Hebben beschermingsplannen voor akker- en weidevogels nog wel zin?

De wulp is een grote steltloper met een lange snavel (Rechten: Saxifraga/Piet Munsterman)
De wulp is een grote steltloper met een lange snavel
Mag er wel of niet gejaagd worden op vossen om vogels te beschermen? Dat was de belangrijkste vraag vandaag tijdens de discussie over de bescherming van akker- en weidevogels in de Provinciale Staten (PS).
Nog steeds neemt het aantal vogels op akker- en weilanden schrikbarend fors af. In de vier proefgebieden in Drenthe worden wel kleine succesjes geboekt door boeren, vrijwillige vogelbeschermers en jagers. Maar die gebieden zijn te klein om vogelsoorten te behoeden voor uitsterven. Dat is één van de conclusies na drie jaar Plan van Aanpak Akker- en Weidevogels. Het aantal soorten is min of meer stabiel, maar de aantallen nemen ng steeds af.

Uitbreiding beschermingsgebieden

Een nieuw plan is in de maak door de provincie, natuurbeschermers en boeren. Een aantal partijen in PS wil uitbreiding van de beschermingsgebieden, zoals D66 en VVD. Maar de liberalen willen dan wel in ruil daarvoor meer op vossen jagen. Dat gebeurt 's nachts met lichtbakken op auto's. PVV en FvD zijn ook voor.
Partij voor de Dieren is fel tegenstander van de lichtbakkenjacht. PvdD-commissielid Renate Zuiker zegt daarover: "Bejagen van vossen met lichtbakken is niet zinvol en gebaseerd op emotie. Hoe kan het jagen met lichtbakken standaard onderdeel van de beheerplannen zijn geworden, terwijl niemand in Provinciale Staten een PVV-motie uit 2016 om meer met lichtbakken te jagen steunde? Ook gedeputeerde Jumelet zei destijds moeite te hebben met het aanwijzen van de vos als schuldige. Bovendien is lichtbakkenjacht in de wet natuurbeheer verboden tenzij de provincie een ontheffing verleend. Vooruitlopend op een nieuw plan voor bescherming van weidevogels heeft de provincie alvast maar opdracht gegeven voor lichtbakjagen." Volgens Zuiker heeft intensief bejagen van de vos alleen maar tot gevolg dat er meer jonge vossen worden geboren.

Roofdieren

Een grote zorg blijft voor de VVD-fractie het opeten van eieren en kuikens van de akker- en weidevogels. VVD'er Johan Moes: "De afgelopen decennia zien we helaas een enorme toename van de kraai, buizerd, vos, steenmarter, ooievaar, das, wilde katten en huiskatten die allemaal nesten en eieren leeg- en opeten. Het evaluatierapport bevestigt dit, want de nesten en jongen die in een gebied voorzien van een raster lagen, werden vaker grootgebracht dan in percelen waar geen raster om heen zat."

Maaien uitstellen

GroenLinks-commissielid Erwin van Liempd wil dat de provincie een uitgestelde maaidatum gaat opleggen. Om eieren de kans te geven uitgebroed te worden en kuikens de kans te geven te volgroeien in plaats van dat ze plat gemaaid worden. Als uitstel van maaien niet mogelijk is, dan wil Van Liempd één systeem van maaien waarbij zoveel mogelijk vogels het overleven. En dan is er nog het gebruik van landbouwgif. Daardoor zijn er veel minder insecten dus is er ook geen voedsel voor de jonge vogels. Of het gif zelf zorgt voor vogelsterfte als de jonge vogels het via insecten binnen krijgen.
D66, VVD en SP willen dat in ieder geval de kansrijke gebieden waar akker- en weidevogels nog wel overlevingskansen hebben worden uitgebreid. Maar dan moet er volgens D66 wel geld en middelen bij. Volgens D66'er Bouchra Zouine moeten boeren nu zelf de maatregelen financieren of voorfinancieren.
Ook de vrijwilligers hebben volgens Zouine te weinig middelen. Zo is er maar één drone beschikbaar voor onderzoek, dat moeten er meer worden. Gedeputeerde Henk Jumelet is niet tegen de inzet van meer geld en middelen, maar hij ziet vooral de inzet daarvan in de kansrijke gebieden. En die zijn weer te klein om soorten te laten overleven, zo staat in de evaluatie. Het geld dat de afgelopen drie jaar is uitgegeven is een kleine half miljoen euro.

Is er nog wel plek voor boerenlandvogels?

Ook de droogte van de afgelopen jaren speelt bij het behoud van weidevogels een rol. Plekken die plas-dras (natte weiden) zijn gemaakt verdrogen volgens gedeputeerde Jumelet. In het huidige plan dat voortgezet wordt totdat er in 2021 een nieuw plan is, wordt ingezet op een verbetering van de biotoop.
Maar volgens Zuiker van de PvdD zijn dat 'doekjes voor het bloeden'. "Zolang we doorgaan met de intensieve landbouw, blijven we problemen houden met onze biodiversiteit. Allerlei initiatieven op het gebied van natuurinclusieve landbouw worden links- en rechts ingehaald door het feit dat de landbouw in Drenthe intensief is en nog steeds kan opschalen. Als we dat belangrijk vinden, zullen we moeten accepteren dat de traditionele boeren- landvogels verdwijnen."
Overigens ziet de VVD fractie ook dat de schaalvergroting van de landbouw negatief werkt voor de akker- en weidevogels. De schaalvergroting is een niet te stoppen proces, maar de boeren zijn bereid om gedeelten van hun grond anders in te richten of plas-dras zones te creëren.
De PvdD heeft wel een punt te pakken waar iedereen bij het bepleiten of betwisten van maatregelen steeds omheen zeilt. De grootste oorzaak dat het zo slecht gaat met akker- en weidevogels zijn wij: de mens. We hebben ons ruimtegebruik en de landbouw zo ingericht dat er bijna geen ruimte, te weinig voedsel en geen reële overlevingskans voor veel boerenlandvogels is.
Wulpenkuiken met een zendertje voor onderzoek (Rechten: RTV Drenthe)
Wulpenkuiken met een zendertje voor onderzoek
<p><strong>Gebruik jij de RTV Drenthe-app al?</strong></p><p>Mooi! Dan volg je heel gemakkelijk het laatste nieuws uit Drenthe 24 uur per dag.</p><p>Heb je de app nog niet? Download hem dan nu <a href="https://apps.apple.com/nl/app/rtv-drenthe/id421357035">hier voor Apple</a> en <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=nl.rtvdrenthe.android">hier voor Android</a>.</p>

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.