LTO plaatst kanttekeningen bij advies Gezondheidsraad

LTO zegt dat het achter het advies van de Gezondheidsraad staat. "Maar het moet ons wel mogelijk worden gemaakt", reageert Joris Baecke, portefeuillehouder 'gezonde planten' van LTO. "Zo moeten er snel goede oplossingen worden gevonden voor een aantal knelpunten waar we al een tijd mee zitten. We moeten naast omwonenden óók de gewassen gezond kunnen houden."

De Gezondheidsraad schreef dat er een verband is gevonden tussen het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en de ziekte van Parkinson. Ook lijken de middelen ontwikkelingsstoornissen bij kinderen te kunnen veroorzaken. Maar het bewijs is onduidelijk, stelt de Gezondheidsraad. Vaak is onnauwkeurig bepaald in welke mate de onderzochte mensen zijn blootgesteld, en aan welke middelen. Het betekent volgens de raad niet dat er niks aan de hand is. Het verband tussen blootstelling en de ziekte van Parkinson en ontwikkelingsstoornissen noemt de raad wel 'plausibel'.

Op korte termijn wordt hierover geen uitsluitsel verwacht, daarom wil de Gezondheidsraad dat uit voorzorg het gebruik van de bestrijdingsmiddelen wordt teruggedrongen. LTO reageert daarop dat het ontbreken van voldoende alternatieven 'een grote bottleneck is, onder andere door te trage toelating door overheden van laagrisicomiddelen en de uitdagingen bij het ontwikkelen van weerbare rassen'.

LTO is het niet eens met de constatering van de Gezondheidsraad dat telers te weinig prioriteit geven aan veilig werken. 'De vele inspanningen op dit vlak moeten niet zomaar onder het tapijt worden geveegd', reageert LTO op haar website. 'Daarbij moet niet worden vergeten dat de snelle opeenvolging van nieuwe regels en voorschriften per definitie een uitdaging zijn. Betere communicatie vanuit de overheid is vereist, meer continuïteit kan bijdragen aan een nog betere naleving.'

De discussie over de gewasbeschermingsmiddelen speelt in Drenthe voornamelijk in de gemeente Westerveld. Wethouder Jelle de Haas wijst voor een oplossing naar de landelijke overheid. "De overheid moet het advies van de Gezondheidsraad in ieder geval serieus nemen", zegt hij tegen het actualiteitenprogramma EenVandaag. "En zorgen dat er meer gebeurt aan handhaving en de bekendheid van de producten bij de gebruikers. Ook naar de chemische industrie moeten ze kijken: kunnen we dit wellicht op een andere manier oplossen met alternatieve producten."

De onderzoekers van burgerinitiatief Meten = Weten laten weten blij te zijn met het advies van de Gezondheidsraad. "Wij worden wel eens weggezet als oproerkraaiers", zegt Rob Chrispijn van het initiatief. "Maar nu schrijven onbesproken wetenschappers dat er toch wel iets aan de hand is."

In september 2019 zijn door Meten=Weten op 17 verschillende plekken in natuurgebieden monsters genomen van planten en op 6 plekken in mest (schaap en rund). Er zijn toen 31 verschillende bestrijdingsmiddelen, biociden en afbraakproducten gevonden, waarvan er 20 zijn toegelaten voor gebruik.

Chrispijn: "De telers zitten nog in de ontkenningsfase, maar er is natuurlijk wel wat aan de hand. Gezondheidsschade is aannemelijk en daar moet je rekening mee houden. Zorg dat er afstand is tussen waar geteeld wordt en waar gewoond."

Meten = Weten vindt dat LTO het rapport van de Gezondheidsraad serieus moet nemen en niet moet roepen dat het onzin is en foute interpretatie. Daarnaast hopen zij dat gemeente, provincie en het Rijk actie ondernemen voor een 'gifvrije landbouw in 2030'.