'Racisme is in Drenthe minder zichtbaar, maar niet minder heftig'

Black Lives Matter-demonstratie (Rechten: ANP/Remko de Waal)
Black Lives Matter-demonstratie
De Amerikaanse protesten tegen racisme zijn de afgelopen week ook overgeslagen naar Nederland. In onder meer Amsterdam, Groningen en Den Haag waren demonstraties, maar in Drenthe blijft het stil. Het betekent niet dat hier geen racisme plaatsvindt, al is dat niet altijd zichtbaar voor anderen.
Drie Drenten met een donkere huidskleur vertellen hoe zij ook vandaag de dag in aanraking komen met racisme.
(Rechten: RTV Drenthe/Kim Stellingwerf)
(Rechten: RTV Drenthe/Kim Stellingwerf)

JONATHAN

"In Drenthe is racisme anders, subtieler dan in Amerika. Is een opmerking racistisch bedoeld, of niet? Ik denk dat het vooral vanuit onwetendheid komt. Je komt mensen met een andere afkomst hier niet zo vaak tegen. Maar bepaalde opmerkingen kun je echt niet maken.
Op mijn werk zei een manager toen ik naar huis mocht eens: 'je bent nu vrij, zwartjoekel'. Terwijl al mijn collega's erbij stonden. Ik schrok, viel stil en schaamde me. Wat moet je dan zeggen? Ik neem het hem niet kwalijk, ik denk dat mensen in Drenthe het echt niet doorhebben, maar je kunt dat niet doen. Je voelt je minderwaardig. Iemand beseft niet wat voor impact het heeft.
Je weet niet altijd of iemand iets racistisch bedoelt. Zoals toen ik met een vriend in het park op een bankje zat. We hebben allebei een donkere huidskleur. Er kwam een meneer met een hond naar ons toe en hij zei dat hij niet wist dat wij niet bang zijn voor honden. Maar wat bedoelt hij daarmee? Waarom zeg je dat juist tegen ons? Hij heeft blijkbaar een idee van hoe wij zijn en geeft er al een mening over, zonder dat hij ons kent. Die man is misschien niet racistisch, maar hij heeft wel een vooroordeel. Dat is dus de twijfel die er altijd is als er iets gebeurt.
Dat soort dingen maakt me harder, het laat me wat anders denken over de mentaliteit hier. Mensen hier hebben al heel snel een oordeel. Als puber heb ik extra mijn best gedaan om erbij te horen, maar het laat me nu meer koud dan vroeger. Ik ben het niet anders gewend."
(Rechten: RTV Drenthe/Kim Stellingwerf)
(Rechten: RTV Drenthe/Kim Stellingwerf)

ISTAHIL

"Racisme is in Drenthe een stuk minder zichtbaar dan in Amerika, maar niet minder heftig. Hier is ook racisme, alleen niet alle mensen zien het. Dat is niet gek, want je kunt ook niet voelen hoe dat is als het je niet overkomt. Pas als er iets gebeurt, zoals nu in Amerika. Dan valt het op. Mensen denken dat het meevalt, omdat zij het zelf niet zien en meemaken. Maar geloof me: racisme bestaat hier ook.
Meestal gaat het om verborgen racisme. Niet uitgenodigd worden voor sollicitaties bijvoorbeeld of nagekeken worden op straat. Een aantal jaar geleden ging ik gezellig met een groep witte vrienden naar een kroeg in het centrum van Emmen. Zij mochten allemaal zonder problemen doorlopen, maar ik werd tegengehouden en moest als enige mijn legitimatie laten zien. Ik begrijp gewoon niet waarom ik soms door witte mensen niet word vertrouwd. Ik wil dat men mij ziet als een gelijkwaardig mens. Die kroeg ben ik nooit meer in geweest.
Dertig jaar geleden ben ik als vluchteling vanuit Somalië naar Nederland gekomen. Daarover geef ik nu lezingen op scholen. Onder meer over waarom ik ben gevlucht, maar ook over de problemen die ik hier tegenkom. Soms wordt daar vervelend op gereageerd, zoals een meisje dat niets van me aan wilde nemen omdat ik donker ben. Als ik dan zeg dat ik gewoon uit Emmen kom, dan reageren ze verbaasd.
Rondom Sinterklaas is het altijd raak. Je wil niet weten hoe vaak ik op straat in Emmen al Zwarte Piet ben genoemd door kinderen die langslopen. Heel veel kleine dingen worden dan een heel groot ding. En iets dat voor de één klein is, kan voor een ander heel groot zijn. Mensen vragen me ook vaak wat ik eigenlijk van Zwarte Piet vind. Ik snap niet waarom ik daar altijd wat van moet vinden. Maar als ik dan mijn mening geef, en zeg dat ik Zwarte Piet niet leuk vind, worden mensen boos. Die mening mag je niet hebben."
(Rechten: RTV Drenthe/Kim Stellingwerf)
(Rechten: RTV Drenthe/Kim Stellingwerf)

EDDY

"Ik heb van Amerika wel eens het gevoel dat je eerst als blank of zwart wordt gezien en daarna pas als mens. Het is goed dat er een vreedzaam protest is nu, al vind ik dat mensen die winkels plunderen misbruik maken van de situatie. In Nederland is racisme gelukkig minder erg. Maar of hier racisme is? Zeker. Vaak wordt het als een grapje neergezet, terwijl het helemaal geen grapje is. Dan zeggen mensen achteraf dat ze het niet zo bedoelden, maar ze bedoelden het wel zoals ze zeiden.
In Drenthe onderschatten mensen hoe groot het probleem hier is. Op straat in Emmen heeft iemand wel eens kutneger naar me geschreeuwd, maar ik heb verder zelden met direct racisme te maken gehad. Het is altijd indirect, mensen lopen bijvoorbeeld soms met een boog om me heen. Toen ik achter de kassa werkte kwam er een vrouw in een scootmobiel vol racistische stickers afrekenen. Ze zei helemaal niets tegen me. Geen hallo, geen doei. Zelfs niet toen ik vroeg of ze contant wilde betalen of wilde pinnen. Ik begrijp dat niet.
Ik heb het geluk dat ik een Nederlandse naam heb, maar mijn foto zet ik bewust niet op mijn CV. Van vrienden met een buitenlandse naam hoor ik dat ze erg veel moeite hebben met het vinden van een stageplek of een baantje. Terwijl ik daar nooit moeite mee heb. Mijn tweelingzusje is ook getint en heeft net als ik een Nederlandse naam. Ze solliciteerde samen met een vriendin die ook een donkere huidskleur heeft op dezelfde functie bij de supermarkt. Mijn zusje werd zonder problemen aangenomen. Haar vriendin, die geen Nederlandse naam heeft, moest eerst een rekentest doen.
Eigenlijk is het racisme hier altijd een beetje hetzelfde geweest. Het is normaal geworden, terwijl het helemaal niet normaal is. Het is een heel groot probleem hier, alsof het altijd bij mensen in hun hoofd zit. Puur door onwetendheid en vooroordelen."
<h2>Cijfers</h2><p>In Noord-Nederland zijn bij discriminatiemeldpunten 538 meldingen binnengekomen, bij de politie 481 en bij het College voor de Rechten van de Mens zijn er 53 meldingen binnengekomen over ervaringen van discriminatie. In totaal komt dat op 1072. Vorig jaar was dat in totaal 875.</p><p>Het aantal discriminatiemeldingen op grond van herkomst of huidskleur is hoogst. In 2019 werd dit bij de Meldpunten in 217 gevallen genoemd als discriminatiegrond. Dit beeld is elk jaar nagenoeg gelijk. Naast herkomst/huidskleur blijken de gronden leeftijd en handicap/chronische ziekte ook veel aanleiding te geven tot het doen van een melding. De arbeidsmarkt is verreweg het meest genoemde terrein waarop gediscrimineerd wordt bij meldingen van de Meldpunten. </p><p>Enkel 4% van de mensen die discriminatie ervaart, maakt hiervan ook een melding.</p>

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.