Corona, COVID-19, of 'gewoon een griepje'?

Corona, COVID-19 of de Wu-Flu? (Rechten: ANP / Rob Engelaar)
Corona, COVID-19 of de Wu-Flu?
Het coronavirus wordt met verschillende namen aangeduid. Simpelweg corona, of COVID-19, SARS-CoV-2, of 'het nieuwe coronavirus'. Ook zijn er mensen die het 'gewoon een griepje' of 'stevige verkoudheid' noemen.
Maar welke naam is juist en wat zijn de verschillen tussen de namen? Een lezer uit Assen vroeg zich dit af en stuurde zijn vraag in bij Zoek het uit!.

Corona

Laten we beginnen met de naam. Waar komt 'corona' vandaan? Als je het virus onder een elektronenmicroscoop bekijkt, heeft hij uitsteeksels met een bolletje erop. Dat lijkt dan een beetje op een kroon. Ook lijkt het door deze bolletjes alsof er een soort krans om de virusdeeltjes hangt. De Latijnse naam voor zowel krans als kroon is corona, vandaar dat dit de familienaam voor deze virussoort is geworden.
Omdat er meerdere coronavirussen bestaan, variërend van onschuldig tot best heftig zoals SARS en MERS, wordt deze corona ook wel 'het nieuwe coronavirus' genoemd. Buitenlandse media spreken ook van de Wu-Flu of het Wuhan-virus, genaamd naar de plek in China waar de uitbraak begon.

COVID-19 en SARS-CoV-2

Maar wat is dan het COVID-19, waar vooral internationaal over gesproken wordt? Deze naam is gegeven door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Het virus, dat wij in de volksmond corona noemen, is gedoopt tot SARS-CoV-2. Dit staat voor severe acute respiratory syndrome coronavirus 2. "Deze naam is gekozen omdat het virus genetisch verwant is aan het coronavirus dat verantwoordelijk was voor de uitbraak van SARS in 2003. Hoewel gerelateerd, zijn de twee virussen verschillend", aldus de WHO.
De ziekte die je krijgt door het virus wordt COVID-19 genoemd. Dat staat voor coronavirus disease 2019. Virussen en de ziekten die ze veroorzaken, hebben vaak verschillende namen. Hiv is bijvoorbeeld het virus dat aids veroorzaakt. Mensen kennen vaak de naam van een ziekte, zoals mazelen, maar niet de naam van het virus dat deze veroorzaakt (rubeola).

Wie bedenkt dit?

Het verschil in naamgeving tussen virus en ziekte is belangrijk. "Virussen worden genaamd op basis van hun genetische structuur, om de ontwikkeling van diagnostische tests, vaccins en medicijnen te vergemakkelijken", aldus de WHO. Virologen en de bredere wetenschappelijke gemeenschap doen dit werk, dus virussen worden genoemd door de International Committee on Taxonomy of Viruses (ICTV).
Ziekten krijgen een naam om discussie mogelijk te maken over ziektepreventie, verspreiding, overdraagbaarheid, ernst en behandeling. De voorbereiding en reactie op ziektes bij mensen is de rol van de WHO, dus worden ziektes officieel door de WHO van een naam voorzien in de International Classification of Diseases (ICD).

Ongerustheid en verwarring voorkomen

De WHO geeft aan dat er goed is nagedacht over de naamgeving van zowel het virus als de ziekte, om niemand voor het hoofd te stoten. Om onrust in Aziatische landen te beperken, spreekt de WHO in haar persconferenties dan ook niet van SARS-CoV-2, omdat dit verwarring en onrust kan zaaien.
In 2003 werd Azië namelijk het zwaarst getroffen door de SARS-epidemie. In plaats daarvan spreekt de WHO waar het kan van 'het virus dat COVID-19 veroorzaakt".

'Gewoon een griepje of verkoudheid'

Afgezien van alle wetenschappelijke namen zijn er ook mensen die zeggen dat het niet meer is dan een griepje of stevige verkoudheid. Deze misvatting komt doordat SARS-CoV-2, oftewel het nieuwe coronavirus, behoort tot de familie van coronavirussen. En deze zijn, naast de rhinovirussen, de veroorzaker van een groot percentage van gevallen van gewone verkoudheid bij volwassenen, met name in de winter en vroeg in de lente.
Het nieuwe coronavirus veroorzaakt de ziekte COVID-19. De symptomen hiervan zijn inderdaad grotendeels gelijk aan de griep of een stevige verkoudheid, zoals een snotneus, veel hoesten en koorts. Daarnaast leidt dit nieuwe virus bij sommige patiënten tot een longontsteking. Dit kan bij mensen met een verzwakte afweer, onderliggende aandoening of bij ouderen zeer ernstig tot dodelijk zijn.
De Wereldgezondheidsorganisatie beschouwde de uitbraak vanwege de snelle verspreiding en de ernst ervan, vanaf 30 januari 2020 als een wereldwijde medische noodsituatie.

Wat zijn dan de verschillen?

Griep, verkoudheid én het nieuwe coronavirus kunnen bij iedereen een ander verloop hebben. Waar de een bijna niks merkt of milde klachten heeft, belandt een ander op de intensive care van het ziekenhuis.
Toch zijn er verschillen tussen de symptomen van een griep en corona:
<h2>Symptomen van de griep:</h2><p></p><ul> <li>Koorts (die vaak plotseling komt opzetten)</li> <li>Koude rillingen</li> <li>Keelpijn</li> <li>Hoesten</li> <li>Hoofdpijn</li> <li>Spierpijn</li> </ul><p></p><h2>Symptomen van het nieuwe coronavirus:</h2><p></p><ul> <li>Koorts</li> <li>Hoesten</li> <li>Vermoeidheid</li> <li>Kortademigheid</li> <li>Moeite met ademen</li> </ul><p></p><p>In 5 procent van de besmettingsgevallen van het nieuwe coronavirus is er ook sprake van keelpijn en een loopneus. Een kleiner percentage heeft ook last van diarree en braken.</p><p><em>(Bron: WHO)</em></p>
Het virus is nog zo nieuw, dat de WHO steeds haar adviezen moet bijstellen op basis van de nieuwste onderzoeksgegevens. Maar wat weten we dan wél zeker?
Viroloog Marion Koopmans, die binnen het onderzoek naar virusverspreiding wereldwijd een vooraanstaande rol heeft, zei eerder tegen de NOS: "Het is een virus waar, anders dan bij griep, nog niemand weerstand tegen heeft. En dat kan grote maatschappelijke gevolgen hebben."
Als er niets zou worden gedaan om het coronavirus in te dammen, zouden heel veel mensen besmet kunnen raken. "Hoe snel dat gaat is lastig te zeggen, maar je moet rekening houden met een soort griepgolf, waarbij in het zwaarste scenario in korte tijd 50 tot 60 procent van de bevolking ziek wordt", legt Koopmans uit.

Sterftecijfer

De meeste mensen worden niet ernstig ziek. Uit cijfers blijkt dat het aantal sterfgevallen onder coronapatiënten op iets meer dan 3 procent van alle patiënten ligt. Voor griep ligt het een stuk lager.
Ouderen lopen meer risico. Onder 70- en 80-jarigen is het sterftecijfer onder coronapatiënten veel hoger dan bij griep: zo'n 15 procent van de ouderen overlijdt. Maar bij de NOS wijst Koopmans erop dat het cijfer niet heel betrouwbaar is. "Mogelijk zijn ouderen die heel weinig klachten hadden niet in de cijfers meegeteld. Op het cruiseschip Diamond Princess waren relatief veel ouderen besmet, en het aantal sterfgetallen onder die groep ligt daar veel lager. Maar we houden wel rekening met een hoger sterftecijfer dan bij griep."

Geen vaccin en geen antistoffen

Volgens onderzoek is het sterftecijfer bij griep onder ouderen relatief laag: tussen de 1 en 2 procent. Dat komt omdat mensen van jongs af aan antistoffen hebben opgebouwd tegen griep. Ook krijgen kwetsbare groepen vaak de griepprik. Tegen corona is zo'n vaccin er nog niet.
Het is niet zozeer de angst dat mensen er dood aan kunnen gaan, maar vooral de schaal waarop mensen ziek worden die de WHO zorgen baart. Viroloog Koopmans: "Stel je maar eens voor wat de impact zou zijn op ziekenhuizen, scholen en de handel."
<p>In verband met het coronavirus heeft RTV Drenthe een speciaal <a href="https://www.rtvdrenthe.nl/dossier/coronavirus">dossier </a>aangemaakt. Daarin houden we je op de hoogte waar in Drenthe sprake is van besmettingen, wat de gevolgen zijn en wat je zelf moet doen zodra je vermoedt dat je het coronavirus hebt. Ook kun je daar je dringende vragen kwijt over het virus.</p>

Zoek het uit!

Heb jij vragen over iets anders dan corona? Die kan je hieronder insturen, en wij doen ons best om de antwoorden voor je te vinden.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.