Waar zijn de letters van de DOMO gebleven?
Wie weleens langs Beilen is gekomen heeft ze gezien: de grote blauwe letters van de DOMO-melkfabriek. Aan alle kanten van het fabriekspand prijkten de metershoge letters, de grootste in lichtgevend neonblauw.
En nu, nu zijn de letters verdwenen. Mika Booij uit Beilen vroeg zich af waar ze naartoe zijn, en stuurde zijn vraag in naar Zoek het uit!. Daar behaalde de vraag over de letters in de stemronde van de maand mei de meeste stemmen.
Wat betekent DOMO eigenlijk?
De letters die zo lang trots op het pand prijkten, staan voor Drentse Ondermelk-Organisatie. Deze organisatie werd in 1938 opgericht door de Drentse Zuivelbond, een verbond van coöperatieve Drentse zuivelfabrieken. Het doel van deze nieuw opgerichte organisatie was om van de overtollige ondermelk af te komen door deze te verwerken tot onder meer melkpoeder.
Ondermelk is wat er overblijft als je van melk boter en kaas maakt. Omdat andere fabrieken hier steeds meer van overhielden door een afnemende behoefte aan ondermelk als veevoeder, kon de DOMO veel lang houdbare vla en pudding maken. De fabriek werd landelijk bekend met een reclame van zingende koeien:
De bekende reclame uit de jaren '80
Fusie
In 1983 fuseerde DOMO met Frico, waarna verdere fusies volgden met als voorlopig eindresultaat FrieslandCampina.
Binnen FrieslandCampina leefde de naam DOMO voort. FrieslandCampina Domo was een werkmaatschappij die onder andere kindervoeding produceerde. DOMO had vijf fabrieken in Nederland. Deze staan in Beilen, Bedum, Borculo, Dronrijp en Workum. Een zesde fabriek is in de Verenigde Staten te vinden, in Delhi (New York).
De DOMO heeft een lange en uitgebreide geschiedenis, met diepe Drentse wortels. Op onderstaande video zie je hoe het er in 1959 aan toe ging in de fabriek:
Een impressie van de DOMO-fabriek in Beilen in 1959
En nu?
Nu zijn de letters van de DOMO in Beilen verdwenen. Jan-Willem ter Avest is woordvoerder bij FrieslandCampina, en hij legt uit: "De letters zijn er afgelopen september allemaal afgehaald, omdat we als één gezicht verder willen bij FrieslandCampina."
De naam DOMO is niet alleen uit het straatbeeld, maar ook uit het bedrijf verdwenen: "Het heet het al niet meer FrieslandCampina DOMO b.v, maar FrieslandCampina Ingredients. In Meppel heette de fabriek weer anders, namelijk FrieslandCampina Kievit. Om al die namen in de lucht te houden, je kan je voorstellen dat dat juridisch ook klauwen met geld kost."
De werkmaatschappij DOMO bestaat niet meer
Of dit écht het einde is voor de DOMO, dat wil Ter Avest niet zo stellig zeggen: "De naam zal zeker voortleven in juridische documenten, maar niet meer op de gevels."
Het verdwijnen van de letters op de gevel van de fabriek stuit in Beilen bij sommige inwoners op weerstand. Frank woonde als kind in Hooghalen: "Toen ik een klein hummeltje was en we kwamen van mijn opa en oma uit Sleen 's avonds terug rijden, dan wist ik dat we bijna thuis waren als ik de letters van de DOMO zag. Ik vind het doodzonde dat de letters nu weg zijn."
Het bedrijf begrijpt deze gevoelens, zegt Ter Avest: "We begrijpen het sentiment, maar moeten ook heel praktisch zijn. We koesteren als bedrijf onze geschiedenis. Een traditie die teruggaat tot 1871. FrieslandCampina heeft veel rechtsvoorgangers en is een fusiebedrijf met wortels die teruggaan tot 150 jaar. Nog lang voor dat DOMO in 1938 werd opgericht."
En waar zijn de letters nu?
De hamvraag die Mika Booij instuurde is: Waar zijn de letters gebleven? Ter Avest: "Ze zijn niet weg. Ze liggen opgeslagen op het fabrieksterrein, wachtend op een nieuwe bestemming."
Wat die bestemming dan zou kunnen zijn, dat weet Ter Avest ook niet. "Ze zijn in ieder geval niet vernietigd. Wie er een plekje voor weet, kan dat altijd aan ons laten weten", besluit de woordvoerder.
Zoek het uit!
Wil jij ook dat wij iets voor je tot op de bodem uitzoeken? Of heb je een vraag waarvan je maar niet achter het antwoord komt? Stuur hem dan in! Dat kan hieronder: