Toelatingsbeleid landbouwgif onder de loep: hoeveel bijensterfte is nog acceptabel?
In Brussel overleggen delegaties van de Europese lidstaten vandaag en morgen over de Bee Guidance, het bijenrichtsnoer. Dit document beschrijft hoe bestrijdingsmiddelen getoetst moeten worden op de schade die zij bijen berokkenen.
Tijdens de vergadering van het permanente comité voor planten, dieren, voeding en veevoer (SCoPAFF) spreken de lidstaten zich uit over hoeveel bijensterfte als gevolg van pesticidengebruik zij acceptabel vinden.
Rekenmethode
Landbouwminister Carola Schouten is van plan om in te stemmen met een rekenmethode die is uitgewerkt door pesticide-fabrikanten, aldus Follow the Money. Het gebruik van deze methode betekent een toename van het percentage bijensterfte dat nog aanvaardbaar wordt geacht.
Zeven procent
Op verzoek van de Europese Commissie (EC) publiceerde de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) in de zomer van 2013 de Bee Guidance. Deze richtlijn pleit ervoor om pesticiden te toetsen op het effect dat zij hebben op bijen, waarbij niet meer dan een zeven procent afname in grootte van de bijenkolonie toelaatbaar is. Omdat de lidstaten het niet eens werden, heeft de EC deze richtlijn nooit geïmplementeerd.
Vorig jaar heeft de EC om een gereviseerde richtlijn gevraagd waarin de beschermdoelen voor bijen opnieuw vastgesteld worden. Het eerder vastgestelde percentage van zeven procent wordt herberekend op basis van biologische variabiliteit. Dit betekent dat de grootte van een bijenkolonie bij gebruik van pesticiden niet meer dan een bepaald percentage mag afwijken van de grootte van een bijenkolonie onder natuurlijke omstandigheden.
Twintig procent
Uit een vertrouwelijk document in handen van Follow the Money blijkt dat de EFSA voor die herberekening de rekenmethode Beehave zal gebruiken. Dit model is mede-ontwikkeld door pesticidefabrikant Syngenta. De European Crop Protection Association, vertegenwoordiger van de Europese gewasbeschermingsindustrie, heeft berekend dat het toelaatbare percentage bijensterfte met behulp van dit model twintig procent kan worden.
Alternatieven
Al met al kunnen de lidstaten kiezen uit vier manieren waarop berekend wordt hoeveel bijensterfte als gevolg van het gebruik van landbouwgif toegestaan wordt:
- de methode uit 2013 die een afname van maximaal zeven procent toestaat
- de nieuwe methode Beehave die mogelijk leidt tot een toegestane afname van twintig procent
- het bijenvolk moet op de lange termijn kunnen overleven
- een bepaald percentage van de bestuiving moet door kunnen gaan
Solitaire bijen en hommels
In tegenstelling tot honingbijen leven solitaire bijen niet in een kolonie. Rekenmodellen die uitgaan van de koloniegrootte zijn daarom niet toereikend. De minister zal vragen om de bescherming van solitaire bijen op een andere manier te berekenen.
De hommel is ook een bijensoort. Waar een honingbijenkolonie uit enkele tienduizenden bijen bestaat, bestaat een hommelkolonie uit enkele honderden bijen. Ook daar zijn de rekenmodellen die een bepaalde toegestane afname van de populatie berekenen niet toereikend. Op dit punt zal de minister echter niet om aanpassing van de rekenmethode vragen.
Besluit
De EC vraagt de lidstaten om de komende dagen uit te spreken welke benadering hun voorkeur heeft. Maar een officiële stemming is niet vereist dus het blijft afwachten van welke rekensom de overleving van bijen in de toekomst zal afhangen.
