sally was Appy en die twee waren meestal samen en meestal gelijk gekleed. Appy was een knappe, slanke donkere jongen en Sally een kleine, dikke, blonde gezelligaard, met o zo veel humor. Maar ik keek niet naar knapheid, maar hield jaren lang erg veel van Sally. Een tijd waren we veel samen, maar overigens bleef m'n liefde onbeantwoord."
De expositie ' Bestemming Onbekend' loopt tot oktober 2020 in onderduikmuseum De Duikelaar in Nieuwlande.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.