Productie van waterstof lost capaciteitsprobleem stroomnetwerk regio Emmen op

Dat hebben netbeheerder Enexis, de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) en de Gasunie laten onderzoeken. De conclusie is dat het kan, maar het voorlopig niet de goedkoopste oplossing is. Het is wel een goede oplossing om de energietransitie te versnellen.

Met de waterstofproductie kun je over twee jaar beginnen en dan is er meteen voldoende capaciteit op het stroomnet voor wind en zon. Zonder de waterstofproductie kan het vijf tot tien jaar duren voordat het hele netwerk voldoende is uitgebreid en wind en zon volop kunnen leveren aan het net. Dat zegt certificatiebureau DNV GL uit Groningen dat het onderzoek deed.

Als je van de opgewerkte stroom uit zon en wind, via een elektrolyser, waterstof maakt hoeft een deel van die stroom niet het netwerk op. Dat spaart ruimte op het netwerk. Waterstof kan naar de industrie op het Emmtec-terrein. De industrie daar samen staat nu nog in de top tien van de grootste gasverbruikers van ons land.

Emmtec levert energie voor grote bedrijven op haar park, waaronder DSM en Teijin Aramid. Alle bedrijven samen vormen de grootste energieslurper van Drenthe: 110 miljoen kuub aardgas gaat er per jaar door. Als Emmtec van het gas af wil is er dus heel veel waterstof nodig voor de grote processen op het industrieterrein.

Waterstof kan ter plekke bij windmolens of zonneakkers worden geproduceerd en grotendeels via bestaande gasleidingen van de NAM en Gasunie worden getransporteerd. Die leidingen zijn relatief eenvoudig aan te passen. Je kun ook eerst de duurzame stroom via een nieuwe kabel naar het voormalige Gas Zuiverings Installatie-terrein (GZI) van de NAM sturen en daar een elektrolyser bouwen voor de waterstofproductie. Van het GZI-terrein kan de waterstof dan naar Emmtec wat maar een paar kilometer verderop ligt. Die oplossing is wel weer duurder dan de elektrolyser vlak bij de windmolens en zonneparken bouwen.

Het grote voordeel is natuurlijk dat bij deze grootschalige productie van waterstof het stroomnetwerk niet hoeft te worden uitgebreid. En het is zogeheten 'groene waterstof', omdat het uit duurzame stroom wordt gemaakt. Als je heel veel waterstof hebt geproduceerd kun je het ook nog tijdelijk opslaan in de bestaande leidingen of opslagplekken die nu voor aardgas worden gebruikt.

Stroom opslaan is niet onmogelijk, maar technisch wel heel lastig. Bij het maken van waterstof blijft er voldoende ruimte op het stroomnetwerk voor wind en zon. Het nadeel zijn de kosten. Waterstof produceren uit stroom is relatief duur, je hebt er veel energie - dus stroom - bij nodig en tijdens de productie is er nog het nodige capaciteitsverlies. Maar dat soort rendementsverlies is er ook bij kolencentrales en andere vormen van energieopwekking.

Als er niks word gedaan dan loopt het stroomnetwerk vol en de uitbreiding daarvan kost jaren. De NAM en de Gasunie hebben veel oude aardgasleidingen die relatief eenvoudig omgebouwd kunnen worden voor het transport van waterstof. De Gasunie wil door heel Nederland zo een waterstof-backbone bouwen om de zware industrieën bij Delfzijl, Emmen, Amsterdam, Rotterdam en in Zeeland van van het gas af te helpen.

De NAM heeft de oude Gas Zuiverings Installatie in Emmen gesloopt en op dat terrein kun je prima een park bouwen voor het opwekken en transporteren van duurzame energie, vanwege de dikke stoomkabels en gasleidingen die er naar toe gaan. Enexis zoekt behalve naar uitbreidingsmogelijkheden van het stroomnetwerk ook naar alternatieven en lokale waterstofproductie kan er daar één van zijn. Want uitbreiding van het stroomnetwerk kost niet alleen veel geld maar gaat ook jaren duren. En ten slotte gaat het stopzetten van de aardgaswinning in Groningen ook banen kosten in Drenthe. Maar de omslag naar de productie van duurzame energie kan ook weer banen opleveren.