Terugblik op lange protestdag: 'We zijn nog niet klaar'

In alle vroegte vertrok een groepje actievoerders uit de omgeving van De Krim gisterochtend met trekkers richting Attero. "Dat was rond 03.00, we zijn allemaal alleen die kant op en hebben ons daar verzameld", begint Arne Motz uit Schuinesloot zijn terugblik op de dag. Hij stond aan de wieg van de bewogen dag. "We hebben vervolgens Attero dichtgezet. Rond half vijf kwam er politie, maar die zijn niet bij ons geweest. Wel zijn we later in gesprek gegaan met ME'ers in burger die we hadden herkend."

Daarna leek de actie afgelopen. "Een paar van ons hebben nog staan praten en gezegd dat we naar huis gingen. We hadden ons punt gemaakt", zegt Motz. De actievoerders, niet allemaal zelf boer maar wel sympathisanten, zien Attero als grootste stikstofuitstoter van Drenthe. Ze willen dat de focus van het stikstofbeleid meer op de industrie wordt gelegd. "Schouten wil niet luisteren, het kan niet dat zij bepaalt wat koeien te eten krijgen", geeft Motz af op het plan van de landbouwminister om eiwitrijk voedsel in de ban te doen in de strijd tegen stikstofuitstoot. Hij spreekt van een 'een inktzwarte dag voor de politiek, waar weer is gebleken hoever ze van de mensen af staan.'

Het aanvankelijk geplande kleine protest groeit gedurende de dag uit in 'een dag om niet meer te vergeten'. "Toen we op het terrein van het loonbedrijf stonden kwam de politie met groots machtsvertoon aan." Van een fysieke confrontatie was geen sprake. "Ze zeiden: kom naar buiten of wij komen naar binnen, we hadden geen zin in gedoe en zijn naar buiten gegaan, toen was het wachten op de grote cellenbus." Tientallen boeren werden gearresteerd, ook kinderen werden aangehouden en met de bus naar Assen gebracht. Motz ontsprong de dans, hoe hij dat precies deed laat hij in het midden. Met de trekker reed hij naar het politiebureau in Assen. Daar verzamelden zich honderden andere sympathisanten uit heel het land.

"Vooraf weet je dat je een boete riskeert, dat weet iedereen", doelt hij op het verbod om te protesteren met landbouwvoertuigen. "Maar we staan niemand in de weg en hebben geen snelweg geblokkeerd. De aanhoudingen hadden we vooraf niet bedacht." Toch is dat volgens Motz een katalysator geweest voor de aandacht voor de situatie. "Boeren die vooraf zeiden niet te willen komen, zijn alsnog op pad gegaan."

Een voor een kwamen de aangehouden demonstranten aan het eind van de middag de politietoren in Assen uit. Onder luid gejuich van de toegestroomde menigte. "Normaal kom je misschien met je handen voor je hoofd naar buiten op zo'n moment, nu was het trots met het gevoel: ik was erbij'."

"Wij hopen dat de politie zich ook gaat schamen dat ze hardwerkende mensen oppakken", zegt Motz. "Zij hebben ervoor gezorgd dat er zoveel aandacht voor kwam, zij staan er zwart op, niet wij." Maar leiden aanhoudingen en het breken van het trekkerverbod niet te teveel af van de inhoud van demonstratie, het stikstofbeleid van Schouten en de rest van de regering? "Doordat dit is gebeurd, zie je dat de landelijke media er aandacht voor heeft." De dakdekker uit Schuinesloot doelt onder andere op talkshow Op1 waar de aangehouden Zwalastino Guichelaar en Laurens van der Gun samen met Sieta van Keimpema (FDF) hun visie gaven op de problematiek.

Toch blijven acties nodig, vindt Motz. Voor het trekkerverbod wordt gezocht naar creatieve oplossingen. "We zijn zeker nog niet klaar, we zijn juist extra strijdlustig." Kunnen boeren die een bedrijf te runnen hebben dit wel volhouden? "Als ze nu niks doen is er straks geen bedrijf meer over, maar het is zwaar om vol te houden."

Die eensgezindheid werd 's avonds onder het genot van een afsluitende borrel in Wijster nog eens onderstreept. Honderden kwamen samen op de plek waar de protestdag begon. "We hebben nog gedacht aan een nieuwe actie, maar we wilden het positief afsluiten", was de conclusie na een ruim 17 uur durende dag van huis. "Dat was een lange dag, maar altijd nog korter dan naar Den Haag gaan, daar waren we meer dan een dag weg."