De Drentse ui is in opmars: 'Overstap is financieel haalbaar'

De uien uit Drenthe staan wereldwijd kwalitatief goed aangeschreven, zegt regiobestuurder en zelf ook akkerbouwer Erik Emmens uit Zeijen van de agrarische belangenorganisatie LTO Noord. "We kunnen inmiddels wel stellen dat uien het prima doen op de Drentse zandgronden. 'Onze' uien gaan, met succes, de hele wereld over."

Daarmee is een duidelijke ontwikkeling te zien. Lange tijd was de Nederlandse uienteelt voorbehouden aan met name de akkers in Zeeland en Flevoland, omdat het als kleigewas werd gezien. Emmens: "Maar dankzij nieuwe kennis en experimenten met andere gewassen, zijn boeren in onder meer Drenthe de afgelopen twintig jaar met de ui aan de slag gegaan, en met succes."

Dat laatste is in cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ook terug te zien. Werd er in 2000 in deze provincie voor tien hectare aan uien verbouwd, vorig jaar stond de teller op 1.910 hectare.

Dat niet alleen, de Drentse opbrengst blijkt ook goed te zijn. Vorig jaar werd er in deze provincie gemiddeld 52,8 ton aan uien per hectare geoogst, terwijl het landelijk gemiddelde bleef steken op 44,3 ton, zo is verder te zien aan de cijfers van het CBS. Sinds 2015 was de Drentse oogst gemiddeld al elk jaar hoger dan het landelijk gemiddelde.

Emmens hoort dat ook terug. "We zien inderdaad over het algemeen goede opbrengsten op de percelen, al kan het wel sterk wisselen. Dat laatste hangt samen met de mogelijkheden die akkerbouwers hebben om hun percelen te beregenen." Een verschil zit ook in het soort ui: gele uien hebben over het algemeen een iets hogere opbrengst dan rode uien.

Op dit moment zit de 'siepelcampagne' in het staartje. Zo'n 80 procent van de oogst is inmiddels binnengehaald. "Vorige week hebben veel uienboeren dankzij het mooie en vooral droge weer een flinke slag kunnen slaan. Het is nu weer even wat natter en dat maakt het even iets lastiger om te oogsten. Ik denk dat volgende week de laatste delen wel worden binnengehaald."

Dát er in Drenthe meer uien verbouwd worden, heeft volgens Emmens niet alleen te maken met de kwaliteit en de opbrengst. "Het is voor boeren ook economisch heel verstandig om meerdere gewassen te verbouwen en niet afhankelijk te zijn van één of twee gewassen. Zie het als een gezonde vorm van risicospreiding. Als de opbrengst van één bepaald gewas in een jaar wat tegenvalt, kun je dat verlies met een goede opbrengst van een ander gewas beter opvangen."

Die zogeheten diversiteit wordt volgens de LTO-bestuurder ook vanuit de overheid steeds meer verlangd in wetgeving. "Zo zie je dus dat boeren naast suikerbieten, aardappelen en graan nu ook steeds vaker uien verbouwen."

Grote investeringen voor de boer vraagt het ook niet, vervolgt hij. "Voor het zaaien van uien zijn wel aparte machines nodig, maar daar hebben meerdere loonwerkers dan ook al op ingezet. In die zin wordt dat deel van het werk steeds efficiënter, hoe meer boeren uien verbouwen." Voor het rooien van de gewassen, is een kleine aanpassing aan de aardappelrooimachines al voldoende. "En dat maakt de overstap financieel haalbaar."

Hoewel de ui dus een Drents succesnummer blijkt te zijn, denkt Emmens dat het aantal uienvelden in deze provincie nu wel zal stabiliseren. "Veel meer groeipotentie zal er denk ik niet meer zijn. Ook omdat je als boer voldoende met andere gewassen moet kunnen blijven wisselen op de akkers." Zelf heeft Emmens dit jaar 7,5 hectare aan uien verbouwd.