Drentse kiezers in het buitenland: 'Belangrijk, maar systeem is niet toegankelijk genoeg'

Drenten Edwin Snippe (45) en Mickey Wijchers (26) volgen de verkiezingen met veel belangstelling. Ook al hebben beiden inmiddels al lange tijd geen voet meer op vaderlandse bodem gezet. Nieuw-Dordrechter Snippe liet Drenthe ruim twintig jaar geleden achter zich en is na flink wat omzwervingen door Europa op Malta beland. Wijchers uit Emmen emigreerde in 2016 naar Nieuw-Zeeland om daar te gaan studeren.

Toch hebben ze allebei een verschillend idee over het uitbrengen van hun stem vanuit het buitenland. "Ik ga sowieso niet stemmen", zegt Snippe resoluut. De krakerige telefoonlijn verraadt af en toe de grote afstand tussen Drenthe en de dwergstaat pal onder Sicilië in de Middellandse Zee. "De hele registratie is mij te moeilijk en omslachtig."

"Volgens mij moet je een brief aanvragen, die opsturen, dan krijg je weer een brief waarmee je dan kan stemmen. Dan moet je hopen dat je stem drie weken na de verkiezingen veilig aankomt in Nederland."

Snippe is van mening dat het kiessysteem in Nederland op de schop moet, wil hij voor het eerst in twintig jaar weer eens een stem uitbrengen. "We leven in 2023. Alles kan digitaal. Binnen vijf minuten kan ik een rekeningnummer openen en laten verifiëren met mijn paspoort, maar stemmen kan niet. We hebben niet...", zegt Snippe als plots de telefoonverbinding wordt verbroken.

Even later lukt het om hem opnieuw aan de lijn te krijgen. "Malta hè", grapt hij voordat hij verder gaat met zijn verhaal. "Wat ik wilde zeggen, is dat we niet voor niets het DigiD-systeem hebben. Er moet heus iets te bedenken zijn voor alle Nederlanders in het buitenland waardoor het ook voor hen makkelijker wordt om te stemmen. Nu is het voor mij te veel gedoe."

Wijchers daarentegen zou graag zijn stem uitbrengen, maar door de drukte in zijn eigen suikerspinnenzaak in Wellington heeft hij de registratiedeadline niet kunnen halen. "Als ik ga stemmen, wil ik me er goed in kunnen verdiepen. Ik ga niet zomaar ergens op stemmen. Maar door de drukke periode was het voor mij allemaal te lastig." Net als Snippe ziet ook Wijchers dat er een hoge stemdrempel is voor kiezers in het buitenland. Hij deelt de mening dat het systeem niet toegankelijk genoeg is.

Als oorspronkelijke buitenlandstudent die onderdeel uitmaakt van de zogenaamde 'pechgeneratie' - dat zijn studenten die onder het leenstelsel vallen - vindt Wijchers het wel zeer belangrijk om te stemmen. "Ja, ik geloof dat ik wel degelijk iets kan doen met mijn stem, ondanks dat ik niet in Nederland woon. Het gebeuren rondom de studiebeurs raakt mij ook. Dat moet echt goed geregeld worden de komende jaren."

Nieuw-Dordrechter Snippe stemt niet, maar desondanks vindt hij het wel belangrijk om binding te houden met Nederland en de politiek. Daarvoor heeft hij een speciaal televisie-abonnement afgesloten. "Ik kijk iedere avond naar Nederlandse televisie. Op1, Vandaag Inside, Beau. Ik volg het allemaal. Zo blijf je toch op de hoogte van alles wat er speelt. Op zaterdag luister ik ook altijd naar Cassata met Margriet (Benak, red.) op RTV Drenthe. Als ik heel eerlijk ben, vind ik het interessanter wat er in Drenthe gebeurt", vertelt hij.

Het is niet alleen het stemsysteem wat Snippe tegen de borst stuit, ook de grote hoeveelheid partijen en hun op bepaalde thema's uitgesproken verkiezingsprogramma's bevallen hem niet. "Je hebt zoveel partijen, maar geen enkele partij houdt rekening met Nederlanders in het buitenland. Of misschien enkel Volt, die partij houdt zich bezig met Europees beleid. Dat is de enige partij waar ik op zou kunnen stemmen om er vervolgens iets van te merken."

Hij zegt het daarom ook moeilijk te vinden iets te regelen op bijvoorbeeld het gebied van zorg. "Je voelt je weleens ongehoord, ook door de Nederlandse ambassade."

Aan de andere kant van de wereld stelt Wijchers dat het in zijn geval kiezen of delen wordt. "Ga ik tijd besteden aan het stemmen, of steek ik die tijd in mijn bedrijf? Die vraag heb ik mezelf de laatste tijd behoorlijk vaak gesteld. Ik vind namelijk dat je stem een zorgvuldig afgewogen besluit moet zijn, je moet het serieus nemen. In het oriënteren gaat veel tijd zitten. De tijd die ik heb, steek ik nu dan ook liever in mijn bedrijf."

Toch weerhoudt zijn drukke schema Wijchers er niet van om op de hoogte te blijven van het Nederlandse nieuws en de politieke perikelen. "Iedere ochtend lees ik het nieuws op mijn mobiel. Ook pak ik mijn telefoon er vaak bij als het even iets rustiger is en voor het slapen, kijk ik wat er die dag in Nederland gaande is. YouTube is voor mij ook een belangrijke bron wat politiek betreft. Daar kijk ik filmpjes over wat er allemaal speelt in Nederland."

"Natuurlijk hebben mijn vrienden en familie ook een grote rol. Als ik met ze bel, dan bespreken we van alles. Ook dingen die in Nederland gebeuren", zegt Wijchers. Zijn tijd in Nieuw-Zeeland is hem kostbaar. Het tijdsverschil van twaalf uur maakt het er niet makkelijker op. Wel stelt hij dat de verkiezingen niet geruisloos aan hem voorbij zullen gaan, want wanneer de nachtelijke verkiezingsuitslagen aan 'onze' kant van de wereld doorsijpelen, is het bij hem in Wellington halverwege de middag. "Een bijkomend voordeel, haha", besluit Wijchers lachend.