Onderzoek treinkaping gelaten ontvangen: 'Goed dat het er is'

Marco Papilaya ziet in het onderzoek van Hille Ris Lambers bewijzen voor onrechtmatigheden die in 1977 door mariniers werden gepleegd. "Maar het bevreemdt mij niet dat dit soort dingen uit een onderzoek naar voren komen. "Zijn oom Max Papilaya was een van de kapers die bij de bevrijding gedood werd. Papilaya is woordvoerder van de eisers in de zaak tegen de Staat. De eisers vinden dat er teveel geweld is gebruikt bij de bevrijdingsactie. In 2018 kregen de eisers geen gelijk, waarop zij in hoger beroep gingen.

Voor zover Papilaya weet is er rust in de Molukse gemeenschap na publicatie. "We wisten dat dit ging komen. Het is voor mij wel nieuw dat er een samenhang in beeld wordt gebracht van wat binnen en buiten de trein gebeurde", zegt Marco Papilaya. Hij krijgt bijval van zijn advocaat Liesbeth Zegveld. "Met name het gedeelte buiten de trein komt goed aan bod. Het is een zaak met heel veel losse eindjes, dus er komen steeds meer losse eindjes bij als je gaat graven."

Voor het in De Volkskrant stond, had Zegveld het onderzoek al in handen. Veel van de gebruikte archiefinformatie had zij al tot haar beschikking, maar het doet haar zaak zeker goed, laat ze weten. "Wij zijn zelf bezig met het onderzoek naar geluidsbanden, daar komen ook weer nieuwe dingen uit. Op 30 juni staat een zitting gepland, dan wordt hopelijk duidelijk wanneer het pleidooi kan worden gehouden. Ik hoop dit jaar nog, dat zal oktober of november worden."

Defensie laat via een woordvoerder weten niet inhoudelijk te willen reageren op de publicatie. "Er loopt nu nog een procedure, dus wij gaan niet reageren."

Frits Brink, destijds politiechef, wil wel zijn verhaal doen. Hij kreeg vanochtend meteen berichtjes van oud-collega's van de Rijkspolitie over het nieuws. "Ook al ben ik er sinds 1980 al weg." Precies 43 jaar na de bevrijdingsactie houdt het de gemoederen dus nog steeds ontzettend bezig. "Het blijft een traumatische gebeurtenis voor betrokkenen."

Als hoofd van de stafgroep had Brink een coördinerende functie, hij bracht de aanvalsplannen over van het beleidscentrum naar het veld waar overgegaan moest worden tot de aanval. Wat er daarna in het veld met de orders is gebeurd, kan hij niet beoordelen. "Het is goed dat er nog eens nauw naar gekeken wordt. Marius Hille Ris Lambers is een zorgvuldig iemand, dus dat lijkt mij heel verstandig."

Brink was ook betrokken bij de beëindiging van de treinkaping in Wijster in 1975. "Naar mijn idee is daar veel beter onderhandeld over het beëindigen van de kaping. Daardoor is het daar geweldloos verlopen, in De Punt zijn op dat vlak dingen misgegaan."

Voor de Molukse gemeenschap blijft 11 juni in ieder geval een 'datum die in het geheugen gegrift blijft staan', zegt nabestaande Marco Papilaya. Door het coronavirus kan er niet groots herdacht worden vandaag. "Maar er vindt wel een kleine herdenking plaats."