Plan voor duizenden extra woningen tussen Assen en Groningen valt goed bij provincie, niet bij gemeente Noordenveld

Voor 2030 moeten er ook al 981.000 huizen gebouwd worden. Maar dat is volgens de minister niet genoeg, zo schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer. Zijn verwachting is dat in de tien jaren daarna er ongeveer evenveel bij moeten. Voor die extra huizen heeft hij vijf gebieden aangewezen, voornamelijk in 'de regio', niet in de Randstad.

Goed nieuws voor de woningzoeker? In Drenthe zijn de meningen verdeeld.

"Heel verrassend, maar wel welkom", reageert gedeputeerde Yvonne Turenhout (PvdA). Op het Deltaplan voor het Noorden met 220.000 extra woningen in ruil voor de Lelylijn, de Nedersaksenlijn en verbetering van bestaand spoor naar het noorden kwam destijds geen reactie van het kabinet. En op het rapport 'Elke Regio Telt', waaruit bleek dat kabinetten stelselmatig veel meer investeren in de Randstad, kwam een lauwe kabinetsreactie.

Toch lijken die rapporten over het belang van het investeren in de regio nu "de grondlegger van het nieuwe beleid dat het kabinet aan het ontwikkelen is", stelt Turenhout. "Daar zijn we ontzettend blij mee en gaan we graag over in gesprek."

Wel moeten er randvoorwaarden zijn, om de bouw van al die woningen te faciliteren, vindt ze. "Met alleen woningen kom je er niet. Mensen moeten ook kunnen recreëren in de omgeving. Ze moeten er kunnen werken en het openbaar vervoer moet goed geregeld zijn. Het gaat om het totale plaatje van een leefbare provincie", zegt Turenhout die vooral heel graag met de minister om tafel wil over de uitwerking en de voorwaarden.

Drentse gemeenten staan niet gelijk te springen om grootschalig extra woningen erbij te bouwen. In Tynaarlo wordt de komende zeven jaar ingezet op de behoefte die er is in de gemeente. "De behoefte is ongeveer negenhonderd tot duizend woningen. Daar bouwen we nu voor", zegt Jurryt Vellinga (Leefbaar Tynaarlo), wethouder van de gemeente Tynaarlo.

Ook Tynaarlo vindt dat extra nieuwbouw alleen haalbare kaart is, als het Rijk ook meer inzet op de leefbaarheid in de dorpen. "Als we een impuls gaan geven aan de infrastructuur, aan openbaar vervoer, aan sociale voorzieningen en de werkgelegenheid, dan ontstaat er ook meer behoefte voor woningen. Mensen moeten een reden hebben om hier te willen gaan wonen. Dan gaan wij ook wat meer woningen bouwen. Maar niet te veel", waarschuwt Vellinga die niet de kip met de gouden eieren wil slachten: de prachtige omgeving, natuur en nog relatieve rust.

Een station in Tynaarlo zou zo'n prikkel kunnen zijn om wel wat meer te doen. Het is een al jaren gekoesterde wens om een halte te krijgen aan de spoorlijn Assen-Groningen. "Dat zou een heel mooie impuls zijn voor onze infrastructuur en voor de bereikbaarheid van onze gemeente. Dan zal je zien dat er meer vraag ontstaat naar woningen, meer dan die duizend."

Naast de regio Assen - Zwolle kijkt De Jonge ook voor de veel langere termijn naar grootschalige woningbouw 'verder Drenthe in richting Emmen'.

Bovendien vindt Vellinga dat het Rijk met extra geld moet komen om meer betaalbare woningen te faciliteren, want betaalbare woningen "kosten de gemeente veel geld", stelt Vellinga. "Het zou geweldig zijn als we ook door het Rijk gestimuleerd worden om meer betaalbare woningen te bouwen", vindt Vellinga. Zijn Noordenveldse collega Jos Darwinkel valt hem bij: "Gemeenten kunnen die onrendabele top niet opbrengen, dat zou het rijk dan moeten doen. Met de huidige bouwprijzen is het bijna onmogelijk om sociale woningen te laten bouwen."

Maar áls het Rijk die eisen stuk voor stuk inwilligt, is het alsnog de vraag of er veel woningen bij kunnen. "Misschien dat we nog vijfhonderd tot achthonderd woningen extra zouden kunnen bouwen, maar dan moeten we echt wel goed zoeken waar in deze gemeente", besluit Vellinga die nog plekken ziet in Zuidlaren en Vries en zeer beperkt in de kleine kernen.

In Noordenveld is extra woningbouw uitgesloten, zegt wethouder Jos Darwinkel (Gemeentebelangen). "Wij hebben met de gemeenteraad een ambitie afgesproken. We hebben met Hugo de Jonge, de twaalf Drentse gemeenten en de provincie afspraken gemaakt voor woningbouw. Dat is voor de komende tien jaar. Daar willen wij ons aan vasthouden en dat eerst maar eens realiseren."

Extra woningen is ook niet realistisch in de huidige markt, zo stelt Darwinkel. "We hebben eerst de handen vol aan de afspraken die we nu hebben gemaakt." Darwinkel doelt daarmee op de grote moeite die het kost om toch nog woningbouwplekken te vinden en vervolgens te realiseren. We zijn bezig met Roden-Zuid (250 woningen), Maatlanden/ De Zulthe (100) en Peize-Zuid (150). Daar gaan veel jaren over heen want het zijn taaie processen."

Als het Rijk toch door gaat drukken, dan moet er volgens Darwinkel een deal zijn waar het noorden wat aan heeft. "Werkgelegenheid, Lelylijn, Nedersaksenlijn, dan moet je boter bij de vis leveren en dat is nu nog helemaal niet het geval."

Nieuwbouwmakelaar Arjan Lamberink ziet het positiever in. Hij is directeur van Lamberink Nieuwbouwmakelaars, dat veel nieuwbouwprojecten doet in Drenthe. "Hier word ik wel vrolijk van. Ik denk dat uit dit voornemen daadwerkelijk een versnelling in het oplossen van het woningtekort voort kan komen", zegt hij.

Maar tussen plannenmakerij en het moment dat de woningen er daadwerkelijk staan, zitten nog heel wat stappen, zegt Lamberink. "Dit biedt hoop als de voornemens uitgevoerd worden. Maar de procedures moeten dan wel eenvoudiger. Gemeenten zeggen: 'De tuit van de trechter is klein. Je kunt erin gooien wat je wil, maar er zal niet meer uitkomen dan dat door de trechter past'. Dat wordt veroorzaakt door een tekort aan ambtenaren en de complexe wet- en regelgeving."

Zo heeft Lamberink Nieuwbouwmakelaars voor de komende vijftien jaar 2.200 woningen 'in de pijplijn' zitten, vertelt Lamberink. "Ik houd mijn hart vast of dit ook daadwerkelijk op de markt gaat komen. Met alle procedures en het ambtenarentekort moet er echt een oplossing komen om hieraan te voldoen. Er moet pragmatisch naar gekeken worden. Niet eindeloos doorpolderen, maar samen de versnelling opzoeken."